Part of the debate – Senedd Cymru am 4:40 pm ar 8 Gorffennaf 2020.
Diolch yn fawr iawn i Mandy Jones am y sylwadau a'r cwestiynau hynny. Rwy'n cytuno'n llwyr—mae pawb yn y gadwyn cyflenwi bwyd wedi bod yn weithwyr allweddol wrth sicrhau nad ydym wedi mynd heb fwyd fel y dywedais yn gynharach.
Un o'r pethau a welsom ar ddechrau'r pandemig, yn anffodus, ar un achlysur, oedd llaeth yn cael ei arllwys ymaith, ac rwy'n cytuno'n llwyr â chi ynglŷn â pha mor dorcalonnus oedd hynny i'r ffermwyr, a dyna'r rheswm pam ein bod wedi cyflwyno cynllun y sector llaeth.
Er na fyddwch chi na minnau byth yn cytuno ar drefniadau pontio'r UE, un peth rwy'n cytuno yn ei gylch yw nad yw ffermwyr gweithredol wedi cael eu gwobrwyo'n ddigonol, a bydd y cynllun hwn yn gwobrwyo ffermwyr gweithredol. Roedd hynny'n bwysig iawn wrth inni gyflwyno'r cynllun: nad y tirfeddianwyr ond y ffermwyr, y bobl sy'n gwneud yr holl waith, fydd yn cael eu gwobrwyo. Rwyf hefyd wedi dweud ar hyd yr amser y byddwn wedi methu os cawn fwy o fiwrocratiaeth. Mae angen inni wneud yn siŵr fod pethau'n llawer symlach.
Yr ateb byr yw na chafodd Liz Truss sgyrsiau gyda mi cyn iddi gyhoeddi hynny, ond ni fyddwn yn disgwyl hynny. Ceisiasom ei chael hi i ddod i sawl un o'n cyfarfodydd pedairochrog yn Adran yr Amgylchedd, Bwyd a Materion Gwledig pan oedd hi yn y Trysorlys a methasom yn druenus, ar wahân i un alwad ffôn, felly nid yw hynny'n fy synnu. Fodd bynnag, byddaf yn cael sgyrsiau gyda George Eustice, yr Ysgrifennydd Gwladol dros DEFRA. Fel y gwyddoch, rydym yn cyfarfod yn rheolaidd—cawsom gyfarfod yr wythnos diwethaf—ac mae honno'n sgwrs a fydd yn mynd rhagddi wrth inni drafod fframweithiau hefyd.
Mae arnaf eisiau sicrhau pawb na fyddwn yn troi at y cynllun newydd heb gyfnod pontio sylweddol. Ni fyddwn yn trosglwyddo i'r cynllun hwnnw hyd nes y bydd popeth yn ei le. Fel y dywedais, credaf y byddai'n syndod mawr pe bai hynny'n digwydd cyn 2024.
Yn amlwg, cawsom ein harwain gan Ddeddf cenedlaethau'r dyfodol a Deddf yr amgylchedd, a byddant yn parhau i'n harwain. Rwy'n credu bod yna ddigon o hyblygrwydd. Rwyf am weld arloesedd yn ein sector amaethyddol—mae'n rhywbeth rydym wedi'i annog ac rwy'n credu bod sawl rhan o'r sector wedi deall hynny.