7. Datganiad gan Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig: Ffermio Cynaliadwy: dyfodol y gefnogaeth i amaethyddiaeth

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:36 pm ar 8 Gorffennaf 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mandy Jones Mandy Jones UKIP 4:36, 8 Gorffennaf 2020

(Cyfieithwyd)

Rwy'n croesawu'r cyfle i gyfrannu heddiw a chwifio'r faner dros ein sector amaethyddol. Rwy'n byw mewn cymuned ffermio, ac roeddwn i'n arfer gweithio ynddi fel gweithiwr fferm ar ffermydd cymysg a hefyd fel bugail. Tra bûm yn gweithio yn y gymuned hon, roedd yn rhaid i mi gydymffurfio â'r rheolau a'r rheoliadau a osodwyd arnom gan yr UE, megis torri cwotâu llaeth. Roedd gwylio fy ffermwyr yn gorfod cael gwared ar alwyni o laeth ddwywaith y dydd ar ôl godro am ei bod yn erbyn y rheolau hyd yn oed i'w roi i rywun am ddim, yn gwbl ddinistriol. Yna roedd gennych y cyfyngiadau trwm, y fiwrocratiaeth dorfol a'r taliadau i dirfeddianwyr mawr, cyfoethog am beidio â ffermio eu tir eu hunain—nid oedd hynny'n gwneud unrhyw synnwyr i mi. Gwyliais ffermydd bach yn methu a gwelais ddynion yn crio. Tyfodd fy Ewrosgeptigiaeth o weithio o fewn y fframwaith hwnnw.

Mae eich ymateb i'r amgylchiadau newydd a ddaeth yn sgil ein hymadawiad â'r UE yn ystyriol ac mae wedi cymryd cryn dipyn o amser ers yr ymgynghoriad cychwynnol. Nid beirniadaeth yw honno. Mae'n rhaid meddwl yn drwyadl am unrhyw newid ar y fath raddfa ac o'r natur hon, rhaid ei drafod a'i drafod eto gyda'r rhai a fydd yn gweithio o'i fewn, ac mae'n amlwg fod hynny'n wir yma. Rwy'n croesawu'r cynnig ar gyfer y Papur Gwyn yn nhymor nesaf y Senedd, a'r gwaith sy'n mynd rhagddo a fydd yn llywio'r cynnwys.

Bydd rhai yn y Siambr hon yn dathlu'r ffaith bod y DU ar hyn o bryd yn y broses o negodi masnach gyda gweddill y byd; bydd gan eraill amheuon am safonau a chystadleuaeth. Felly, rwy'n falch fod Ysgrifennydd masnach y DU, yr wythnos diwethaf, wedi cyhoeddi comisiwn masnach ac amaethyddiaeth i ddylanwadu ar safonau lles anifeiliaid a chystadleuaeth yn ein hymgais i gael masnach fyd-eang. Roedd NFU Cymru yn rhan o hyn, a bydd yn parhau i gymryd rhan, mae'n ymddangos. A gaf fi ofyn i chi beth yw eich barn am y comisiwn hwn, er ei bod yn ddyddiau cynnar, a pha drafodaethau a gafodd Liz Truss gyda chi cyn iddo gael ei gytuno? Ac a oes trafodaethau ar y cyd yn cael eu cynnal bellach rhwng holl Lywodraethau'r DU ar fframweithiau cyffredin, masnach a'r holl faterion cysylltiedig? Pa sicrwydd y gallwch ei roi i'r rheini yn y sector y bydd cymorth o ryw fath yn parhau i fod ar gael tra byddant yn pontio—er fy mod yn credu eich bod wedi ateb rhan o hynny—o un cynllun i'r llall?

Rwy'n gwerthfawrogi'n fawr y ffocws ar reoli tir yn gynaliadwy a nwydd cyhoeddus yn eich cynigion. Ymddengys fod hyn yn creu'r bont sydd ei hangen arnom rhwng y presennol a'r dyfodol, ac mae yn ysbryd Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015. A ydych yn ffyddiog, fodd bynnag, fod digon o hyblygrwydd wedi'i gynnwys yn y cyfeiriad teithio i ddarparu lle i ffermwyr allu arloesi a gwneud penderfyniadau drostynt eu hunain? Gwn fod cynlluniau blaenorol a chyfredol wedi'u disgrifio gan y sector fel rhai rhy ragnodol, ac rwy'n gobeithio bod gwersi wedi'u dysgu yn y fan honno.

Yn olaf, hoffwn dalu teyrnged i bawb sy'n gweithio yn y byd amaeth. Fel gweithwyr allweddol, maent wedi cadw'r wlad wedi ei bwydo o dan amgylchiadau eithriadol o anodd. Mae llawer o ddefnyddwyr wedi gweld manteision cael pecynnau cig, ffrwythau a llysiau gan eu cyflenwyr lleol. Rwy'n tybio, ac yn gwir obeithio, y bydd yr arferion a'r gwasanaethau hyn yn aros pan ddaw'r cyfyngiadau symud i ben. Rwy'n dymuno'n dda i chi gyda'ch camau nesaf, ac rwy'n dymuno gweld y sector hwn yma yng Nghymru, gyda'i gynnyrch gwych, ei arloesedd a'i wasanaethau rhagorol, yn cael y dyfodol mwyaf disglair. Diolch.