– Senedd Cymru am 1:30 pm ar 2 Rhagfyr 2020.
Croeso, bawb, i'r Cyfarfod Llawn. Cyn i ni ddechrau, dwi eisiau nodi ychydig o bwyntiau. Cynhelir y cyfarfod hwn ar ffurf hybrid, gyda rhai Aelodau yn Siambr y Senedd ac eraill yn ymuno drwy gyswllt fideo. Bydd yr holl Aelodau sy'n cymryd rhan yn nhrafodion y Senedd, ble bynnag y bônt, yn cael eu trin yn gyfartal. Mae Cyfarfod Llawn a gynhelir drwy gynhadledd fideo, yn unol â Rheolau Sefydlog Senedd Cymru, yn gyfystyr â thrafodion y Senedd at ddibenion Deddf Llywodraeth Cymru 2006. Bydd rhai o ddarpariaethau Rheol Sefydlog 34 yn gymwys ar gyfer y Cyfarfod Llawn heddiw, ac mae'r rheini wedi'u nodi ar eich agenda chi. Hoffwn hefyd atgoffa'r Aelodau fod y Rheolau Sefydlog sy'n ymwneud â threfn yn y Cyfarfod Llawn yn berthnasol i'r cyfarfod, ac yr un mor berthnasol i'r Aelodau sydd yn y Siambr â'r rhai sydd yn ymuno drwy gyswllt fideo.
Cyn i mi alw ar y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol am gwestiynau, hoffwn roi gwybod i’r Aelodau fy mod wedi derbyn dau gais am ddadl frys heddiw ar y cyfyngiadau coronafeirws newydd a fydd yn dod i rym ddydd Gwener—un cais gan Andrew R .T. Davies, ac un arall gan Adam Price. Mae'r rheoliadau sy'n llywodraethu'r cyfyngiadau hynny yn dal heb eu cyhoeddi heddiw. Nid yw dadl frys yn unol â Rheol Sefydlog 12.69 yn mynd rhagddi ar sail cynnig. O'r herwydd, ni fyddai'r Senedd wedi cael cyfle i bleidleisio ar y mater heddiw. Gallaf roi gwybod i’r Senedd fod y Llywodraeth wedi cyflwyno cynnig i’w drafod ddydd Mawrth nesaf ar yr un mater. Bydd y cynnig yn rhoi cyfle i'r Senedd gynnal pleidlais ystyrlon ar y cynnig ac unrhyw welliannau a gyflwynir. Rwy'n disgwyl i'r bleidlais honno ddylanwadu ar barhad y rheoliadau ai peidio. Bydd y terfyn amser ar gyfer cyflwyno gwelliannau'n cael ei ymestyn tan 4 p.m. ddydd Gwener. Gan fod gan y Senedd gyfle, felly, i ddadlau a phleidleisio ar y mater hwn yn ystod y Cyfarfod Llawn nesaf, nid wyf yn bwriadu galw'r naill Aelod na'r llall i gynnig dadl frys i'w chynnal heddiw. Fodd bynnag, rwyf am eu gwahodd i wneud rhai sylwadau ar y cofnod nawr. Andrew R. T. Davies.
Diolch, Lywydd, ac rwy'n ddiolchgar i chi am ystyried y cynnig a gyflwynwyd ar gyfer heddiw. Rwy'n deall bod yn rhaid i chi fel Llywydd bwyso a mesur wrth benderfynu sut i fwrw ymlaen â’r pethau hyn. Credaf ei fod yn gyfle a gollwyd. Clywaf yr hyn a ddywedwch am y Llywodraeth yn cyflwyno eu cynnig ddydd Mawrth nesaf i ni bleidleisio arno, ond mae hwn yn fater o gryn ddiddordeb i’r cyhoedd, ac yn sicr o fy mewnflwch, mae’r diddordeb hwnnw wedi’i fynegi’n rymus iawn, byddwn yn awgrymu, yn fy ardal etholiadol. Edrychaf ymlaen at weld yr hyn sydd gan y Llywodraeth i'w ddweud yr wythnos nesaf, a chan ei fod yn gynnig y gellir ei ddiwygio, edrychaf ymlaen at weld gwelliannau’n cael eu cynnig. Ond yn ei ddatganiad ddoe, dywedodd y Prif Weinidog nad oedd yr wrthblaid wedi cyflwyno unrhyw gynigion amgen. Wel, os nad ydym yn cael cyfle i ddadlau, mae braidd yn anodd cyflwyno'r cynigion hynny, gan mai diben datganiad Llywodraeth yw holi Gweinidogion ynghylch y datganiad y maent wedi'i roi gerbron y tŷ hwn. Rydym yn Senedd, rydym yn seneddwyr; os ydym am gael ein cymryd o ddifrif, dylem gael ein parchu a dylem gael cyfle i drafod y materion hyn a chynrychioli'r bobl sydd wedi ein rhoi yma. Ond rwy'n ddiolchgar am eich ystyriaeth, Lywydd, a chredaf mai'r Llywodraeth sydd wedi colli'r cyfle yma, ac yn yr achos arbennig hwn, wedi dangos amarch tuag at Senedd Cymru yn fy marn i.
A Siân Gwenllian, ar ran Adam Price.
Diolch, Llywydd. Erbyn dydd Mawrth nesaf, wrth gwrs, fe fydd y rheoliadau newydd yma ar waith. Felly, pa bwysau pellach fedrwch chi fel Llywydd ei ddwyn ar y Llywodraeth i sicrhau ein bod ni yn cael pleidlais ar yr egwyddor o gyflwyno'r rheoliadau newydd yma cyn iddyn nhw ddod i rym ddydd Gwener? Fe osodwyd cynsail i hyn efo'r cyfnod clo byr—y firebreak—pan gafwyd cyfle i bleidleisio cyn i hynny ddod i rym. Mae'r newidiadau yma a ddaw i mewn ddydd Gwener yn rhai sylweddol, ac rydyn ni hefyd angen gweld y dystiolaeth sydd wedi arwain at eu cyflwyno nhw. Felly, fe fyddwn i'n gofyn i chi a oes yna unrhyw ffordd y gallwch chi ddwyn pwysau ar y Llywodraeth i ddod â'r ddadl yma ymlaen cyn dydd Gwener.
Rwy'n derbyn yr holl ddadleuon a gafwyd gan y ddau Aelod. A’r gwir amdani yw nad oedd ateb cydamserol perffaith yn bosibl i mi. Ar ôl pwyso a mesur, felly, rwy'n ystyried mai'r hyn sydd orau i’r Senedd yw cael pleidlais ystyrlon ar y cyfle cyntaf yr wythnos nesaf, yn hytrach na chael dadl heb bleidlais ar gyfle cynharach heddiw.