Part of the debate – Senedd Cymru am 3:17 pm ar 29 Ebrill 2020.
Diolch am eich datganiad, Gweinidog. Ddoe, fe gawsom ni funud o dawelwch i'n harwyr yn y meysydd gofal cymdeithasol ac iechyd a gollodd eu bywydau i felltith COVID-19, a hoffwn ddiolch ar goedd unwaith eto i'n gweithlu iechyd a gofal cymdeithasol ymroddedig, sy'n ein cadw ni i gyd yn ddiogel, a chydymdeimlo â'r rheini sydd wedi colli anwyliaid.
Nid ydym yn gwybod digon o hyd am y feirws yma, ac, wrth inni barhau i lefelu'r gromlin, rhaid i ni ymdrechu'n galetach i ddeall y gelyn hwn. Gweinidog, mae'n ymddangos mai De-ddwyrain Cymru, ar sail y pen, yw'r rhan o'r DU sy'n cael ei tharo galetaf. Mae achosion fesul 100,000 o bobl yn 441 yng Nghasnewydd a 436 yng Nghaerdydd, ond dim ond 396 o achosion fesul 100,000 sydd gan Brent, sef y rhan o Loegr a drawyd galetaf—yr un fath ag Abertawe. Pa asesiad y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud ynghylch pam mae gennym ni gymaint o achosion o'r haint?
Wrth gwrs, dim ond y cyfraddau a gadarnhawyd yn yr ysbytai yw'r rhain, ac os ydym ni eisiau deall y cyfraddau heintio mewn gwirionedd, mae angen inni gynnal llawer mwy o brofion serolegol. Gweinidog, pa gynnydd sydd wedi'i wneud o ran datblygu cynlluniau i gynnal profion gwrthgyrff ar hap ledled Cymru?
Mae'r pandemig hwn wedi cael effaith aruthrol ar afiechyd meddwl, ac rydym ni wedi gweld cynnydd mewn cyfraddau hunanladdiad. Gweinidog, pa gynlluniau sydd gan eich Llywodraeth i sicrhau bod mwy o therapïau siarad o bell ar gael? A allwch chi amlinellu beth arall y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i fynd i'r afael ag effaith y feirws ar iechyd meddwl?
Un o'r peryglon mwyaf sy'n ein hwynebu yw ail argyfwng sy'n cyd-daro â'r tymor ffliw. Pa gynlluniau sydd gan Lywodraeth Cymru i gynyddu'r rhaglen frechu rhag y ffliw yn sylweddol, ac a wnewch chi ystyried rhoi brechlynnau am ddim i bawb yng Nghymru?
Mae wedi hen sefydlu bod y frech goch yn dileu cof imiwnedd y corff. Gweinidog, a wnewch chi sicrhau bod yr holl raglenni brechu yn parhau a gwneud popeth a allwch chi i sicrhau bod pawb sy'n gymwys i gael brechiad yn ei gael? Diolch unwaith eto am eich ymdrechion parhaus. Diolch yn fawr.