7. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am y gefnogaeth a roddir i rieni maeth yn ystod yr argyfwng coronafeirws? OQ55341

Lywydd, mae gofalwyr maeth yn gwneud cyfraniad hollbwysig a chadarnhaol i fywydau plant sy'n derbyn gofal. Rwy'n hynod o ddiolchgar am eu hymroddiad parhaus yn ystod y cyfnod eithriadol hwn. Mae gofalwyr maeth ledled Cymru wedi wynebu adegau heriol iawn ac maent yn parhau i ddarparu cymorth hanfodol i rai o'n pobl ifanc fwyaf agored i niwed.

Brif Weinidog, diolch am yr ateb hwnnw. Hoffwn i chi ategu fy niolch i rieni maeth ar hyd a lled Cymru am y cyfraniad y maent yn ei wneud bob dydd, yn enwedig yn ystod yr argyfwng hwn. Mae'r cyfyngiadau symud wedi cynyddu'r pwysau ar deuluoedd sy'n agored i niwed, ac mae diswyddiadau a dirywiad mewn iechyd meddwl wedi cyfrannu at y perygl y bydd teuluoedd yn chwalu. Felly, a yw'r Prif Weinidog yn rhannu fy mhryder ynghylch yr adroddiad gan Barnardo's sy'n dweud bod nifer y plant yng Nghymru sydd angen gofal maeth wedi codi 45 y cant, tra bo nifer y bobl sy'n cynnig eu hunain fel darpar rieni maeth wedi haneru? A wnaiff nodi sut y gall Llywodraeth Cymru helpu i gau'r bwlch a chydnabod y cyfraniad gwirioneddol werthfawr y mae rhieni maeth yn ei wneud a'u cefnogi yn y gwaith gwerthfawr y maent yn ei wneud?

Wel, Lywydd, rwy'n bendant am ymuno â Mick Antoniw i dalu teyrnged i'r gwaith y mae gofalwyr maeth yn ei wneud yng Nghymru ac wedi'i wneud yn ystod argyfwng y pandemig. Mae ef a minnau wedi bod yn rhieni maeth yn y gorffennol ac yn gwybod rhywfaint am yr heriau, ond hefyd y llawenydd enfawr y gall ei gynnig. 

Darllenais adroddiad Barnardo's. Rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn inni fod yn glir fod tirwedd gofal maeth yng Nghymru yn wahanol i sefyllfa'r DU. Mewn rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig, mae Barnardo's a mudiadau'r trydydd sector yn chwarae rhan fwy o lawer yn y ddarpariaeth o wasanaethau maethu nag y gwnânt yng Nghymru. Mae'r defnydd o ddarparwyr darpariaeth elusennol yng Nghymru, gan gynnwys Barnardo's, yn 3 y cant o gyfanswm y gweithlu gofal maeth, ac mae'r gyfran honno wedi bod yn gostwng. Mae awdurdodau lleol yng Nghymru yn parhau i ddarparu bron i dri chwarter yr holl ofal maeth.

Mae Arolygiaeth Gofal Cymru wedi darparu adroddiad ar weithgarwch gofal maeth yn ystod mis Ebrill a mis Mai eleni. Maent yn nodi sefydlogrwydd cyffredinol, mai pur anaml y methodd trefniadau gofal maeth, a bod lefel dda o leoliadau ar gael. Felly, mae'r adroddiad yn ddiddorol iawn. Mae'n bwysig ein bod yn meddwl am y materion y mae'n eu codi. Nid wyf yn credu ei fod yn dweud wrthym beth sy'n digwydd yn y rhan helaeth o'r maes gofal maeth ar draws Cymru.

Credaf fod awdurdodau lleol wedi gweithio'n galed i gefnogi'r gofalwyr maeth hynny. Mae'n ddiddorol dysgu oddi wrthynt nad cyllid yw'r math o gymorth y mae gofalwyr maeth wedi gofyn amdano fel y cyfryw, ond help i wneud yn siŵr fod ganddynt y cyfarpar sydd ei angen ar blant i ddysgu o bell, cymdeithasu, cadw mewn cysylltiad â theuluoedd biolegol os yw hynny'n rhan o gynllun y plentyn hwnnw. Mae awdurdodau lleol wedi gweithio'n galed i gynorthwyo eu gofalwyr maeth gyda hynny.

Unwaith eto, rwy'n cytuno â'r pwynt y mae Mick Antoniw wedi'i wneud am yr ymdrechion gwych y mae'r teuluoedd hynny'n eu gwneud ar ran plant agored i niwed yng Nghymru.

Cwestiwn 8—John Griffiths.

Eich microffon, John—a wnewch chi aros hyd nes y bydd y microffon wedi'i agor? Parhewch.