8. Pa gamau pellach y bydd Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i sicrhau bod y ddarpariaeth addysg o fis Medi ymlaen o safon uchel? OQ55330

Lywydd, mae Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda phartneriaid i sicrhau bod arferion gorau'r tri mis diwethaf yn cael eu mabwysiadu'n ehangach yn y dyfodol. Bydd arolygwyr Estyn yn ymweld ag ysgolion yng Nghymru o fis Medi ymlaen, fel rhan o'r ymdrech ar draws y system gyfan.

Brif Weinidog, ceir pryder mawr ynghylch cyfleoedd bywyd ein plant, yn enwedig y rheini yn ein teuluoedd tlotaf. Nid oes digon o'r disgyblion yr ystyrir eu bod yn agored i niwed wedi dychwelyd i'r ysgol, ac mae lefelau gweithio gartref wedi bod yn amrywiol iawn. Mae'n debyg y bydd dychwelyd i'r ysgol ddiwedd y mis hwn yn digwydd am ychydig oriau unwaith yr wythnos yn unig ac efallai na fydd yn cynnwys y bedwaredd wythnos ychwanegol. Ac wrth gwrs, pan fydd y plant yn dechrau dychwelyd i'r ysgol yn nhymor yr hydref, rhaid i ddysgu cyfunol fod o safon uchel yn ein holl ysgolion—pob un o'n hysgolion. Felly, Brif Weinidog, pa gamau y bydd Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i sicrhau ymateb Cymru gyfan, gydag ysgolion, undebau ac awdurdodau addysg lleol yn camu i'r adwy o fewn gofynion cenedlaethol clir?

Lywydd, diolch i John Griffiths am hynny. Mae'n iawn i ddweud nad oes digon o blant sy'n agored i niwed wedi bod yn mynychu yng nghyfnod y pandemig, ond rydym wedi mynd o ryw 300 o blant yn yr wythnosau cynnar iawn i dros 1,500 yn yr wythnos ddiweddaraf. Felly, rydym wedi cael cynnydd cyson yn nifer y plant sy'n mynychu. Bydd ailagor pob ysgol ar 29 Mehefin yn gam pwysig arall, oherwydd gwyddom fod plant sy'n agored i niwed yn llai tebygol o fynychu ysgol wahanol i’w hysgol eu hunain. Mae yna lawer o resymau am hynny, a phan fydd eu hysgol eu hunain yn ailagor, gydag athrawon cyfarwydd ac wynebau cyfarwydd, rydym yn hyderus y byddwn yn gweld rhagor o'r plant hynny yn dychwelyd at addysg. 

Ond rwy'n cytuno â John Griffiths fod angen inni weld profiad ysgol gwahanol iawn ym mis Medi, ac y bydd dysgu o lwyddiant yr wythnosau diwethaf yn bwysig iawn i hynny. Oherwydd er bod amrywio wedi bod yn un nodwedd o bethau, nodwedd arall yw fod yna lawer iawn o ysgolion wedi ymateb yn rymus iawn i'r her o ddysgu o bell, wedi'i gyfuno â chyswllt o bell â'r ysgol hefyd i blant. Rydym eisiau sicrhau bod disgwyliad cenedlaethol y bydd pob ysgol yn dysgu o’r profiadau gorau ac yn gweithredu hynny er budd plant a phobl ifanc o fis Medi ymlaen. Ac fel y dywedais yn fy ateb gwreiddiol, byddwn yn defnyddio Estyn fel rhan o'r ymdrech honno i sicrhau bod y pethau gwych—ac maent yn bethau gwych—y mae cymaint o benaethiaid ac athrawon wedi'u dyfeisio i gynorthwyo plant a phobl ifanc yng Nghymru yn cael eu deall gan weddill y system, eu bod yn cael eu mabwysiadu gan weddill y system, a bod yr addysg o fis Medi ymlaen o safon mor uchel ag y gallwn ei gwneud o dan yr amgylchiadau y byddwn yn eu hwynebu ar y pryd.