7. Dadl ar Adroddiad Pwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau: Datgarboneiddio trafnidiaeth

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:41 pm ar 2 Rhagfyr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Rowlands David Rowlands UKIP 4:41, 2 Rhagfyr 2020

(Cyfieithwyd)

Yn gyntaf, a gaf fi longyfarch y pwyllgor ar adroddiad rhagorol? Mae'n astudiaeth fanwl sy'n cynnwys llawer o awgrymiadau cadarnhaol. A gaf fi hefyd gydnabod ymateb cwbl gadarnhaol y Llywodraeth i'r adroddiad? Mae'n rhaid ei fod yn un o'r ymatebion Llywodraeth cyntaf i adroddiad i mi ei weld nad yw'n cynnwys 'derbyn mewn egwyddor'. 

O ystyried ymrwymiad Llywodraeth Cymru i Gymru ddi-garbon, mae cynnwys yr adroddiad yn arbennig o bwysig er mwyn cyflawni hyn o fewn yr amserlen a ragwelir. Mae'n codi llawer o gwestiynau, wrth gwrs—yr un faint o gwestiynau ag o atebion—ond mae'n rhoi cynllun o'r hyn sy'n rhaid ei wneud i gyflawni nodau'r Llywodraeth, oherwydd bydd trafnidiaeth, yn ei holl ffurfiau, yn chwarae rhan hollbwysig wrth greu economi ddi-garbon.

O ystyried natur gynhwysfawr yr adroddiad, cyfyngaf fy hun i rai agweddau ar y casgliadau a amlinellir ynddo. Yn gyntaf, os ydym am gynyddu'n aruthrol y defnydd o geir trydan, rhaid inni sicrhau capasiti grid yn gyntaf i ddarparu ar gyfer y cynnydd enfawr yn y galw am drydan a fydd yn digwydd yn anochel wrth i nifer y cerbydau trydan gynyddu. Yn ail, rhaid inni gyflwyno'r cyfleusterau gwefru i fod ar gael ledled y wlad—mae Aelodau eraill wedi sôn am hyn droeon yn y ddadl hon. Dyma senario iâr ac wy wrth gwrs, gan fod rhaid inni ddarparu'r cyfleusterau i ddenu pobl i ddewis cerbydau trydan, hyd yn oed os nad yw'r cyfleusterau'n mynd i gael eu defnyddio'n llawn am beth amser. Byddwn yn rhagweld y byddai'r sector preifat yn rhan o'r broses o'u cyflwyno. A allai'r Gweinidog roi rhyw syniad inni sut y mae'r broses hon o'u cyflwyno'n mynd rhagddi?

Yr elfen hollbwysig a amlinellir yn yr adroddiad yw na fyddwn yn gallu cyflawni'r newid moddol sydd ei angen oni bai fod gennym y cyfleusterau a'r seilwaith ar waith i ddenu'r boblogaeth i roi'r gorau i'r car. Mae'n rhaid dweud bod Llywodraeth Cymru wedi cymryd camau breision i wella'r cynnig trafnidiaeth gyhoeddus dros y blynyddoedd diwethaf, ond wrth gwrs, mae COVID wedi tarfu ar y nifer sy'n manteisio ar y capasiti cynyddol. Gwn ein bod i gyd wedi ein calonogi gan gynlluniau'r metro a phenderfyniad y Llywodraeth i wneud cysylltedd rhwng y gwahanol fathau o drafnidiaeth mor ddi-dor â phosibl. A allai'r Gweinidog amlinellu unrhyw gynnydd sy'n cael ei wneud ar gyfleusterau tocyn bws a thrên?

Yn olaf, a gaf fi roi sylw i'r angen i newid darpariaeth cyfleusterau bysiau yn sylfaenol efallai, o gofio mai hwy sy'n cludo'r nifer fwyaf o bobl o bell ffordd? Mae'n rhaid rhoi'r gorau i ddefnyddio bysiau 50 a mwy o seddi i gario ond ychydig o deithwyr mewn cyfnodau tawel. Rhaid annog gweithredwyr bysiau i gael gwared ar fflydoedd mawr o fysiau o'r fath a chael cynnig llawer mwy cymysg yn eu lle—hynny yw, mwy o gaffael a defnydd o gerbydau llai. Dylai'r newid o ddiesel i drydan roi cyfle iddynt wneud y newidiadau hyn. Felly, a allai'r Gweinidog amlinellu cynlluniau'r Llywodraeth i wneud y newid moddol hwn? Diolch, Ddirprwy Lywydd.