1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 24 Mehefin 2020.
9. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am bolisïau Llywodraeth Cymru ar gyfer cefnogi'r economi yn ystod y pandemig presennol? OQ55325
Lywydd, rydym yn gwneud popeth yn ein gallu i liniaru effeithiau'r pandemig ar ein heconomi. Mae ein pecyn cymorth o £1.7 biliwn yn golygu bod gan fusnesau Cymru fynediad at y cymorth mwyaf hael i fusnesau yn unrhyw fan yn y Deyrnas Unedig.
Diolch, Brif Weinidog. Mae hwn yn amlwg yn gyfnod heriol. Fe ddywedoch chi yn gynharach, mewn ymateb i gwestiwn 4—rwy’n credu mai Janet Finch-Saunders a’i gofynnodd—lle na all rhai rhannau o’r economi fel lletygarwch a thwristiaeth ailagor, y dylai cynllun ffyrio Llywodraeth y DU barhau. Wrth gwrs, os yw'r rhannau hynny o'r economi yn ailagor yn Lloegr, mae'n fy nharo i na fydd unrhyw gynllun ffyrlo ac felly ni fydd unrhyw arian yn sgil hynny ar gyfer gosod gweithwyr ar ffyrlo yng Nghymru. Felly, onid yw'n wir, Brif Weinidog, er budd economi Cymru, ei bod hi’n bwysig i chi adolygu'r sefyllfa a cheisio ailagor cymaint o'r diwydiant lletygarwch â phosibl yng Nghymru mor gyflym ac mor ddiogel â phosibl? Ac os nad oes modd gwneud hynny, oni fydd yn rhaid i'ch Llywodraeth edrych ar ffyrdd o ariannu cynlluniau cymorth megis cyflwyno cynllun ffyrlo eich hun, ac oni fydd hynny o reidrwydd yn cynnwys rhyw lun ar fenthyca ychwanegol neu godiadau treth ar ryw adeg.
Wel, Lywydd, rhaid bod y geiriau 'cyflym' a 'diogel' yn golygu rhywbeth yn hyn oll. Ni all fod yn gyflym ar draul diogel, a phe bai hynny'n digwydd, ni fyddai'n gyflym iawn o gwbl oherwydd byddem yn mynd ar ein pennau yn ôl i'r argyfwng rydym bellach yn dod allan ohono.
Ni ddylai neb gredu bod y cyhoeddiadau a wnaed ddoe gan Lywodraeth y DU yn golygu y bydd y diwydiant lletygarwch yn Lloegr yn ailddechrau fel roedd cyn i'r argyfwng ddechrau. Roeddwn yn meddwl bod Prif Weinidog y DU ei hun yn glir iawn am hynny ddoe. Bydd angen cefnogi'r diwydiant hwnnw ar lefel y DU, a dyna beth rydym yn disgwyl i Lywodraeth y DU ei wneud.
Yn olaf, Russell George.
Diolch, Lywydd. Brif Weinidog, byddai’r swyddi pellach a gollir yn Laura Ashley, cyflogwr eiconig a phwysig yn y Drenewydd, wedi bod yn brif newyddion oni bai am y pandemig cyfredol. Mae'n newyddion ofnadwy, wrth gwrs, y bydd y gweithgaredd manwerthu a gweithgynhyrchu yn dod i ben. Ni allai fod wedi digwydd ar adeg waeth, rwy'n siŵr y byddech yn cytuno. Ychydig fisoedd yn ôl yn unig, câi tua 550 o weithwyr eu cyflogi gan Laura Ashley yn y Drenewydd. Mae cannoedd wedi cael eu diswyddo ac yn amlwg, mae'r rhai sy'n parhau mewn gwaith yn bryderus wrth weld eu swyddi yn y fantol. Roedd yna weithlu ffyddlon yn y Drenewydd, gyda llawer ohonynt yn gweithio i'r cwmni ers degawdau.
A gaf fi erfyn ar Lywodraeth Cymru i wneud popeth yn ei gallu i fanteisio ar y cyfle olaf hwn i achub y cwmni rhyngwladol enwog, sydd â hanes hir o gyflogi teuluoedd cyfan yn fy etholaeth? Pa gyngor y gallwch ei roi i'r rhai a ddiswyddwyd? Ac yn olaf, beth arall y gall Llywodraeth Cymru ei wneud i gefnogi staff medrus a ffyddlon iawn, neu gyn-staff, Laura Ashley a phawb yn y gadwyn gyflenwi ehangach yr effeithiwyd yn andwyol arnynt gan y newyddion hynod o drist hwn?
Lywydd, a gaf fi gytuno â'r Aelod ynglŷn â difrifoldeb y newyddion? Fel y dywedodd Russell George, mae pobl wedi cael eu cyflogi ers llawer iawn o flynyddoedd o fewn y diwydiant hwnnw, ac mae teuluoedd cyfan wedi bod yn rhan o'r profiad hwnnw. Mae'n drist iawn, ac ar adegau eraill, byddem wedi bod yn canolbwyntio arno mewn ffordd wahanol. Ond bydd Llywodraeth Cymru yn trefnu'r cymorth y buom yn ei ddefnyddio'n llwyddiannus mewn enghreifftiau eraill o'r fath, gan weithio gyda sefydliadau'r DU—yr Adran Gwaith a Phensiynau, ac ati—yn ogystal â'r pethau y gallwn ni eu rhoi at ei gilydd i wneud popeth a allwn i weld a fyddai unrhyw beth arall yn bosibl o hyd o ran y diwydiant, a lle nad yw hynny'n bosibl, buddsoddi yn sgiliau'r boblogaeth leol honno er mwyn darganfod cyfleoedd eraill, a sicrhau bod yr holl gymorth y gallwn ei ddarparu, ochr yn ochr ag eraill, yn cael ei roi ar waith er budd etholwyr yr Aelod yn yr amgylchiadau anodd iawn y mae'n rhaid iddynt eu hwynebu.
Diolch i'r Prif Weinidog.