Eitem 5 ar yr agenda yw Rheoliadau’r Polisi Amaethyddol Cyffredin (Taliadau Uniongyrchol i Ffermwyr) (Diwygiadau Amrywiol) (Cymru) 2020. Ac rwy'n galw ar Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig i gynnig y cynnig—Lesley Griffiths.

Cynnig NDM7279 Rebecca Evans

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru; yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Reoliadau’r Polisi Amaethyddol Cyffredin (Taliadau Uniongyrchol i Ffermwyr) (Diwygiadau Amrywiol) (Cymru) 2020 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 4 Chwefror 2020.  

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Ac rwy'n cynnig y cynnig. Daeth y Rheoliadau hyn i rym am 11.00 p.m. ar 31 Ionawr ac maen nhw'n yn diwygio dwy gyfres o reoliadau: Rheoliadau'r Polisi Amaethyddol Cyffredin (System Integredig Gweinyddu a Rheoli a Gorfodi a Thrawsgydymffurfio) (Cymru) 2014, a'r Rheoliadau Cynllun Taliad Sylfaenol a Chynlluniau Cymorth y Polisi Amaethyddol Cyffredin (Cymru) 2015.

Mae Rheoliadau'r Polisi Amaethyddol Cyffredin (System Integredig Gweinyddu a Rheoli a Gorfodi a Thrawsgydymffurfio) (Cymru) 2014 yn darparu ar gyfer gweithredu rheoliadau'r UE sy'n ymwneud â gweinyddu'r PAC. Maent yn cynnwys darpariaethau ar orfodi rheoli o ran taliadau a roddir yn uniongyrchol i ffermwyr. Maen nhw'n cynnwys gofynion hefyd ar y rhai sy'n derbyn taliadau uniongyrchol a thaliadau datblygu gwledig penodol sy'n ymwneud â chynnal safonau da o ran amgylchiadau amaethyddol ac amgylcheddol.

Mae Rheoliadau Cynllun Taliad Sylfaenol a Chynlluniau Cymorth y Polisi Amaethyddol Cyffredin (Cymru) 2015 yn gwneud darpariaeth o ran gweinyddu taliadau uniongyrchol i ffermwyr yn ôl cynlluniau cymorth y PAC. Mae'n nodi nifer o reolau y mae'n rhaid i ffermwyr eu dilyn ar gyfer cadw tir amaethyddol mewn cyflwr sy'n addas ar gyfer pori neu dyfu cnydau. Diwygiadau mân yw'r rhai a wneir gan y Rheoliadau hyn, ond maen nhw'n angenrheidiol i sicrhau bod y mecanwaith ar waith i wario hyd at £243 miliwn ar gyfer cynllun taliad sylfaenol i ffermwyr yn 2020, a fydd ar gael gan Lywodraeth y DU. Mae hefyd yn sicrhau uniondeb ac effeithlonrwydd y llyfr statud yng Nghymru pan fydd y DU yn ymadael â'r UE. Diolch.

Ni fyddwn yn pleidleisio yn erbyn hyn, ond mae yna ychydig o gwestiynau sydd wedi cael eu codi, a dweud y gwir, ac rwy'n credu y byddai gennyf ddiddordeb i glywed eich ymateb chi i'r rhain cyn inni bleidleisio. Gwn fod rhai yn y sector, er enghraifft, wedi holi a oes angen talu arian i ffermwyr mewn gwirionedd, neu a allai'r gwledydd datganoledig ddefnyddio'r arian ar gyfer rhywbeth arall, pe bydden nhw'n dewis gwneud hynny. Pe byddai hynny'n digwydd, rwy'n llwyr o'r farn y byddai gan rai ohonyn nhw broblem—ac ni fyddai rheoliadau'r UE wedi caniatáu i hynny ddigwydd, wrth gwrs. Ond mae yna gwestiwn ynghylch a yw'r ddeddfwriaeth arfaethedig hon yn sicrhau neu'n mynnu bod yr arian yn mynd i'r ffermwyr a fyddai, wrth gwrs, yn cael yr arian hwnnw pe byddem ni'n ddarostyngedig i reoliadau'r UE sydd wedi bod yn weithredol cyn hyn.

Ar ben hynny, mae yna bryder ymysg rhai bod y Bil yn ystyried argymhellion adolygiad Bew, y mae rhai wedi bod yn feirniadol iawn ohonyn nhw, yn enwedig y ffaith bod amaethyddiaeth yr Alban, yn un o'i argymhellion, wedi derbyn swm sy'n cyfateb i £1,300 i bob ffermwr ar gyfartaledd, o'i gymharu â £150 i bob ffermwr yng Nghymru ar gyfartaledd, sy'n golygu bod y taliad cyfartalog i bob fferm yn yr Alban tua 175 y cant o'r taliad cyfartalog yng Nghymru. Nawr, mae'r Bil i bob pwrpas yn agor y drws i wahaniaeth llawer mwy rhwng ffermwyr yr Alban a ffermwyr mewn mannau eraill yn y DU. Ac unwaith eto, fe fyddai gan reolau'r UE rywbeth i'w ddweud am hynny. Felly, fe fyddwn i'n falch o gael eich ymateb chi i'r posibilrwydd hwnnw hefyd, gan ei fod yn codi cwestiynau ehangach ynghylch y trefniadau ariannu hirdymor a fydd gennym ni a sut y caiff taliadau eu gweinyddu yn y blynyddoedd i ddod a sut y caiff cyllid ei ddyrannu i'r gwledydd datganoledig. Rwy'n siŵr y byddwch chi'n dweud wrthym mai rhywbeth untro yw hwn ar gyfer eleni, rhywbeth dros dro i raddau helaeth iawn—nid oes gennyf i reswm i amau hynny—ond, wrth gwrs, dyna a ddywedon nhw wrthym ni am fformiwla Barnett, ac edrychwch ar ein sefyllfa ni ynglŷn â hynny.

Gweinidog, a wnewch chi ymateb?

Diolch i chi, Llŷr, am y cwestiynau yna. Fy nealltwriaeth i yw mai rhywbeth untro fydd hyn. Rydych chi'n ymwybodol iawn, fel y gwn i o'n trafodaethau ni, mai taliad hanesyddol mewn cysylltiad â'r Alban oedd hwnnw. Cyn belled ag y gwn i, nid wyf wedi cael unrhyw gyngor ynghylch adroddiad Bew, yn sicr, o ran y ddeddfwriaeth hon. Ond pe na fyddai wedi cael ei ddiwygio ac yn weithredol yn union cyn y dyddiad gadael, fe fyddai yna berygl na fyddai Gweinidogion Cymru yn gallu cyflawni eu dyletswyddau i wneud taliadau i ymgeiswyr am gyfanrwydd y cynllun 2020 yma. Felly, rwy'n hapus i egluro hynny. Diolch.

Diolch. Y cynnig yw cytuno ar y cynnig. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nac oes. Felly, caiff y cynnig ei dderbyn yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.