Part of 3. Cwestiynau i Weinidog y Gymraeg a Chysylltiadau Rhyngwladol – Senedd Cymru am 4:01 pm ar 23 Medi 2020.
Rwy’n annog y Gweinidog yn gryf i gael trafodaethau gyda Chyngor Gwynedd, gan y gall llywodraeth leol wneud llawer. Yng Ngwynedd, mae 7,000 o gartrefi yn eiddo i bobl nad ydynt yn byw yng Nghymru hyd yn oed. Mae deg y cant o gartrefi yng Ngwynedd yn cael eu defnyddio fel ail gartrefi—mwy nag unrhyw sir arall yng Nghymru. Prynwyd bron i 40 y cant o'r eiddo a werthwyd yng Ngwynedd rhwng mis Mawrth 2019 a mis Ebrill 2020 fel ail gartrefi—unwaith eto, mwy nag unrhyw sir arall yng Nghymru. Mae tai yn cael eu marchnata yn Lloegr am £400,000, £2 filiwn—un am £3 miliwn, ychydig i lawr y ffordd o Fynytho, y pentref lle ganwyd a magwyd fy ngwraig. Yn syml iawn, ni all pobl leol fforddio prynu tai lle maent yn byw nawr, gyda'r cyflog cyfartalog yng Ngwynedd yn £16,000 y flwyddyn. Pasiwyd cynllun datblygu lleol gan y cyngor lleol yng Ngwynedd sy'n caniatáu, yn anhygoel, trosi tai teulu yn llety gwyliau. Felly, mae mater ail gartrefi yn epidemig sydd wedi bodoli ers degawdau mewn cymunedau Cymraeg, gan ddinistrio'r iaith. Felly, fy nghwestiwn, mewn gwirionedd, yw: pa bryd rydych chi'n mynd i ddechrau gwneud rhywbeth ynglŷn â phobl yn osgoi trethi ar yr ail eiddo, pa bryd rydych chi'n mynd i ailwampio'r system gynllunio, ac yn enwedig cynlluniau datblygu lleol, a pha bryd y mae'r Llywodraeth yn mynd i roi diwedd ar y sgandal?