Part of the debate – Senedd Cymru am 6:04 pm ar 15 Medi 2020.
Diolch i'r Gweinidog am gopi ymlaen llaw o'i ddatganiad, er bod ei glywed o'i wefusau cynddrwg ag yr oedd pan groesodd fy nesg yn gynharach heddiw. Ni ddylai fod yn syndod i Aelodau Senedd Cymru na phobl Cymru bod Llywodraeth Cymru yn ceisio tanseilio ymdrechion Llywodraeth y DU i gyflawni ei haddewid i bobl y Deyrnas Unedig y byddai'n cynnal ac yn cryfhau uniondeb a gweithrediad llyfn marchnad fewnol y DU.
Fel y gwyddoch, Gweinidog, mae'r Bil hwn yn darparu fframwaith ar gyfer trosglwyddo pwerau'r Undeb Ewropeaidd yn drefnus yn ôl o Frwsel i'r Deyrnas Unedig. Mae hynny'n rhywbeth yr wyf i'n ei groesawu ac mae'r rhan fwyaf o bobl yng Nghymru yn ei groesawu. Rydych chi wedi brandio'r Bil hwn droeon fel ymgais i gipio pŵer, ac mae nifer o bobl eraill wedi ceisio cyflwyno hyn fel cipio pŵer. Efallai y gallwch chi fod yn benodol, Gweinidog, heddiw, a dweud wrthyf pa bwerau y bydd y Bil hwn yn eu trosglwyddo o Senedd Cymru, oherwydd y realiti amdani yw nad oes unrhyw rai'n cael eu trosglwyddo i ffwrdd o Senedd Cymru. Mae'r realiti ymhell o fod yn wir. Onid yw'r Bil hwn, ymhell o fod yn ymgais i gipio pŵer, yn darparu ar gyfer trosglwyddo'r pwerau hynny'n drefnus o'r UE i'r Deyrnas Unedig? Ac, mewn gwirionedd, mae ugeiniau o bwerau newydd a fydd yn cael eu rhoi i'r Senedd hon, wedi'u trosglwyddo'n uniongyrchol o Frwsel i Senedd Cymru ac, yn wir, i'r deddfwrfeydd datganoledig eraill. A bydd y pwerau nad ydyn nhw'n cael eu trosglwyddo i'r lle hwn yn cael eu trosglwyddo, a hynny'n gwbl briodol, i Lywodraeth y DU a Senedd y DU yn unol â dymuniadau pobl Prydain a phobl Cymru yn refferendwm Brexit. Nawr, a wnewch chi ddweud wrth bobl Cymru pam yr ydych yn gwrthwynebu bod Llywodraeth y DU a Senedd y DU yn dal y pwerau hyn pan na wnaethoch wrthwynebu bod Senedd Ewrop a'r Undeb Ewropeaidd a'r bobl ym Mrwsel yn dal y pwerau hyn? Pam mae Llywodraeth Cymru mor bryderus ynghylch Llywodraeth a Senedd y DU yn gosod rheolau o ran cymorth gwladwriaethol, ond nid oedd yn ymddangos bod gennych unrhyw broblem ynghylch y rheolau hynny'n cael eu gosod ym Mrwsel?
Yn yr un modd, pam mae gan Lywodraeth Cymru broblem gyda Rhan 6 o'r Bil? Rydych chi wedi awgrymu bod hyn yn paratoi'r ffordd ar gyfer rhyw fath o frigdorri grant bloc Cymru er mwyn cefnogi blaenoriaethau gwario Llywodraeth y DU, ond wrth gwrs rydych chi'n gwybod bod hyn yn nonsens llwyr. Nid oes dim tystiolaeth i gefnogi eich honiad. Mae Llywodraeth y DU wedi bod yn gwbl glir y bydd unrhyw wariant yn ychwanegol at symiau canlyniadol Barnett a gawn yma yng Nghymru nid yn cael ei dynnu ohonyn nhw—yn ychwanegol. Nawr, nid wyf i'n gwybod amdanoch chi ond byddwn i'n croesawu unrhyw beth sy'n ychwanegol at Barnett, ac rwy'n credu y dylech chi fod yn ei groesawu hefyd. Ni allaf gredu eich bod yn gwrthod cynnig a allai ddod ag adnoddau ychwanegol sylweddol i Gymru o ganlyniad i'r darn hwn o ddeddfwriaeth.
Ac, wrth gwrs, nid yw'r Bil mewn gwirionedd yn torri cyfraith ryngwladol na domestig. Mewn gwirionedd, mae'n darparu rhwyd ddiogelwch—rhwyd ddiogelwch—y gall y DU syrthio'n ôl arni pe byddai'r UE yn parhau i geisio rhannu'r Deyrnas Unedig drwy greu ffin tariff rhwng Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon, rhywbeth sydd wrth gwrs yn gwbl annerbyniol ac yn mynd yn groes i'r ymrwymiad y mae'r UE eisoes wedi'i roi yn erthygl 4 o brotocol Gogledd Iwerddon, sy'n dweud, ac rwy'n dyfynnu:
Mae Gogledd Iwerddon yn rhan o diriogaeth tollau'r Deyrnas Unedig.
A ydych yn derbyn mai dyna y mae erthygl 4 o brotocol Gogledd Iwerddon yn ei ddweud mewn gwirionedd? Ac os felly, oni fyddwch yn cydnabod bod y Bil hwn wedi'i gynllunio i sicrhau bod hynny'n parhau i fod yn wir y tu hwnt i ddiwedd y cyfnod pontio?