Part of the debate – Senedd Cymru am 4:40 pm ar 16 Rhagfyr 2020.
Diolch yn fawr iawn, Cadeirydd. Dwi'n falch iawn o gael cymryd rhan yn y ddadl yma ar bwysigrwydd cefnogaeth iechyd meddwl i bobl ifanc. Mae yna sawl blwyddyn wedi pasio bellach ers i'r Centre for Mental Health gyhoeddi adroddiad am wasanaethau iechyd meddwl ar draws y Deyrnas Unedig—adroddiad wnaeth ganfod bod plant a phobl ifanc sy'n wynebu problemau iechyd meddwl yn mynd, ar gyfartaledd, rhyw 10 mlynedd rhwng y problemau yn dechrau datblygu a chael cymorth am y tro cyntaf. Dydy hynny, yn amlwg, ddim yn dderbyniol.
Does yna ddim byd yn newydd, felly, am danlinellu problemau efo gwasanaethau iechyd meddwl. Dyna pam, dwi'n meddwl, fod yr adroddiad 'Cadernid Meddwl' yn dweud yn glir iawn, yng ngeiriau aelodau'r pwyllgor, dydyn ni ddim yn barod i adael i'r mater yma gael ei basio ymlaen unwaith eto i bwyllgor arall, efo'r un awgrymiadau ac argymhellion yn cael eu gwneud—bod angen gwneud mwy.
Felly, dwi'n meddwl ei fod o'n beth da iawn, lle mae yna adroddiad beirniadol yn cael ei gyhoeddi fel hyn, fod yna waith dilyn i fyny yn digwydd. Mae hynny'n gwbl allweddol. Mae dim ond gwybod bod yna rai pethau nad ydy pobl ddim yn mynd i ollwng fynd ohonyn nhw yn gallu gyrru gwelliant mewn gwasanaethau. Dwi'n gobeithio bydd pwyllgorau mewn Seneddau yn y dyfodol yn parhau i fonitro hyn hefyd.
Dwi'n mynd i ganolbwyntio am ychydig o funudau ar ddiffyg gwasanaethau i'r canol coll, fel dwi'n ei alw fo—plant sydd ddim cweit yn cyrraedd y meini prawf ar gyfer cael mynediad at wasanaethau arbenigol, ond sy'n amlwg angen help. Mae hyn wedi bod yn thema gyffredin mewn nifer o adroddiadau dros gyfnod o 20 mlynedd.