3. Cwestiynau i Weinidog y Gymraeg a Chysylltiadau Rhyngwladol – Senedd Cymru ar 23 Medi 2020.
2. Pa gymorth y bydd Llywodraeth Cymru yn ei ddarparu i helpu chwaraeon hamdden yng Nghymru dros gyfnod y gaeaf? OQ55553
Mae'n ddrwg gennyf, Weinidog, ni allaf eich clywed eto, felly a wnewch chi agor y meic?
Roeddwn yn cymryd ei bod yn amlwg, os caf fy ngalw i ateb cwestiwn, fod gofyn i'r meic fod ar agor. A yw'n golygu bod yn rhaid i mi agor fy meic bob tro?
Credaf fod hynny'n—. Ydy, dywedir wrthyf 'ydy'. Mae'n ddrwg gennyf, ydw. Felly, mae'n ddrwg gennyf am hynny. Mae’n ddrwg gennyf. Parhewch.
Iawn. Nid yw hynny'n fater i mi mwyach gan nad wyf yn trefnu gweithgareddau’r Cynulliad.
Gwyddom fod ymgymryd â chwaraeon hamdden yn cael effaith gadarnhaol iawn, yn amlwg, ar bobl o bob oedran, ac rydym yn gweithio, fel y dywedais, gyda Chwaraeon Cymru. Rydym wedi bod yn defnyddio'r sefydliadau mawr hyn sydd gennym i ddosbarthu arian ac i asesu ceisiadau ac rwy'n edrych ymlaen at geisiadau ar gyfer chwaraeon hamdden dros gyfnod y gaeaf fel y gallwn fynd â'r buddsoddiad rydym eisoes wedi’i wneud drwy’r cyngor chwaraeon ymhellach.
Diolch am eich ymateb, Weinidog. Yn amlwg, mae rhyw elfen o arian y Llywodraeth wedi’i ddarparu ar gyfer chwaraeon a chwaraeon ar lawr gwlad, y £14 miliwn a gyhoeddwyd yr wythnos diwethaf, ond gyda’r rheoliadau newydd sydd bellach ar waith a rhai gwleidyddion yn tybio y gallai’r rheoliadau hyn fod ar waith am beth amser, bydd hynny'n cyfyngu’n sylweddol ar glybiau, yn enwedig clybiau ar lawr gwlad, wrth iddynt geisio goroesi dros fisoedd y gaeaf, yn enwedig clybiau fel Clwb Pêl Droed Y Barri, er enghraifft, a Chlwb Rygbi Old Pens ym Mhenarth. Sut y mae'r Llywodraeth yn asesu’r ffordd y bydd y rheoliadau newydd a roddwyd ar waith yn effeithio ar allu clybiau ar lawr gwlad i weithredu ac i oroesi dros fisoedd y gaeaf sydd i ddod?
Yn amlwg, rydym yn parhau i asesu effaith y pandemig ar bob gweithgaredd, ac yn enwedig felly pan fo rhaid i ni ymateb fel Llywodraeth ar y cyd, gyda chefnogaeth y Cynulliad, i ymateb i'r sefyllfaoedd hynny. Y peth allweddol yw bod gennym ddarlun llawn a phriodol o anghenion pob sector, a byddwn yn annog clybiau unigol, ac yn amlwg, cyrff llywodraethu clybiau chwaraeon i gysylltu â Llywodraeth Cymru yn uniongyrchol, fel y gallwn brosesu ac ystyried beth sydd ei angen gyda chymorth ein cynghorwyr yn y cyngor chwaraeon.
Weinidog, mae Clwb Criced Casnewydd, fel y gwn eich bod yn gwybod, wedi gwneud gwaith gwych dros nifer o flynyddoedd yn datblygu eu gweithgarwch a gwella eu maes chwarae. Maent yn cael eu rhedeg gan wirfoddolwyr; maent yn cynhyrchu timau criced merched da iawn, chwaraewyr ar gyfer Morgannwg ac maent wedi cynnal rhai o gemau Morgannwg. Maent yn ei chael hi’n anodd ar hyn o bryd yn sgil y coronafeirws gan fod eu hysgol griced dros y gaeaf yn arfer defnyddio un o adeiladau Casnewydd Fyw, yr ymddiriedolaeth hamdden, ond mae Casnewydd Fyw bellach wedi agor campfa lle gellir cadw pellter cymdeithasol yn y gofod hwnnw, ac nid yw’r safle gael i’r clwb criced mwyach. Bydd hynny’n lleihau eu hincwm yn sylweddol, ac mae perygl y byddant yn colli chwaraewyr ifanc ac yn gweld colli diddordeb dros fisoedd y gaeaf. Mae ganddynt—Clwb Criced Casnewydd—hen gyrtiau sboncen ar eu tir y gellid eu haddasu ar gyfer ysgol griced dan do dros y gaeaf, a byddai astudiaeth ddichonoldeb yn ddefnyddiol iawn yn hynny o beth. Tybed a allech gael golwg ar hyn, Weinidog, ac ystyried sut y gallai Llywodraeth Cymru eu cynorthwyo i oresgyn y problemau hyn.
Wel, fel y gwyddoch, rwy’n ymwybodol o’r safle y cyfeiriwch ato, ac rydym yn awyddus iawn o ran ein polisi chwaraeon i weld dynion a menywod ifanc, ac yn wir, pobl o bob oed sy'n dymuno gwneud hynny, yn ymgymryd â chriced a chwaraeon eraill. Rydym yn ymwybodol o'r angen am astudiaeth ddichonoldeb o'r fath, a byddwn yn falch iawn o weld tystiolaeth bellach o'r berthynas y mae'r clwb yn ei datblygu gyda phartneriaid, gan gynnwys Chwaraeon Cymru. Byddaf yn codi'r mater hwn gyda Chwaraeon Cymru fy hun i sicrhau bod trafodaeth barhaus rhwng Cyngor Dinas Casnewydd, Chwaraeon Cymru a Casnewydd Fyw.
Mae gennym broblem, wrth gwrs, sy’n ymwneud yn y ffordd hon ag asiantaethau nad ydynt yn rhan o'r llywodraeth leol mwyach yn gweithredu canolfannau hamdden. Felly, nid yw'r sefyllfa'n syml, ond rydym yn awyddus iawn yn Llywodraeth Cymru i allu cefnogi gweithgareddau ar lawr gwlad, fel petai—neu a ddylwn ddweud ar y maes criced, yn yr achos hwn—i sicrhau eu bod yn gysylltiedig â'r gymuned leol ni waeth sut y caiff y gamp ei llywodraethu.