15. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Diweddariad ar Gyfyngiadau Coronafeirws Lleol

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:42 pm ar 29 Medi 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 6:42, 29 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Rwyf eisiau troi at brofion hefyd. Rydym ni'n gofyn i bobl ymddwyn mewn ffordd benodol, ond mae'n rhaid i'r Llywodraeth roi trefn arni hi ei hunan hefyd. Eich penderfyniad chi, wrth gwrs, oedd dibynnu ar labordai lighthouse, yn hytrach na rheoli ein capasiti ein hunain. Dywedodd y Prif Weinidog yn gynharach heddiw y byddai capasiti mewnol Cymru yn cyrraedd 8,000 y dydd ymhen ychydig wythnosau; 5,000 yr wythnos nesaf, 8,000 wythnos neu ddwy ar ôl hynny. Ond, rwyf am eich atgoffa chi o'r addewid y byddem ni wedi cyrraedd 9,000 y dydd erbyn diwedd mis Ebrill yng Nghymru. Pe byddem ni wedi cadw at y llwybr hwnnw, rwy'n credu y byddem ni fwy na thebyg mewn sefyllfa well na bod wedi aros gyda lighthouse. Mae angen datrys hyn, wrth gwrs, oherwydd mae angen profion cyflym arnom ni, canlyniadau cyflym, er mwyn cychwyn yr olrhain cyflym a fydd yn helpu i ynysu achosion. Felly, eich ymateb ar hynny hefyd.

Yn olaf, os caf i, droi at drosglwyddo mewn ysbytai. Nawr, mae pryder aruthrol, yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg yn arbennig, am ddiffyg paratoi, mae'n ymddangos, ar gyfer yr ail don, er gwaethaf rhybuddion—yn enwedig gan dros 100 o glinigwyr, dywedir wrthyf i, a lofnododd lythyr yn ystod yr haf yn galw am sefydlu safle gwyrdd. Mae nifer o wardiau â phobl sydd wedi profi'n bositif ar gyfer COVID yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg erbyn hyn, mae'r uned gofal dwys wedi bod yn gweithredu ar ei chapasiti llawn ac, er eu bod yn gwybod am beryglon trosglwyddo mewn ysbyty, dywedir wrthyf mai dim ond yr wythnos diwethaf y dechreuon nhw brofi cleifion wrth iddyn nhw gael eu derbyn i Ysbyty Brenhinol Morgannwg, heblaw am gleifion dewisol. Nid yw profi staff yn rheolaidd yn digwydd o hyd, rwy'n deall.

Felly, a all y Gweinidog ddweud pam y mae gan yr ysbyty hwn gyfraddau trosglwyddo mor uchel, yn union fel yn ystod y don ddiwethaf, pam mae cyn lleied, i bob golwg, wedi newid, beth sydd wedi'i wneud i'w ddiogelu ef ac ysbytai eraill a'r rhai sy'n gweithio ynddyn nhw a'r rhai y gofelir amdanynt? Rwy'n deall y gallai newidiadau fod ar fin cael eu cyflwyno i'r ysbyty hwnnw a sut y mae'n derbyn cleifion ac yn y blaen, ond, os felly, pam dim ond nawr, o gofio'r rhybuddion a gafwyd ers cymaint o amser?