Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 11:08 am ar 1 Gorffennaf 2020.
Diolchaf i Rhianon Passmore am y cwestiwn pwysig yna. Mae hi'n iawn i dynnu sylw at yr heriau sy'n bodoli o ran sicrhau cyflenwadau effeithiol o feddyginiaethau. Mae mwy o alw am feddyginiaethau ledled y byd, ond bu llai o gapasiti cynhyrchu gan y bu'n rhaid i India a Tsieina, lle mae llawer o feddyginiaethau yn cael eu cynhyrchu, gamu yn ôl o'u cynhyrchu oherwydd effaith coronafeirws yn eu gwledydd eu hunain. Mae parhad cyflenwad meddyginiaethau yn fater a gadwyd yn ôl, nid yw'n fater sydd wedi'i ddatganoli i Gymru, ond rydym ni wedi bod yn gweithio'n galed gyda'r pedair gwlad arall i wneud yn siŵr bod cynlluniau ar waith i ddeall y galw, i ddyrannu'r stoc sydd ar gael, i gynyddu'r cyflenwad pan fo angen.
Rydym ni'n wynebu, fel y gwn y bydd Rhianon Passmore yn gwybod, yr anhawster ychwanegol o adael yr Undeb Ewropeaidd heb gytundeb priodol. Mae naw deg y cant o'r meddyginiaethau hyn yn dod i'r Deyrnas Unedig ar draws y culfor byr rhwng Calais a Dover. Pe byddai tarfu ar y cyflenwadau hynny, roedd Llywodraeth y DU yn bwriadu yn flaenorol dibynnu ar gludo nwyddau awyr, ond nid yw cludo nwyddau awyr yn symud yn ystod argyfwng COVID. Felly, mae problemau gwirioneddol yn codi o'r coronafeirws yr ydym ni i gyd yn mynd i'r afael â nhw, ond ceir anawsterau y gellir eu hosgoi sy'n dod ar y gorwel hefyd. Ac fel y corff sy'n gyfrifol am barhad cyflenwad meddyginiaethau, mae'n ddyletswydd wirioneddol ar Lywodraeth y DU i beidio ag ychwanegu at yr anawsterau yr ydym ni eisoes yn eu hwynebu a'r heriau y mae coronafeirws ei hun wedi'u creu.