1. Pa gefnogaeth y mae Llywodraeth Cymru yn ei darparu i'r diwydiant twristiaeth i liniaru'r effaith y gallai coronafeirws ei chael yng Nghymru? OAQ55252

Mae hon yn sefyllfa sy'n datblygu. Hoffwn roi sicrwydd i'r sector ein bod yn monitro effaith y coronafeirws ar dwristiaeth yn barhaus ac yn gweithio gyda chyd-Aelodau ar draws Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU i roi camau priodol ar waith mewn ymateb i'r sefyllfa sy'n datblygu.

Diolch, Weinidog. Pan gyflwynais y cwestiwn hwn yr wythnos diwethaf, pwy allai fod wedi dychmygu y byddai'r tymor twristiaeth yn cael ei ganslo i bob pwrpas cyn iddo ddechrau hyd yn oed? Weinidog, gobeithio y bydd y mesurau rydym yn eu cymryd i atal lledaeniad y coronafeirws yn golygu y gall bywyd ddychwelyd i ryw fath o normalrwydd ymhen mis neu ddau.

Yn y cyfamser, mae'r effaith y mae'r pandemig hwn yn ei chael ar fusnesau twristiaeth a'r rheini sy'n gweithio ym maes twristiaeth yn ddwys. Mae angen i ni sicrhau bod pob busnes, mawr a bach, yn goroesi'r argyfwng hwn. Bydd gwaharddiadau ar deithio rhyngwladol yn golygu mwy o wyliau gartref ar ôl i'r DU lacio'r cyfyngiadau presennol. Fodd bynnag, oni bai fod y sector yn cael yr help sydd ei angen arno yn y tymor byr, ni fydd gennym sector erbyn yr haf.

Weinidog, pa fesurau eraill rydych wedi'u trafod gyda swyddogion cyfatebol ledled y DU? A ydych wedi rhoi unrhyw ystyriaeth i'r syniad o asiantaethau Llywodraeth yn defnyddio llety gwyliau ar osod, gwestai a llety gwely a brecwast i ddarparu llochesi i bobl ddigartref, neu fel llety dros dro i weithwyr allweddol? Mae hon yn sefyllfa ddigynsail ac mae angen inni geisio dod o hyd i atebion digynsail ar ei chyfer.

Diolch, Caroline Jones. Credaf eich bod yn llygad eich lle yn tanlinellu difrifoldeb y sefyllfa i'r sector penodol hwn. Gwyddom fod oddeutu 11,700 o fentrau twristiaeth yng Nghymru, a'u bod yn cyflogi oddeutu 135,000 o bobl. Felly, mae'n enfawr, ac rydym yn llwyr o ddifrif yn ei gylch. Yn sicr, rydym yn gobeithio y bydd rhai o'r mesurau rydym eisoes wedi'u rhoi ar waith yn helpu rhai ohonynt. Rydym yn darparu £200 miliwn i sicrhau y bydd y rheini sydd â gwerth ardrethol o £51,000 neu lai yn cael rhyddhad ardrethi busnes o 100 y cant. Ond bydd £100 miliwn yn ychwanegol yn cael ei ddarparu, ac mae hynny'n rhywbeth sy'n cael ei drafod ar hyn o bryd, ac yn sicr, ceir gwir ymwybyddiaeth a dealltwriaeth fod hwn yn sector sydd angen help ar unwaith.

A gaf fi ddechrau drwy ofyn i chi ddiolch i swyddogion y Dirprwy Weinidog ar fy rhan ac ar ran y grŵp trawsbleidiol ar dwristiaeth, gan eu bod bellach wedi rhoi rhywfaint o ganllawiau ar y wefan?

Ar y pwynt diwethaf, serch hynny, rwy’n derbyn mai ddoe yn unig y rhoddodd y Canghellor fanylion ychwanegol ynglŷn â'r cyllid a oedd ar gael i Gymru, ond hyd yn oed cyn hynny, roedd yr Alban wedi cyhoeddi rhyddhad ardrethi busnes o 75 y cant ar gyfer busnesau manwerthu, lletygarwch a hamdden sydd â gwerth ardrethol o £69,000 neu lai o 1 Ebrill ymlaen. Mae hynny ychydig yn fwy o gymorth i'r busnesau sydd dros y trothwy o £51,000, fel y byddem yn ei weld yma yng Nghymru.

Rwy'n derbyn bod gostyngiad o £5,000 yn yr ardrethi busnes ar gyfer busnesau sy'n werth dros £51,000, ond mewn gwirionedd, mae'n debyg fod y gostyngiad o 75 y cant yn well iddynt. Os ystyriwch fod rhai o'r rhain yn fusnesau gwirioneddol leol yn hytrach na chadwyni cenedlaethol mawr, ac yn cyflogi mwy o bobl hefyd, buaswn yn ddiolchgar pe baech chi neu'r Dirprwy Weinidog yn barod i ddefnyddio'r ddadl honno ddydd Iau, pan fydd y defnydd o'r £100 miliwn y cyfeiriwch ato yn cael ei drafod.

Ond dyma fy nghwestiwn: rydym ar ddechrau'r prif dymor twristiaeth pan fo'r busnesau hyn, mawr neu fach, yn ystyried cyflogi eu staff tymhorol. Os ydym am osgoi ffrwydrad o gontractau dim oriau, tybed a allech rannu eich syniadau cyfredol ynghylch cefnogi'r gyflogres dymhorol, yn ogystal â rhoi syniad, efallai, o ba mor fuan y bydd gweithredwyr twristiaeth yn gwybod sut y mae'r rhyddhad ardrethi y cyfeirioch chi ato eisoes yn mynd i weithredu o ran cyflymder, gan fod hynny'n amlwg yn bwysig iawn iddynt ar hyn o bryd. Diolch.

Diolch. Yn sicr, rydym yn hynod o ymwybodol mai'r busnesau bach a chanolig sydd dan fygythiad sylweddol yma, ac efallai eu bod yn amharod i fenthyca. Mae cyfleoedd ar gael iddynt fenthyca drwy Fanc Datblygu Cymru, ond yn amlwg, mae rhai ohonynt yn gyndyn o wneud hynny. Felly, yr hyn a wyddom yn awr yw y byddwn yn cael cyllid canlyniadol yn sgil cyhoeddiad y Canghellor o £1.16 biliwn, ac rydym yn gobeithio y bydd rhywfaint ohono'n cael ei gyfeirio'n benodol tuag at y sector manwerthu, lletygarwch, hamdden a thwristiaeth.

Rydym yn teimlo y dylai'r Canghellor fod wedi mynd ychydig ymhellach nag y gwnaeth o bosibl o ran tanysgrifennu cyflogau gweithwyr sy'n cael eu diswyddo. Felly, mae rhai ohonynt eisoes wedi cael eu contractio. Rwy'n deall eich pwynt y byddai rhai ohonynt wedi bod ar fin cael eu cyflogi, ond ar hyn o bryd, rwy'n credu ein bod yn teimlo bod yn rhaid i'r Canghellor wneud mwy o lawer o ran diogelu a thanysgrifennu cyflogau'r gweithwyr sy'n debygol o gael eu diswyddo oni bai fod rhywbeth yn newid yn sylweddol.

Tynnwyd cwestiwn 2 [OAQ55267] yn ôl. Cwestiwn 3, Nick Ramsay.