4. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Cymorth Strategol i Fwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:23 pm ar 3 Tachwedd 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 4:23, 3 Tachwedd 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Gweinidog am y datganiad hwn heddiw. Y peth cyntaf a ddywedaf yw fy mod yn falch iawn pan glywaf am unrhyw welliannau ym mherfformiad byrddau iechyd, lle bynnag y bo hynny yng Nghymru. Ond rhaid i mi ddweud, mae hyn yn debyg i raddau helaeth i unrhyw un o'r datganiadau yr ydym ni wedi'u clywed dros y pum mlynedd a hanner diwethaf ers rhoi'r bwrdd mewn mesurau arbennig. Credaf fod templed yn rhywle sydd wedi'i estyn oddi ar y silff; unwaith eto, bu rhai gwelliannau, ond mae materion pwysig o hyd y mae angen mynd i'r afael â nhw gyda Betsi Cadwaladr, ac nid wyf yn gweld yn y datganiad hwn, yn sicr, y dystiolaeth hyd yn oed i gefnogi'r honiadau bod gwelliannau gwirioneddol, felly byddwn yn gwerthfawrogi mwy o eglurder ynghylch yr hyn sy'n digwydd. Ac wrth gwrs, pan glywch chi fod problemau sylweddol o hyd yn y cyfnod rhwng atgyfeirio a thriniaeth ac o ran unedau damweiniau ac achosion brys, rydym yn sôn am elfennau hynod bwysig o'r bwrdd iechyd yn y gogledd sy'n dal yn broblem bum mlynedd a hanner ers cyflwyno mesurau arbennig.

Rwyf wedi gwneud fy safbwynt yn glir: rwy'n credu y bu digon o gyfle i geisio trawsnewid pethau ar gyfer Betsi Cadwaladr. Rwy'n credu ei bod hi'n bryd dechrau o'r newydd gyda strwythur newydd ar gyfer iechyd yn y gogledd. Rwy'n adnabod llawer gormod o weithwyr iechyd yn y gogledd; rwy'n eu parchu a'r gwaith y maen nhw yn ei wneud mewn amgylchiadau anodd, a'r negeseuon a gaf ganddyn nhw yn dweud, 'Diolch yn fawr am ddweud bod angen i ni ddechrau o'r newydd.' Dyna fy nghred i. Ond, am y tro, wrth gwrs rwy'n croesawu cyllid ychwanegol. Rwyf hefyd yn amau a yw'n gwneud synnwyr rhoi terfyn amser ar rai o'r codiadau sylfaenol sy'n cael eu hawgrymu yn y fan yma, a gofynnaf i'r Gweinidog: a yw'n credu'n awr, yn dilyn yr adolygiad sydd wedi arwain at y datganiad hwn heddiw, y bu camgymeriad sylfaenol o ran pennu'r llinell sylfaen ar gyfer ariannu'r gwasanaeth iechyd yn y gogledd? Rwy'n sicr o'r farn honno a hoffwn glywed syniadau diweddaraf y Gweinidog am hynny.

Yn olaf, mae gennym ni newyddion am grŵp gorchwyl a gorffen i wneud argymhellion ynglŷn â chynnig ar gyfer ysgol feddygol y gogledd. Os bydd pobl dda Ynys Môn yn penderfynu nad ydyn nhw eisiau i mi eu cynrychioli yn y Senedd ar ôl mis Mai nesaf, mae'n debyg mai dyna'r un ymgyrch y byddaf yn falch iawn y buom yn llwyddiannus ynddi—i sicrhau ein bod yn symud yn agosach at gyflwyno hyfforddiant meddygol i israddedigion ym Mhrifysgol Bangor. Gadewch i ni beidio â llaesu gormod ar ein dwylo nawr. Rwy'n gwybod bod y Llywodraeth hon yn hoffi ei grwpiau gorchwyl a gorffen, ond gadewch i ni sicrhau mai grŵp yw hwn sy'n penderfynu ar fanylion sut yr ydym yn bwrw iddi i sefydlu ysgol feddygol lawn ar gyfer y gogledd. Mae arnom ei hangen ar gyfer dyfodol y gweithlu yma yn y gogledd, ac mae'n rhywbeth y gallwn ni i gyd gytuno, gobeithio, fod angen mynd ar ei drywydd nawr gyda rhywfaint o frys.