Part of the debate – Senedd Cymru am 6:47 pm ar 13 Hydref 2020.
Mae Rhun ap Iorwerth yn y fan yna yn sôn am wneud cylch penodol yn sgwâr, ond yn ôl yr hyn a ddeallaf i, y galw yw bod Lloegr yn gwneud yr un peth gydag ardaloedd risg uchel yn Lloegr ag y mae'r ddeddfwriaeth yn ei wneud yng Nghymru, ac eto mae Plaid Cymru yn ymatal ar y ddeddfwriaeth i roi'r pedair sir hyn yn y gogledd dan gyfyngiadau symud. Maen nhw'n mynnu y dylai Llywodraeth y DU, drwy rym y gyfraith, bleidleisio i gael y cyfyngiadau symud hynny o amgylch ardaloedd sirol neu ardaloedd awdurdodau lleol yn Lloegr y maen nhw'n gwrthod eu cefnogi yng Nghymru. Rwy'n falch iawn o weld bod y Ceidwadwyr unwaith eto yn pleidleisio yn erbyn y mesurau cyfyngiadau symud hyn ar gyfer y pedair sir yn y gogledd, fel y gwnaethon nhw yn y de, ac eithrio Llanelli.
Y diffyg eglurder yma: pam ffin sirol? Pam mae'n mynd dros y ffin sirol? Mewn ardal dan sylw lle mae gennych chi bedwar gyda'i gilydd, pam mae mor beryglus mynd o un o'r pedair sir hynny i'r lleill pan fo ganddyn nhw lefelau tebyg o heintiau? Pam mae'n ddiogel mynd o fewn ardal eich cyngor, neu yn achos Gweinidogion, i fynd o'u cartref i Barc Cathays ond nid i'r fan yma, ac eto mae mynd y tu hwnt iddyn nhw yn beryglus yn sydyn? Sut y gallwch chi fynnu bod Llywodraeth y DU yn gwneud yn Lloegr yr hyn y mae hyd yn oed eich cefnogwyr cyffredinol ym Mhlaid Cymru yn y fan yma yn gwrthod ei wneud yng Nghymru? Fe wnaethoch chi ychwanegu at hyn, neu fe wnaeth y Prif Weinidog, at y llythyr at Brif Weinidog y DU, astudiaeth wyddonol, mae'n debyg, neu felly y cafodd ei disgrifio. Rwy'n credu ei bod wedi ei disgrifio yn fedrus, o leiaf gymaint â phosibl ar sail yr wybodaeth gyfyngedig, gan Andrew R.T. Davies, ond os nad yw hyd yn oed yr awduron o'r farn ei bod yn dangos unrhyw beth, ac os nad yw wedi ei hadolygu gan gymheiriaid, o ba werth yw hyn, a sut ar y ddaear y mae'n mynd i argyhoeddi'r Prif Weinidog i wneud yn Lloegr yr hyn yr ydych wedi ei wneud yng Nghymru? Nawr, mewn cwestiynau yn gynharach, fe wnaeth y Prif Weinidog, rwy'n credu, nifer o sylwadau ynghylch y papur hwn, ac nid wyf i'n hollol siŵr a oeddwn i'n ei ddeall ai peidio, ond rwy'n credu y gwnaeth gyfeirio atyn nhw'n ymchwilio i garthffosydd a phrofi gwastraff dynol amrywiol mewn gwahanol grynodiadau a faint o'r coronafeirws oedd i'w weld, ac yna rywsut y cafodd hynny ei fapio ar y genom dynol a phenderfynwyd bod mwyfwy ohono gan bobl â genomau y mae'n rhaid eu bod o Loegr yn hytrach nag o Gymru. Nawr, rwy'n gobeithio fy mod i wedi camddeall yr hyn a ddywedodd y Prif Weinidog, ond a wnewch chi gadarnhau hynny ac a wnewch chi gyhoeddi'r astudiaeth hon fel y gall Aelodau'r Senedd yn ogystal â'r Prif Weinidog weld dilysrwydd, neu fel arall, rywbeth sydd, o'r hyn yr ydym ni wedi ei weld, yn swnio'n eithaf amherswadiol?
Byddwn ni'n pleidleisio yn erbyn y rheoliadau hyn, Rhif 16, i orfodi cyfyngiadau pellach. Rydym ni wedi penderfynu cefnogi Rheoliadau Rhif 17 ar y cyfan. Rwy'n credu eu bod nhw yn ailagor canolfannau sglefrio iâ, ac rydym ni yn credu ei fod yn syniad da caniatáu o leiaf i aelwydydd un person gymysgu ag aelwyd arall. Fodd bynnag, Gweinidog, a wnewch chi egluro'r amwysedd yn yr hyn y gwnaethoch ei ddweud yn gynharach, oherwydd fe wnaethoch chi ddweud bod yn rhaid i'r nifer uchaf fod yn ddau, ond ni wnaethoch nodi ai dau unigolyn neu ddwy aelwyd oedd hynny? Felly, mae'n rhaid i un o'r aelwydydd fod yn unigolyn unigol; ydyn nhw'n cael cymysgu ag aelwyd arall â mwy nag un unigolyn ynddi, neu ag aelwyd un aelod arall yn unig? Diolch.