Rwy'n falch o gyfrannu at y ddadl y prynhawn yma. Mae'r Ceidwadwyr Cymreig wedi bod yn galw ers tro am gyllideb atodol frys i ddarparu tryloywder ac eglurder o ran gwario arian ar yr adeg anodd hon. Ac wrth gwrs, rydym yn cydnabod yr heriau y mae'r pandemig yn ei gyflwyno i holl Lywodraethau'r DU, ac mae'r Ceidwadwyr Cymreig yn dymuno bod yn wrthblaid adeiladol ar yr adeg hon.  

Ers i gyllideb Llywodraeth Cymru ar gyfer 2021-21 gael ei chymeradwyo ar 3 Mawrth, mae ei chyllideb wedi cynyddu mwy na 10 y cant. Roedd cyhoeddi cyllideb atodol Llywodraeth Cymru felly yn gyfle i Lywodraeth Cymru newid gêr yn llwyr yn y ffordd y mae'n blaenoriaethu ei chyllid, felly mae'n peri pryder i weld cyn lleied o ailflaenoriaethu ymarferol, yng ngoleuni'r cynnydd enfawr yn y cyllid ar gyfer ei chyllideb.

Nawr, a gaf fi yn gyntaf groesawu peth o'r ailflaenoriaethu sydd wedi digwydd ar raddfa lai, ac rwyf wedi trafod hyn gyda'r Gweinidog cyllid, pethau megis trosglwyddo arian o'r gronfa digwyddiadau mawr? Mae hwn yn gam cwbl synhwyrol. Mae'n cael ei groesawu. Mae'n eithaf amlwg eleni, ar hyn o bryd, nad oes llawer o ddigwyddiadau mawr yn digwydd, felly mae ailflaenoriaethu o'r fath yn rhywbeth y gallwn ei gefnogi. Lle mae ailflaenoriaethu wedi digwydd, gwelwyd hynny at ei gilydd yn y portffolio iechyd a gwasanaethau cymdeithasol sydd wedi addasu cyfanswm o £114 miliwn at ddibenion gwahanol, sy'n ddealladwy o gofio bod pandemig COVID-19 wedi bod yn argyfwng iechyd nas gwelwyd ei debyg erioed o'r blaen yng Nghymru. Fodd bynnag, siom oedd gweld bod llawer llai o addasu wedi digwydd mewn meysydd portffolio eraill, er enghraifft, portffolios yr economi a thrafnidiaeth, y neilltuwyd cyfanswm o £50 miliwn a £46.6 miliwn ar eu cyfer, nad yw'n gymaint o ailflaenoriaethu ag y mae'r gyllideb iechyd wedi'i weld, ar wahân i'r rhaglenni y soniodd y Gweinidog amdanynt sydd i'w croesawu, megis y gronfa cadernid economaidd.  

Bydd y Gweinidog yn ymwybodol o'r setliad heriol iawn sy'n wynebu llywodraeth leol ar hyn o bryd er gwaethaf symiau canlyniadol Barnett gan Lywodraeth y DU. Ac rwy'n derbyn bod Llywodraeth Cymru wedi dyrannu arian i gefnogi llywodraeth leol, ond mae cynghorau ledled Cymru yn dal i orfod gwneud penderfyniadau anodd. Mae hyn yn gadael cynghorau lleol gyda mwy o gwestiynau nag atebion, ac yn dal i orfod gwneud penderfyniadau anodd. Er bod rhai dyraniadau wedi cael eu gwneud, mae effaith COVID-19 wedi bod yn llethol ar gymunedau lleol. Mae angen cydnabod hyn a'u cefnogi ymhellach, yn enwedig wrth lacio'r cyfyngiadau symud.

Nid yw'r gyllideb atodol y tro hwn yn debyg i'r gyllideb dechnegol rydym wedi arfer ei gweld yn y gorffennol, fel y dywedodd y Gweinidog yn hollol gywir. Mewn sawl ffordd, mae'n gyllideb argyfwng ac yn un roeddem am ei gweld. Ond roedd yn gyfle i anfon neges at bobl Cymru fod Llywodraeth Cymru yn ailflaenoriaethu arian yn fforensig ar bob lefel i liniaru effaith COVID-19 ar ein cymunedau. Ond faint o ailflaenoriaethu go iawn sydd wedi digwydd mewn gwirionedd? Dywedodd y Gweinidog wrth y Pwyllgor Cyllid, ac rwy'n dyfynnu, 'Cyfarfûm â phob Gweinidog a Dirprwy Weinidog i gwestiynu eu cyllidebau'. Wel, rwy'n credu bod hynny'n wych cyn belled ag y mae'n mynd, a gwrandewais ar yr hyn a oedd gan Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid i'w ddweud yn flaenorol, ond credaf fod angen cwestiynu ymhellach, yn enwedig os ydym yn edrych ar ail gyllideb atodol yn y dyfodol agos. 

Felly, rhai cwestiynau. Sut y mae'r Gweinidog yn asesu bod pob ceiniog bosibl yn cael ei gwario i wrthbwyso effaith COVID-19 yng Nghymru ac yn paratoi'r ffordd ar gyfer ein hadferiad yn sgil COVID-19? A yw'r Gweinidog o ddifrif yn ffyddiog y gall roi cyfrif am bob gwariant gan adrannau'r Llywodraeth, a bod pob dim posibl wedi'i wneud i ailflaenoriaethu arian? Ac a all y Gweinidog roi ymrwymiad pendant i bobl Cymru heddiw fod rhaglenni cyllido nad ydynt o fudd uniongyrchol i les iechyd cyhoeddus ac economaidd y wlad wedi cael eu dargyfeirio i sicrhau y caiff gwasanaethau rheng flaen eu cefnogi'n llawn?  

Mae Cymru ar groesffordd yn awr. Wrth i'n polisïau ddechrau dilyn llwybr gwahanol i'r hyn sy'n digwydd yn Lloegr, mae'n siŵr y bydd bwlch yn lefelau'r symiau canlyniadol a dderbynnir, ac mae modelau a rhagolygon ariannol Llywodraeth Cymru yn gwbl hanfodol wrth symud ymlaen. Pe bai polisïau'n parhau i ddilyn llwybr gwahanol, bydd yn rhaid i Lywodraeth Cymru lenwi'r bylchau yn y cyllid a gollir gan Lywodraeth y DU—dewis gwleidyddol gyda chost ariannol, gallech ddweud. Weinidog, pa drafodaethau brys rydych yn eu cael gyda'ch cyd-Weinidogion ynglŷn â'r modd y bydd polisïau gwahanol yn effeithio ar gyllidebau adrannol ac yn bwysicach, pa drafodaethau rydych wedi dechrau eu cael ynglŷn â llenwi rhai o'r bylchau hynny o bosibl?