Symudwn at eitem 5, adroddiad y Pwyllgor Safonau Ymddygiad, a galwaf ar Andrew R.T. Davies i gyflwyno'r cynnig.

Cynnig NDM7420 Andrew Davies

Cynnig bod Senedd:

1. Yn ystyried Adroddiad y Pwyllgor Safonau Ymddygiad - Adroddiad 01 -20 a osodwyd gerbron y Senedd ar 30 Medi 2020 yn unol â Rheol Sefydlog 22.9.

2. Yn cymeradwyo’r argymhelliadau yn yr adroddiad.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch, Lywydd dros dro. Fel Cadeirydd dros dro y Pwyllgor Safonau Ymddygiad, rwy'n cyflwyno'r cynnig yn ffurfiol.

Ystyriodd y pwyllgor yr adroddiad gan y comisiynydd safonau dros dro mewn perthynas â chŵyn a wnaed yn erbyn yr Aelod o'r Senedd, Vikki Howells, ynglŷn â defnydd amhriodol o ystâd y Senedd. Hoffwn egluro nad oedd yn ddefnydd personol ar ran Vikki; roedd yn rhinwedd ei swydd fel cadeirydd y grŵp Llafur. Rhoddodd y Pwyllgor Safonau Ymddygiad ystyriaeth ofalus i adroddiad y comisiynydd, ac mae ein hadroddiad yn nodi barn y pwyllgor ynglŷn â'r sancsiwn sy'n briodol yn yr achos hwn.

Mae'r ffeithiau sy'n ymwneud â'r gŵyn, a rhesymau'r pwyllgor dros ei argymhelliad, wedi'u nodi yn adroddiad llawn y pwyllgor. Ers cytuno ar yr adroddiad hwn ym mis Mawrth 2020, mae'r prif weithredwr a'r clerc, yn ei rôl fel swyddog cyfrifyddu, wedi cyhoeddi diweddariad: 'Rheolau a Chanllawiau ar Ddefnyddio Adnoddau'r Senedd'. Dosbarthwyd y rhain i'r Aelodau ar 4 Medi, a daethant i rym ar ddechrau'r tymor hwn. Mae'r Pwyllgor Safonau Ymddygiad yn croesawu'r diweddariad o'r rheolau ac yn credu y byddant yn helpu'n sylweddol i ddarparu eglurder ar ddefnyddio adnoddau'r Senedd.

Mae'r cynnig a gyflwynwyd heddiw yn gwahodd y Senedd i gymeradwyo argymhelliad y pwyllgor.

Rwy'n derbyn adroddiad y pwyllgor a'i argymhellion. Nid oeddwn erioed yn bwriadu torri'r canllawiau sydd ar waith. Rwy'n falch bod y Pwyllgor Safonau Ymddygiad wrthi'n adolygu amryw o faterion, gan gynnwys y canllawiau a ddarperir i Aelodau. Rwy'n gobeithio y bydd hyn yn sicrhau bod y rheolau'n glir, yn rhesymol ac yn ddealladwy yn y dyfodol, fel nad oes Aelodau eraill yn canfod eu hunain yn y sefyllfa hon yn anfwriadol.

Dwi'n siarad yn fy rôl fel trefnydd busnes a phrif chwip Plaid Cymru. Rydym ni'n derbyn cynnwys yr adroddiad yma ac mi fyddwn ni'n pleidleisio o'i blaid. Er hynny, dwi'n credu bod yna faterion ehangach yn codi o'r achos yma, fel mae'r comisiynydd ei hun yn ei gydnabod, sy'n codi cwestiynau pwysig ynghylch aeddfedrwydd ein democratiaeth a'n gallu i gydnabod yr ymwneud cwbl briodol rhwng ein gwaith pleidiol fel Aelodau a'n gwaith seneddol, ond ein bod, wrth gwrs, yn glir bod yna ffin a bod honno i'w pharchu. 

Felly, mae'n debyg mai'r cwestiwn cyntaf ydy: ble mae'r ffin? Ac a ydy'r rheolau a'r canllawiau sydd mewn lle yn dal hynny yn briodol ac yn cynnig digon o arweiniad i Aelodau a'n staff? Fel mae'r comisiynydd yn ei ddweud yn achos y mater yma, mae'n

'anodd credu na fyddai unrhyw blaid wleidyddol sy’n cyfarfod yn ystod cyfnod etholiad yn trafod rhywfaint ar yr etholiad arfaethedig.'

Mae'n hanfodol i rediad llyfn y Senedd ac i sicrhau democratiaeth fywiog fod gofod diogel i grwpiau gwleidyddol gael trefnu a thrafod eu gwaith mewn ffordd sy'n cydnabod y cyd-destun pleidiol. Mae hefyd yn hanfodol bod yna ffordd briodol i'r gwrthbleidiau allu, o fewn fframwaith penodol, ddefnyddio eu hadnoddau i ddatblygu rhaglen bolisi amgen.

Mae'r comisiynydd o'r farn yn ei adroddiad fod angen rhoi rhagor o eglurder yn y rheolau, yn enwedig o gwmpas cyfnod etholiadol. A dwi'n croesawu'r gwaith sydd wedi'i wneud eisoes i gyhoeddi fersiwn newydd o'r canllawiau ar ddefnydd adnoddau ac ystâd y Senedd.

Dwi'n croesawu hefyd, serch hynny, yr ymrwymiad gan y Comisiwn y bydd modd cadw'r canllawiau newydd yma dan adolygiad ac y bydd modd eu mireinio ymhellach ochr yma i'r etholiad i sicrhau eu bod yn dal yr ymwneud priodol yna rhwng gwaith pleidiol a seneddol yn iawn a heb unrhyw ganlyniadau anfwriadol. 

Does dim gweithredu pellach yn cael ei argymell yn erbyn Vikki Howells a dwi'n credu bod hynny yn gymesur. Er hynny, mae'r achos yma wedi mynd â llawer o amser pawb fuodd ynghlwm â'r broses. Mae'n bwysig felly fod yna warchodaeth i adnodd a gallu'r system gwynion i gyflawni eu swyddogaeth briodol. Ac mae'n amlwg bod angen rhoi sylw, wrth symud ymlaen, i sicrhau bod cwynion sy'n cyrraedd llawr y Cyfarfod Llawn, a'r holl gamau sy'n arwain at hynny, yn teilyngu ymateb o'r fath. Diolch yn fawr.

Andrew R.T. Davies i ymateb.

Diolch, Lywydd dros dro. Rwy'n ddiolchgar i'r ddau Aelod a gyfrannodd at y ddadl ac i Vikki Howells am gydnabod a chefnogi canfyddiadau'r adroddiad. Rwyf wedi gwrando ar sylwadau Siân Gwenllian ac rwy'n siŵr y cânt eu bwydo i mewn i'r adolygiad y mae'r pwyllgor yn ei gynnal i'r cod, a byddwn yn croesawu cyfraniad unrhyw Aelod arall i'r adolygiad y mae'r pwyllgor yn ei gyflawni ar hyn o bryd. Rwyf hefyd yn croesawu cymeradwyaeth Siân Gwenllian i ganfyddiadau'r pwyllgor a'r adroddiad. Rwy'n cynnig yr adroddiad yn ffurfiol.

Y cynnig yw derbyn y cynnig. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Ni welaf unrhyw Aelod yn gwrthwynebu. Felly, derbynnir y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.