4. Datganiadau 90 Eiliad

– Senedd Cymru am 4:15 pm ar 16 Rhagfyr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 4:15, 16 Rhagfyr 2020

Yr eitem nesaf, felly, yw'r ddau ddatganiad 90 eiliad, ac mae'r cyntaf o'r rheini gan Helen Mary Jones. 

Photo of Helen Mary Jones Helen Mary Jones Plaid Cymru

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, Lywydd. Fis diwethaf, rhoddodd y dyfarnwr rygbi Nigel Owens Bontyberem ar y map pan gyhoeddwyd mai ef yw'r dyfarnwr cyntaf mewn hanes i gyrraedd 100 o gemau prawf rhyngwladol wrth iddo ddyfarnu gêm Cwpan y Cenhedloedd yr Hydref rhwng Ffrainc a'r Eidal ym Mharis. Mae'n eicon rhyngwladol sy'n parhau i fod â'i wreiddiau'n ddwfn yn ei gymuned leol.

Mae llawer o sêr chwaraeon o gymuned Pontyberem wedi disgleirio eleni. Hoffwn longyfarch Jonny Clayton hefyd, o'r byd dartiau, yn ogystal â'r chwaraewr rygbi rhyngwladol Kieran Hardy.

Caiff Nigel Owens ei barchu ar draws rygbi'r undeb fel un o ddyfarnwyr gorau'r byd. Dyfarnodd ei gêm ryngwladol gyntaf, rhwng Portiwgal a Georgia, ym mis Chwefror 2003. Mae wedi dyfarnu rownd derfynol Cwpan Rygbi'r Byd 2015 rhwng Awstralia a Seland Newydd, a nifer o rowndiau terfynol y clybiau Ewropeaidd. Yr wythnos diwethaf, cyhoeddodd Nigel ei ymddeoliad o fyd rygbi rhyngwladol, gan ddod â'i yrfa ryngwladol 17 mlynedd i ben. Er ei fod wedi chwythu ei chwiban ar ei ddyddiau rhyngwladol ar binacl y gêm, mae'n credu bod mwy o waith i'w wneud yma yng Nghymru. Mae'n amlwg ei fod eisiau parhau i ddyfarnu gemau cymunedol, a pharhau i roi rhywbeth yn ôl i'r gamp y mae'n dweud ei bod wedi gwneud cymaint drosto ef. Mae'n dweud bod ei rôl fentora gyda dyfarnwyr ifanc talentog yng Nghymru yn rhywbeth y mae'n gyffrous iawn yn ei gylch, ac mae eisiau gweithio gyda dyfarnwyr ar lefel Pro14 i'w helpu i wneud cynnydd pellach, yn ogystal â'n dyfarnwyr gwrywaidd a benywaidd ifanc. Mae llawer ohonom yn gwybod am ei yrfa ychwanegol fel seren radio a theledu. Mae ei synnwyr digrifwch, ar y cae ac oddi arno, yn glir i'w weld. 

Oddi ar y cae, dywedodd fod rygbi a'r bobl yn y gamp wedi achub ei fywyd pan ddaeth allan yn hoyw yn 2007, ac wrth wneud hynny daeth yn fodel rôl i lawer. Mae Nigel Owens bob amser wedi bod yn llysgennad gwych dros rygbi Cymru ym mhob rhan o'r byd, a heb os mae wedi rhoi sylw i'w gymuned ei hun, Pontyberem. Wrth gyrraedd y garreg filltir o 100 o gemau prawf, dywedodd ei fod yn falch o fod yn destun balchder i'w deulu a'i gymuned. Gallaf ddweud yn sicr ei fod yn destun balchder mawr i Bontyberem a Chymru. Diolch o galon, Nigel.

Photo of Dawn Bowden Dawn Bowden Labour 4:17, 16 Rhagfyr 2020

(Cyfieithwyd)

Yn fy natganiad 90 eiliad, hoffwn dalu teyrnged i Cath Pendleton o Troed-y-rhiw ym Merthyr Tudful, y cyfeirir ati yr wythnos hon ar BBC Wales fel môr-forwyn Merthyr. Mae'r Senedd hon heddiw yn cofnodi mai Cath Pendleton oedd y ferch gyntaf erioed i nofio milltir yn nyfroedd rhewllyd Antartica, cyflawniad personol anhygoel, a chyflawniad pwysig yn fy etholaeth i, sef Merthyr Tudful a Rhymni, ac mae bellach hefyd yn gyflawniad a gofnodwyd i Gymru.

I'r rhai a ddilynodd y stori ddramatig ar y teledu, efallai eich bod chi, fel fi, wedi gofyn y cwestiwn: pam? Ond clywsom Cath yn siarad am ei bywyd, ei gwasanaeth yn y lluoedd, yr heriau y mae hi a'i theulu wedi'u hwynebu, a sut y dechreuodd fwynhau brwydrau meddyliol a chorfforol nofio mor eithafol. Roedd yn anhygoel ei ddilyn. Mae'n enghraifft ragorol o sut y gall unigolion gyflawni pethau rhyfeddol drwy osod nodau personol, a thrwy gael y bobl a'r gefnogaeth iawn o'u cwmpas. A gaf fi ddweud fy mod yn falch iawn na ddangosodd y morfilod danheddog lawer o ddiddordeb yn y cwch gwynt a aeth â Cath i'r dyfroedd rhewllyd dwfn hynny?

Felly, ar ran y Senedd hon, Senedd Cymru, hoffwn longyfarch môr-forwyn Merthyr, Cath Pendleton. Gwnaethoch helpu i oleuo ein blwyddyn a gwneud i ni gyd deimlo'n llawer gwell am fywyd. Rydym yn falch iawn ohonoch.

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 4:18, 16 Rhagfyr 2020

Diolch yn fawr iawn am y ddau ddatganiad hyfryd yna. Mi fyddwn ni nawr yn cymryd toriad byr. Felly, toriad byr. 

Ataliwyd y Cyfarfod Llawn am 16:18.

Ailymgynullodd y Senedd am 16:24, gyda David Melding yn y Gadair.