5. Pa gamau pellach y bydd Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i fynd i'r afael â'r niwed sy'n deillio o COVID-19 yng Nghasnewydd? OQ55875

Y ffordd orau o fynd i'r afael â'r niweidiau uniongyrchol o COVID-19 yng Nghasnewydd yw drwy fesurau y gallwn ni eu cymryd gyda'n gilydd i leihau cysylltiad ag eraill, teithio dim ond pan fo angen, a gweithio gartref gymaint â phosibl. Mae Llywodraeth Cymru yn cynllunio yn weithredol ar gyfer posibiliadau brechu a phrofi torfol newydd, gan gynnwys sicrhau eu bod ar gael i ddinasyddion Casnewydd.

Prif Weinidog, cefais olwg ar ysbyty newydd y Faenor Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan yr wythnos diwethaf. Fe'i hagorwyd yn swyddogol heddiw, ond cafwyd yr enedigaeth gyntaf yn ei ganolfan eni eisoes—merch fach, a anwyd yn briodol ddeuddydd yn ôl, ar ben-blwydd Aneurin Bevan. A wnewch chi gytuno â mi bod y cyfleuster hwn o'r radd flaenaf yn ychwanegiad i'w groesawu'n fawr at allu'r GIG i wasanaethu cenedlaethau i ddod, a bod ganddo swyddogaeth hanfodol i helpu i fynd i'r afael â COVID-19? Ac wrth gynorthwyo ymdrech rheng flaen y GIG yn erbyn y feirws, a wnewch chi ystyried yn ofalus gwell profion ar gyfer staff gofal cartref asymptomatig a gwell profion yn ein hysgolion uwchradd, a fyddai hefyd yn lleihau'r amser ysgol sy'n cael ei golli?

Wel, a gaf i ddiolch i John Griffiths am y cwestiwn yna, Llywydd, ac yn enwedig am yr hyn a ddywedodd ar y dechrau? Hoffwn longyfarch Poppy a'i rhieni yn fawr—fel yr wyf i'n siŵr yr hoffai'r Aelodau sydd yma. Y plentyn cyntaf i gael ei eni yn yr ysbyty newydd, ac i gael ei eni ar ben-blwydd Aneurin Bevan—dyna ddechrau gwych i'r ysbyty ac i'r teulu hwnnw, ac mae'n arwydd o'r hyn sydd i ddod gan yr ysbyty hwnnw sydd o'r radd flaenaf o ran graddfa, maint a phwrpas, yr un ysbyty pwysicaf ers agor y brifysgol athrofaol yma yng Nghaerdydd ddechrau'r 1970au.

Bydd yn gwneud gwaith pwysig dros ben yn ystod y gaeaf hwn, i'n helpu ni i ymdrin â'r argyfwng coronafeirws, gyda'r cannoedd o welyau ychwanegol y mae'n eu darparu yn y rhan honno o Gymru, ond yn y tymor hwy, i gyflawni gweledigaeth Dyfodol Clinigol Gwent, y gwn y bydd John Griffiths, fel yr Aelod lleol, wedi cymryd rhan fawr ynddi, bron i ddegawd yn ôl, pan roedd hynny yn cael ei gynllunio a'i gynhyrchu. Mae'n adeg falch iawn, rwy'n credu, i ni yma yng Nghymru fod wedi gweld y cyfleuster hwnnw yn agor yn gynnar ac ar gael i'r boblogaeth leol honno.

Bydd yn rhan bwysig, Llywydd, o'r ffordd y bydd y cyfleuster hwnnw a gwasanaethau iechyd yn fwy cyffredinol yn ardal Gwent yn gallu datblygu dros y gaeaf hwn trwy ddefnyddio rhai o'r posibiliadau profi torfol newydd. Yn yr un modd â chymaint o bethau yn ymwneud â coronafeirws, mae hyn yn digwydd yn gyflym iawn o'n cwmpas drwy'r amser, ac mae'n debygol y bydd gennym ni filoedd o'r profion llif ochrol hyn ar gael i ni yng Nghymru bob dydd yn y dyfodol agos iawn, a bydd hynny yn rhoi posibiliadau newydd i ni o ran profi gweithwyr rheng flaen yn asymptomatig, ac efallai y gallwn ni wneud mwy i ganiatáu i blant y mae'n rhaid iddyn nhw, ar hyn o bryd, fynd adref os canfyddir bod gan un plentyn y coronafeirws mewn ysgol—efallai y byddwn ni'n gallu eu defnyddio i ganiatáu i'r plant hynny ddychwelyd yn gyflymach i addysg. Felly, mae llawer o waith yn cael ei wneud gyda'n cydweithwyr yn y gwasanaeth iechyd ac eraill i wneud yn siŵr bod y posibilrwydd newydd hwn yn cael ei roi ar waith yn y rhannau hynny o gymdeithas Cymru lle mae'n cael yr effaith fwyaf, a, Llywydd, rydym ni wedi siarad o'r blaen ar lawr y Senedd yn y fan yma am eu defnyddio i alluogi ymweliadau â chartrefi gofal, un o'r materion gwirioneddol anodd y bu'n rhaid i deuluoedd eu hwynebu yn ystod y cyfnod eithriadol hwn.

Prif Weinidog, hoffem ninnau hefyd, ar y meinciau hyn, fynegi ein llongyfarchiadau i—rieni Poppy, dyna yw ei henw rwy'n credu, a hoffem groesawu'r ysbyty hefyd, sydd, wrth gwrs, o fudd mawr i'm holl etholwyr ar draws Dwyrain De Cymru. Bu llawer o bryderon y mae pobl wedi bod yn anfon negeseuon ataf yn eu cylch yn ddiweddar, oherwydd mae meddygon wedi dweud eu bod nhw'n pryderu am y lefelau staffio yn yr ysbyty newydd ar gyfer pan fydd yn agor. Sut gallwch chi dawelu meddyliau’r llawr hwn heddiw, Prif Weinidog, y bydd digon o staff i ymdopi â'r galw pan fydd yr ysbyty yn agor ei ddrysau? Diolch.

Llywydd, diolchaf i Laura Anne Jones am yr hyn a ddywedodd yn wreiddiol. Wrth gwrs, mae'r ysbyty eisoes wedi agor ei ddrysau. Mae wedi bod yn derbyn cleifion ers rhai dyddiau bellach. Gwelais gyfnewid gohebiaeth rhwng y cyfarwyddwr meddygol ac un meddyg a gyflogir gan y bwrdd iechyd a oedd yn nodi'n eglur, rwy'n credu, y ffordd y cytunwyd ar drefniadau staffio, y cytunwyd arnyn nhw gyda chlinigwyr, y cytunwyd arnyn nhw gyda'r arweinyddiaeth nyrsio yn y bwrdd iechyd. Rhoddwyd y trefniadau staffio hynny ar waith. Nid yw hynny'n golygu am eiliad, Llywydd, nad yw'r system o dan bwysau. Mae'r gwasanaeth iechyd o dan bwysau ym mhob man ar draws y Deyrnas Unedig, a'r rhan fwyaf o Ewrop hefyd, ac mae hynny yn sicr yn wir yma yng Nghymru. Ond gan weithio o fewn y pwysau hynny, lluniwyd cynlluniau, fe'u cytunwyd gyda'r bobl y mae angen iddyn nhw eu gweithredu, ac maen nhw'n cael eu rhoi ar waith wrth i'r ysbyty hwn dderbyn ei gleifion cyntaf.