3. Cwestiynau i Weinidog yr Economi, Trafnidiaeth a Gogledd Cymru – Senedd Cymru ar 15 Gorffennaf 2020.
7. Yng ngoleuni COVID-19, a wnaiff y Gweinidog ddatganiad am effaith canllawiau ymbellhau cymdeithasol ar fusnesau yng Nghanol De Cymru? OQ55442
Wel, er ein bod ni'n cydnabod bod y pandemig coronafeirws yn argyfwng iechyd cyhoeddus ac yn argyfwng economaidd, iechyd y cyhoedd sy'n dod yn gyntaf. Y peth gwaethaf a allai ddigwydd i'r economi yw ail don, a dyna pam mae'n rhaid i unrhyw ddull gweithredu rhesymegol fod yn bwyllog. Fe fyddwn ni'n ymgynghori â busnesau ac ag undebau llafur i sicrhau bod ein dull ni o weithredu yn gymesur ac yn deg â busnesau a gweithwyr.
Diolch, Gweinidog, am yr ateb yna. Rwy'n deall bod angen i iechyd y cyhoedd ddod yn gyntaf bob amser a bod lles pobl yn cael ei ddiogelu. Ond mae llawer o fusnesau wedi dod ataf yn tynnu sylw at brofiadau mewn gwledydd eraill a chyngor Sefydliad Iechyd y Byd bod 1m yn bellter cymdeithasol sy'n dderbyniol. Yma yng Nghymru, mae gennym ni 2m. Pa drafodaethau sy'n cael eu cynnal o fewn y Llywodraeth erbyn hyn i roi ystyriaeth i ba mor bell y dylai'r llinell fod, gan fod busnesau sy'n ailagor yn buddsoddi llawer yn y rheol 2m ac yn amlwg byddai'n rhaid iddyn nhw fuddsoddi eto pe byddai hynny'n newid yn y dyfodol agos?
Dyna'n union sydd wedi digwydd dros y ffin, ac ni fyddem yn dymuno gweld busnesau yn gwastraffu adnoddau gwerthfawr ar osod rhwystrau ffisegol, canllawiau ac arwyddion na fyddant yn eu lle am gyfnod maith o amser. Wrth gwrs, mae'r rheoliadau dan adolygiad parhaus yng Nghymru, ond mae'n gwbl glir bod 2m o ymbellhau cymdeithasol yn amddiffyniad gwell nag 1m, ac felly, lle bynnag y bo modd gwneud hynny, dylid cadw at 2m.
Nawr, wrth gwrs, rydym eisoes wedi gwneud y datganiad ynghylch trafnidiaeth gyhoeddus ac fe fyddwn i'n dweud bod ein dull pwyllog ni o weithredu wedi cael ei gefnogi gan gyllid i alluogi busnesau i fynd drwy effeithiau gwaethaf coronafeirws. Mae hyn yn cynnwys y gronfa cadernid economaidd, sy'n werth £0.5 biliwn. Pe bai wedi bod yn gynllun i'r DU gyfan a'i weithredu gan Lywodraeth y DU, byddai wedi bod yn rhaid iddi fod yn gronfa o £10 biliwn i weithio yn yr un ffordd â'r Gronfa Cadernid Economaidd.