Rwy'n ddiolchgar i chi, Dirprwy Lywydd, ac rwy'n ddiolchgar i'r pwyllgor hefyd am y gwaith y mae wedi bod yn ei wneud ar hyn. Rwy'n credu bod pob un ohonom ni wedi mwynhau'r cyfle i ddarllen trwy adroddiadau'r pwyllgor ac rydym yn ddiolchgar iddyn nhw a'r staff a'r tystion am y cyfraniadau y maen nhw wedi eu gwneud.

Mae angen i ni edrych yn fanwl ar sut yr ydym yn mynd i sicrhau nad yw'r ysgytwad economaidd yr ydym yn ei weld ar hyn o bryd yn ddim ond ysgytwad economaidd unwaith eto i'r bobl dlotaf yn y wlad hon. Rydym ni wedi gweld o ddirwasgiadau blaenorol mai'r bobl dlotaf, y cymunedau tlotaf, sy'n dioddef effaith waethaf y dirwasgiadau hyn, ac rydym ni wedi gweld ysgytwadau economaidd yn y gorffennol yn cael effaith ddramatig nid yn unig ar y bobl sy'n byw yn y cymunedau hyn heddiw, ond ar eu plant a'u hwyrion hefyd. Mae cenedlaethau, fel sydd wedi ei ddisgrifio eisoes, rwy'n credu, yn dal i deimlo effaith rhyfel Thatcher yn erbyn Cymoedd y de. Mae angen i ni allu edrych yn fanwl ar sut yr ydym yn gwneud hynny. Ar hyn o bryd, rydym yn gweld yn y penawdau rai colledion swyddi gwirioneddol ofnadwy, ac rydym ni wedi bod yn trafod Airbus yn barod heddiw. Ond rydym ni hefyd yn gweld swyddi yn cael eu colli yn ddyddiol—mae'r nifer yn llai, ond mae'n cael effaith ar nifer enfawr o bobl a theuluoedd a chymunedau. Rwyf i wedi gweld yn fy etholaeth fy hun lawer o bobl sydd eisoes yn cael eu bygwth â diswyddiadau. Nid fydd effaith COVID i'w gweld yn yr hydref—mae'n cael ei gweld yn barod heddiw.

Rwy'n cytuno yn llwyr â'r pwyntiau a wnaeth Huw Irranca-Davies ynghylch yr angen i Lywodraeth y DU ymestyn y cynllun ffyrlo i'r hydref. Ac rwy'n credu ein bod ni i gyd wedi cytuno, yn ystod y ddeufis diwethaf, fod effaith economaidd cynlluniau Llywodraeth y DU yn rhywbeth yr ydym ni wedi ei gwerthfawrogi, ac mae wedi bod yn dda gweld Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU yn gweithio gyda'i gilydd dros y misoedd blaenorol. Yn y cyd-destun hwnnw, roedd araith Prif Weinidog y DU ddoe yn peri hyd yn oed mwy o siom. Roedd yn ymddangos bod Llywodraeth y DU yn troi cefn ar bobl y wlad hon, yn methu ac yn amharod i ddarparu'r cymorth sydd ei angen ar fusnes a diwydiant. Dim arian yng Nghymru, dim buddsoddiad i Gymru, dim gofal am Gymru—troi cefn ar ein diwydiannau allweddol, ein cyflogwyr allweddol a'n pobl ar adeg pan oedd angen y cymorth hwnnw arnyn nhw.

Felly, rwy'n awyddus i weld Llywodraeth Cymru yn camu i'r adwy. Fe wnaethom ni hynny ar ôl dirwasgiad 2008, wrth gwrs, ac achub degau ar filoedd o swyddi, ac mae angen bargen newydd wirioneddol arnom ni, nid y fargen newydd ffug yr oedd Llywodraeth y DU yn sôn amdani ddoe, ond bargen sydd â'r uchelgais a'r weledigaeth a fydd yn buddsoddi mewn pobl a lleoedd. Mae angen i ni weld, yn fy marn i, ar gyfer Blaenau'r Cymoedd, er enghraifft, gynllun swyddi, strategaeth ddiwydiannol ar gyfer Blaenau'r Cymoedd, sy'n gwireddu rhai o'r sgyrsiau yr ydym ni wedi eu cael eisoes, Gweinidog, trwy'r cynllun Cymoedd Technoleg, ac yn buddsoddi yn y safleoedd strategol, boed yn Rhyd y Blew neu Rasa neu unrhyw un o'r ystadau diwydiannol eraill ar hyd coridor yr A465—cynllun swyddi sy'n dwyn ynghyd y sgiliau a'r hyfforddiant â buddsoddiad mewn cysylltedd. Mae'n bryd i'r seilwaith rheilffyrdd gael ei ddatganoli o'r diwedd. Fe wnaethom ni weld ddoe nad yw Llywodraeth y DU yn mynd i fuddsoddi yn ein rheilffyrdd o gwbl. Mae angen i ni wneud hynny ein hunain ac mae angen i ni sicrhau bod y seilwaith rheilffyrdd yn cael ei ddatganoli er mwyn i ni allu gwneud hynny.

Ond gadewch i mi ddweud hyn, Gweinidog: rwy'n cytuno yn llwyr â'r hyn y mae Llywodraeth Cymru yn ei ddweud am 'ailadeiladu yn well', ond mae angen i rywbeth fod yn weddill i ni allu ailadeiladu arno, ac mae angen i ni allu bod â blaenoriaeth glir—swyddi, swyddi, swyddi. Mae angen i ni ddiogelu cyflogaeth bresennol. Mae angen i ni ddiogelu ein sylfaen ddiwydiannol bresennol. Mae angen i ni allu diogelu canol trefi ac ystadau diwydiannol gyda'i gilydd. Dyma'r her fwyaf i ni ei hwynebu fel Senedd, fel democratiaeth seneddol, mewn 20 mlynedd, yr her fwyaf y mae Llywodraeth Cymru wedi ei hwynebu ers dau ddegawd, ac mae angen yr uchelgais, y weledigaeth a'r ystwythder arnom ni i ateb yr her honno. Rwy'n awyddus i weld Llywodraeth Cymru yn defnyddio'r holl offer a dulliau ariannol sydd ar gael iddi, ynghyd â'r ymrwymiad sefydledig hwnnw i'n cymunedau. Rwyf i wedi gweld y Gweinidog yn cerdded ac yn crwydro trwy gymunedau yn ei etholaeth ei hun yn y gogledd a fy etholaeth i yng Nghymoedd y de. Rwy'n gwybod am ei ymrwymiad i'r lleoedd hynny, ac rwy'n gwybod am ei ymrwymiad i'n pobl. Dyma'r her nawr, i wneud yr ymrwymiad hwnnw yn wirionedd.