Y Sector Busnesau Bach

1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 15 Gorffennaf 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Hefin David Hefin David Labour

1. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am ailagor y sector busnesau bach yng Nghymru yn raddol yn dilyn y cyfyngiadau symud oherwydd COVID-19? OQ55478

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 10:02, 15 Gorffennaf 2020

(Cyfieithwyd)

Llywydd, diolchaf i Hefin David am y cwestiwn yna. Cymerwyd y cam o ailagor y sector busnes cyfan yng Nghymru mewn ymgynghoriad â busnesau, cyrff cynrychioliadol ac undebau llafur i sicrhau bod ein dull o ailagor yn ddiogel, yn gymesur ac yn deg i fusnesau, i weithwyr ac i gwsmeriaid. Cyhoeddais gamau pellach i leddfu'r cyfyngiadau symud ynghyd ag amserlen ategol ddydd Gwener yr wythnos diwethaf.

Photo of Hefin David Hefin David Labour 10:03, 15 Gorffennaf 2020

(Cyfieithwyd)

Fel y gallwch chi ddychmygu, Prif Weinidog, mae dydd Gwener yn ddiwrnod prysur iawn ar fy nhudalen Facebook a thrwy e-bost, lle mae gen i gwestiynau am amgylchiadau penodol. Rwyf i wedi cael llawer o gwestiynau, ond rwyf i wedi dewis dau o'r rhai a ofynnwyd amlaf.

Mae'r cyntaf o'r rhain yn ymwneud â hyfforddwyr gyrru yn cael cynnig gwersi: pryd y bydd hyfforddwyr gyrru yn cael cynnig gwersi, a thrwy estyniad, pryd y bydd canolfannau prawf yn cael agor wedyn? A'r cwestiwn arall a ofynnir amlaf yw canolfannau chwarae i blant: pryd y bydd canolfannau chwarae i blant yn cael agor? Ac mae hynny'n cynnwys pethau fel chwarae meddal.

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour

(Cyfieithwyd)

Llywydd, diolchaf i Hefin David am y ddau gwestiwn yna. Rwy'n falch iawn o gael dweud, Llywydd, ein bod ni wedi dod i gytundeb â'r Asiantaeth Safonau Gyrwyr a Cherbydau. Rwy'n ddiolchgar iawn am eu cydweithrediad ar y mater hwn, ac am y trafodaethau gyda nhw a'r undebau llafur dros yr wythnos diwethaf. O ganlyniad, gallaf gadarnhau heddiw y byddwn ni'n cyflwyno ailgychwyniad graddol yng Nghymru, gyda hyfforddiant i yrwyr a beicwyr yn cychwyn ar 27 Gorffennaf, a phrofion—profion theori a phrofion ymarferol—yn cael eu cyflwyno'n raddol o 3 Awst ymlaen. A thrwy ei wneud yn y modd hwnnw, gallwn fod yn ffyddiog y bydd y broses o ailagor gwersi a phrofion gyrru yng Nghymru yn cael ei chynnal mewn modd diogel i bawb dan sylw, gan gynnwys y rhai sy'n cael gwersi a'r rhai sy'n cynnal profion. Bydd y canllawiau yn cael eu darparu yn yr achos hwn, Llywydd, gan y DVSA, a byddan nhw'n eu cyhoeddi ynghyd ag amserlen fwy manwl ar eu gwefan yn fuan iawn.

O ran canolfannau chwarae i blant, canolfannau chwarae i blant dan do, Llywydd, nid oes amser wedi'i glustnodi ar gyfer eu hailagor hyd yn hyn. Byddan nhw'n rhan o'r trafodaethau yr ydym ni wedi ymrwymo iddyn nhw yn ystod y tair wythnos hon gyda chanolfannau hamdden ac awdurdodau lleol, a chyn gynted ag y byddwn ni'n gallu ailagor y canolfannau chwarae dan do hynny yn ddiogel, yna byddwn yn gwneud hynny. Gall mannau chwarae yn yr awyr agored, wrth gwrs, ailagor o 20 Gorffennaf.

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative 10:05, 15 Gorffennaf 2020

(Cyfieithwyd)

Bore da. Prif Weinidog, wrth ateb fy nghwestiynau yr wythnos diwethaf, dywedasoch nad oeddwn i wedi deall yr agweddau ymarferol ar ailagor busnesau lletygarwch, felly gofynnaf i chi: beth ydych chi'n ei ddweud wrth Shibber Ahmed o fwyty'r Blue Elephant yn Llandudno, sy'n nodi, 'Mae'r Llywodraeth Lafur Cymru hon yn creu amgylchedd anghyfeillgar i fusnesau lletygarwch y wlad', gan eich bod chi'n parhau i atal ei gwmni rhag ailagor masnach dan do yn ddiogel? Beth ydych chi'n ei ddweud wrth Laurie a Paul, dau o westywyr lleol yn y gogledd, sy'n dweud wrthyf i fod eich gweithredoedd yn peri risg o droi ein cyrchfannau glan môr yn drefi anghyfannedd, gan eu bod wedi cael nifer nas gwelwyd erioed o'r blaen o achosion o ganslo yn sgil eich cyhoeddiad eich hun yr wythnos diwethaf? Beth ydych chi'n ei ddweud wrth Go North Wales, sydd wedi ysgrifennu atoch chi ac sy'n dweud, 'ar ôl 20 mlynedd o fod yn berchen ar westai yn llwyddiannus i safon uchel, mae Llywodraeth Cymru wedi llwyddo i'n torri ni o ran arian, ysbryd a meddwl'?

Prif Weinidog, gan fod disgwyl i drosiant rhagamcanol fod yn 25 y cant o'r lefelau cyn y cyfyngiadau symud, a'r ansicrwydd presennol yn bygwth hyd at 22 y cant o swyddi yn y sector hwn, onid chi sydd wedi methu â deall y realiti a'r sefyllfa sy'n wynebu ein busnesau lletygarwch? A phryd ydych chi'n mynd i ddarparu rhywfaint o gyfarwyddyd neu ddim ond ychydig o wybodaeth, fel y gall ein gwestywyr a'n bwytai ddychwelyd i'r gwaith? Diolch.

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 10:06, 15 Gorffennaf 2020

(Cyfieithwyd)

Llywydd, wel, yr ateb i'r cwestiynau hynny yw fy mod i'n credu y byddai'n well i bobl ganolbwyntio ar y pethau hynny y gallan nhw eu gwneud, yn hytrach na chwyno am y pethau na allan nhw eu gwneud, gan fod digonedd o gyfle i'r holl fusnesau hynny ailagor yng Nghymru erbyn hyn, i ailagor yn yr awyr agored o ddydd Llun yr wythnos hon, ac ar yr amod bod hynny yn llwyddiannus a bod y coronafeirws yn dal o dan reolaeth, i ailagor dan do o 3 Awst ymlaen.

Yr adroddiadau yr wyf i wedi eu cael gan ein sector lletygarwch a'n sector twristiaeth yw eu bod nhw wedi cael dechrau da iawn yn wir wrth ailagor y tymor, gyda channoedd a channoedd o bobl yn trefnu gwyliau yng Nghymru. Mae'r rhai hynny yn y sector sy'n flaengar ac yn gadarnhaol yn edrych ar y pethau y maen nhw'n gallu eu gwneud erbyn hyn ac yn gwneud llwyddiant o'r rheini, yn hytrach nag ysgrifennu llythyrau yn cwyno am y pethau nad ydyn nhw'n gallu eu gwneud. Yn y modd hwnnw, byddan nhw'n gallu gwneud llwyddiant o'u busnesau ac o'r sector.