Rwy'n codi yn bennaf i siarad ynglŷn â phwynt tri y cynnig, ac i wneud rhai pwyntiau ychwanegol ynglŷn â'r effaith ar yr economi. Ond cyn i mi wneud hynny, rwyf i'n awyddus i bwysleisio nad oes neb yn credu bod hyn yn hawdd, ac nad oes neb yn dymuno i ni fod yn y sefyllfa hon. Byddwn ni i gyd yn meddwl heddiw am bobl y byddwn yn gweld eu heisiau yn ystod y 17 diwrnod nesaf, ac i rai o'n cyd-ddinasyddion, mae hynny yn llawer iawn mwy difrifol. Ond o ran y pwyntiau y mae Adam Price ac eraill wedi eu gwneud ynglŷn â beth yw'r canlyniad i rai o'n cyd-ddinasyddion mwyaf agored i niwed os nad ydym yn gwneud hyn: a ydym ni'n barod i ddweud ein bod yn barod i aberthu bywydau y bobl hynny, eu bywydau mewn gwirionedd? Wel, nid wyf i'n gwybod am yr Aelodau eraill yn y lle hwn, ond rwy'n siŵr nad fi yw'r unig un sydd wedi ysgrifennu llawer o lythyrau yn ystod y misoedd diwethaf na fyddwn i erioed wedi dymuno eu hysgrifennu, i bobl yn fy rhanbarth i sydd wedi colli eu hanwyliaid, a dyna'r hyn yr ydym ni'n sôn amdano heddiw. Rydym yn sôn am wneud penderfyniadau anodd am resymau y mae'n rhaid eu gwneud i amddiffyn y bobl fwyaf agored i niwed hynny.

Felly, fel y dywedais i, hoffwn i siarad ynglŷn â phwynt tri, sy'n ymwneud â chymorth ariannol Llywodraeth Cymru i fusnesau ac unigolion ar yr adeg hon. Wrth gwrs, hoffwn i groesawu'n fawr iawn y cyllid ychwanegol ar gyfer y gronfa cadernid economaidd—mae hynny'n bwysig iawn—ac rwy'n falch iawn o weld bod y Gweinidog wedi cytuno, mewn ymateb i sylwadau gan y ddwy brif wrthblaid, i newid defnydd y gronfa i ganolbwyntio yn fwy ar gymorth brys ac yn llai ar ddatblygu. Rydym yn edrych ymlaen at y diwrnod pan fydd ein busnesau yn gallu datblygu, ond mae llawer ohonyn nhw yn mewn sefyllfa enbyd ar hyn o bryd—nid ydyn nhw'n gallu gwneud hynny. Ac rydym ni'n croesawu'n fawr iawn y cymorth brys sydd ar gael i fusnesau yn ystod y 17 diwrnod y mae'n rhaid i lawer ohonyn nhw fod ar gau.

Mae'n rhaid i ni, fel y dywedodd Huw Irranca-Davies, sicrhau bod y cymorth hwnnw yn cyrraedd pob math o fusnesau, gan gynnwys microfusnesau a gan gynnwys y rhai na chawsant eu cynnwys o'r blaen. Gobeithio mai dyna fydd diben y gronfa cymorth dewisol pan fyddwn ni'n gweld y manylion. Yn y tymor hwy, wrth gwrs, mae'n rhaid i ni weld cymorth tymor hwy i sectorau penodol, fel lletygarwch, fel busnesau diwylliannol, na fyddan nhw'n gallu gwneud elw am fisoedd lawer i ddod.

Bydd pobl yn ei chael hi'n anodd iawn cydymffurfio â'r cyfyngiadau symud hyn os ydyn nhw'n dewis rhwng rhoi bwyd ar eu bwrdd a chadw eu cymuned yn ddiogel. Rwyf i eisoes wedi cael sylwadau gan unigolion y mae eu cwmnïau yn gofyn i staff deithio o Gymru i Loegr i wneud gwaith yng nghartrefi pobl. A bydd yn rhaid iddyn nhw fynd os nad oes cymorth. Bydd yn rhaid iddyn nhw fynd, oherwydd, fel y dywed Huw Irranca-Davies, mae'n rhaid iddyn nhw fynd â'u cyflog adref.

Nid wyf i'n deall pam nad yw'r Canghellor yn fodlon cyflwyno ei gynllun cymorth swyddi ar gyfer cyfyngiadau symud lleol wyth diwrnod yn gynharach—dim ond wyth diwrnod—i alluogi busnesau Cymru i ddechrau cael cymorth ar gyfer costau staff cyn gynted ag y bydd angen i ni ddechrau ar y cyfnod caeedig hwn. Wel, mae'n dangos lle mae Cymru ar restr blaenoriaethau Llywodraeth y DU, ac rwy'n siŵr pe byddai'r rhain yn gyfyngiadau symud lleol yn Berkshire neu yn Surrey, y byddai'n dod o hyd i'r allwedd i'r cabinet.

Mae problemau gwirioneddol hefyd, wrth gwrs, ynglŷn â lefel y cymorth. Nid yw dwy ran o dair o'r isafswm cyflog yn ddigon i fyw arno, dim hyd yn oed am wythnos neu ddwy, a byddwn i'n gwahodd unrhyw Aelod ar y meinciau gyferbyn sy'n credu ei fod yn ddigon i roi cynnig arni. Mae'n rhaid i'r Canghellor godi yn ôl i'r 80 y cant a ddarparwyd o dan y cynllun ffyrlo blaenorol. I rai, nid oedd hynny'n ddigon. Ac os na fydd y Canghellor yn gweithredu, bydd yn rhaid i Lywodraeth Cymru ystyried sut y gallan nhw gefnogi incwm pobl, yn enwedig ar y lefel isaf.

Ac fy mhwynt olaf, Llywydd—ac mae'n bwynt yr wyf i'n ei wneud yn wastadol—yw nad wyf yn gwybod faint mwy o dystiolaeth y mae angen i Lywodraeth Cymru ei dangos nad ydym ni'n gallu dibynnu ar San Steffan i flaenoriaethu anghenion Cymru. Mae'n rhaid i Lywodraeth Cymru fod yn llawer mwy llafar wrth fynnu pwerau benthyca i'n galluogi ni yn y fan yma i bennu ein blaenoriaethau i roi'r cymorth i'n pobl a'n busnesau sydd ei angen fwyaf. Nid oes diben cwyno nad oes gan Lywodraeth Cymru y grym heb fynnu'r grym. Bydd yn ddiddorol gweld, wrth edrych yn ôl, am ba hyd y bydd Aelodau Llafur yn glynu wrth y chwedl o undod ledled y DU er gwaethaf y dystiolaeth ysgubol sy'n awgrymu mai'r gwrthwyneb sy'n wir.

Ond wedi dweud hynny, rwyf i yn dymuno rhoi ar gofnod unwaith eto fy niolch i Weinidog yr economi am y ffordd y mae wedi gweithio gyda mi a llefarwyr eraill yr wrthblaid yn ystod yr argyfwng hwn ac yn y cyfnod cyn y penderfyniad y bu'n rhaid i ni ei wneud heddiw. Rwyf i'n cymeradwyo y cynnig hwn a gwelliannau 4, 5 ac 8 i'r Senedd hon.