A gaf i ddiolch i Russell George am ei gwestiynau ef? Rwy'n cytuno â'i ddatganiad cychwynnol, er y bydd hyn, yn amlwg, yn peri pryder—mae cyhoeddiad fel hyn bob amser yn arwain at ansicrwydd ac, felly, ansicrwydd—yn ystod y sgyrsiau a gawsom gyda Tata, mae'n gwbl glir i ni fod Tata yn parhau i fod yn gwbl ymrwymedig i'r DU, ac yn gwbl benderfynol o drawsnewid eu hasedau nhw fel y bo'r angen i'w gwneud nhw'n gystadleuol ac ar gyfer diogelu'r swyddi a geir ar safleoedd Tata ledled y DU.

Rwy'n dyfalu y cawn ni brawf o'r ymrwymiad hwnnw cyn bo hir, yn y modd yr amlinellodd Russell George, gan ein bod ni'n gwybod, wrth iddyn nhw ddatgysylltu dwy ran o'r busnes a'u gwahanu nhw, y bydd cyfleusterau ymchwil a datblygu yn aros yn yr Iseldiroedd, ac felly hefyd rai o'r swyddogaethau sy'n cynnwys gwerthiannau, caffael a gwasanaethau digidol. Felly, fe fyddem ni'n disgwyl, fel rhan o wahanu'r cwmni, y bydd y galluoedd hynny'n cael eu hail-sefydlu yma yn y DU. Rwy'n credu y bydd symud tuag at ailsefydlu ymchwil a datblygu, gwerthu a chaffael yn arwydd clir gan Tata ei fod wedi ymrwymo'n llwyr i ddyfodol dur yn y Deyrnas Unedig.

Rwy'n credu bod Russell George yn gywir i nodi hefyd, er mai gan Lywodraeth y DU y mae'r swyddogaeth allweddol wrth estyn y cymorth angenrheidiol ar gyfer dur, ac ar gyfer Tata yn benodol yng nghyd-destun trafodaethau heddiw ar ddyfodol hyfyw, mae gan Lywodraeth Cymru swyddogaeth allweddol yn hyn hefyd. Rydym wedi cefnogi Tata ers blynyddoedd lawer, ers 2016, gan gynnig cymorth hanfodol o ran pecynnau hyfforddi sgiliau ac ymchwil a datblygu, ac mae'r cynigion hynny o gymorth yn parhau. Rydym wedi buddsoddi tua £11 miliwn, er enghraifft, mewn darparu hyfforddiant sgiliau, ac rydym  wedi buddsoddi'n helaeth mewn cyfleusterau ymchwil a datblygu hefyd. Roeddwn i'n sôn am nifer ohonyn nhw yn fy natganiad i, ac fe fydd ymchwil a datblygu yn hollbwysig o ran ysgogi cystadleurwydd ac arloesedd y tu hwnt i rai o'r cyfleusterau ymchwil a datblygu sy'n benodol i'r sector dur y gwnaethom ni fuddsoddi ynddyn nhw. Rydym wedi buddsoddi mewn cyfleusterau gweithgynhyrchu sy'n ddibynnol ar y rhan sydd gan ddur yn y gadwyn gyflenwi hefyd—felly, dod â busnesau, yn enwedig busnesau bach, ynghyd yn y cyfleusterau ymchwil hynny, gan eu galluogi nhw i gydweithio, ac arloesi, a defnyddio cynhyrchion sy'n dod o deulu Tata Steel yn y DU. Fe allaf dynnu sylw at un enghraifft benodol: y Ganolfan Ymchwil Gweithgynhyrchu Uwch ym Mrychdyn, dim ond tafliad carreg o waith Shotton.

O ran caffael, mae'r Aelodau yn ymwybodol mai Llywodraeth Cymru, i'r graddau y mae caffael yn y cwestiwn, oedd yr enw cyntaf ar siarter ddur y DU, sy'n ategu ein nodyn cyngor caffael cynharach ni, drwy annog prosiectau yng Nghymru i brynu dur o ansawdd da o Brydain ac elwa ar hynny lle bynnag y bo modd. Yn rhan o'n camau gweithredu ni i wella arferion caffael, yn ogystal â chydymffurfio â rheoliadau contractau cyhoeddus, rydym ni wedi rhoi offeryn cyfreithiol gorfodol ychwanegol ar waith yn ein holiadur cyn-cymhwyso tendr na fydd unrhyw ddur a gafodd ei ddympio—dim dur o gwbl a gafodd ei ddympio—yn cael ei ddefnyddio mewn unrhyw gontract a ddyfernir gan gyrff y sector cyhoeddus yng Nghymru. Ond fe fyddwn ni'n edrych, yn amlwg, tuag at Lywodraeth y DU i weld beth arall y gall ei wneud i sicrhau bod gan wneuthurwyr dur y DU bob cyfle i fod yn rhan o gadwyni cyflenwi ar gyfer prosiectau a ariennir yn gyhoeddus y mae dur yn ofynnol iddynt. Fe gefais i, yn ystod y 24 awr ddiwethaf, gylchlythyr dur diweddaraf y DU. Rwy'n annog yr Aelodau i gael golwg arno; mae'n hynod o addysgiadol, ac fe nodir yn hwnnw y bydd y galw am ddur yn y DU yn codi o £3.8 biliwn heddiw, eleni, i £6 biliwn erbyn diwedd y degawd hwn. Felly mae yna gyfleoedd enfawr, aruthrol o ran caffael yma yn y Deyrnas Unedig. Ac wrth gwrs, i Tata, mae yna gyfleoedd penodol o ran cerbydau modurol, oherwydd mae Tata'n cyflenwi mwy na thraean o'r dur ar gyfer gofynion sector modurol y DU.

Yna, yn olaf, o ran ardrethi busnes, fe fyddaf i wrth gwrs yn gofyn i'r Gweinidog Cyllid roi'r wybodaeth ddiweddaraf am y gwaith sy'n ymwneud â dyfodol ardrethi busnes. Fe wn i fod hyn yn eithriadol o bwysig i Tata a gweithredwyr dur eraill yng Nghymru. Eto i gyd, mae'r pryder allweddol i fusnesau dur, yn enwedig i Tata, yn ymwneud â materion fel prisiau ynni anghystadleuol, lle mae prisiau trydan gweithrediadau ar y cyfandir hyd at 80 y cant yn is na'r Deyrnas Unedig. Yna, yn ail, yr her fawr i ddur yn y DU yw sicrhau y bydd yna bontio yng nghyd-destun ein huchelgeisiau ni o ran sero net, ac mae hynny'n gofyn am ymyrraeth sylweddol gan y wladwriaeth.