1. Cwestiynau i'r Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd – Senedd Cymru ar 13 Ionawr 2021.
5. Pa adnoddau sydd wedi'u neilltuo yng nghyllideb 2021-22 ar gyfer addysg yn y cyfnod ôl-COVID? OQ56104
I gydnabod yr effaith y mae'r pandemig wedi'i chael ar ein plant a'n pobl ifanc, rydym yn rhoi hwb ychwanegol o £102 miliwn i'r gyllideb addysg yn 2021-22. Mae hyn yn ychwanegol at y cynnydd o £176 miliwn i lywodraeth leol, a fydd yn cefnogi gwasanaethau rheng flaen, gan gynnwys ysgolion.
Mi fydd angen cynllun addysg uchelgeisiol er mwyn cefnogi ein plant ni yn y cyfnod nesaf ôl-COVID, yn enwedig y plant rheini sydd wedi colli allan fwyaf ar eu haddysg—llawer o'r rheini o gefndiroedd difreintiedig. Dydw i ddim wedi gweld cynllun o'r math eto, ond yn sicr fydd hi ddim yn bosib talu am y gwaith ychwanegol anferth sydd ei angen o fewn y setliad i lywodraeth leol yn y gyllideb nesaf. Felly, hoffwn i ddeall sut rydych chi a'r Gweinidog Addysg yn bwrw ati yn gyntaf i weithio allan faint o arian fydd ei angen ar gyfer cynllun adfer addysg ystyrlon. Ac yn ail, wnewch chi egluro pa opsiynau sydd ar agor ichi o ran talu am gynllun uchelgeisiol sydd angen cychwyn eleni a pharhau i'r dyfodol?
Diolch yn fawr am y cwestiwn. Mae'r gyllideb adnoddau a chyfalaf addysg bellach yn £1.9 biliwn ar gyfer 2021-22, ac mae hwnnw'n gynnydd, fel y dywedais, o £102 miliwn, neu 5.8 y cant o'n llinell sylfaen ddiwygiedig. Felly, mae cyllid ychwanegol sylweddol yn mynd i brif grŵp gwariant addysg. Ond wrth gwrs, mae'r sefyllfa o fewn awdurdodau lleol hefyd yn eithriadol o bwysig o ran cyllid ar gyfer ysgolion. A dyna un o'r rhesymau pam rydym wedi rhoi cymaint o bwys ar roi'r setliad gorau posibl i lywodraeth leol yn y gyllideb—felly, £176 miliwn ychwanegol i awdurdodau lleol i'w galluogi i gefnogi ysgolion.
O ran ein hymateb uniongyrchol, fe welwch £12 miliwn o gyllid ychwanegol i gefnogi dysgu dal-i-fyny mewn ysgolion i helpu i fynd i'r afael â'r ffaith bod disgyblion wedi colli dysgu, sgiliau a chynhyrchiant o ganlyniad i'r pandemig. Fe fyddwch yn cofio inni wneud cyhoeddiad ychydig yn ôl y byddem yn darparu cyllid ar gyfer recriwtio cyfwerth â 900 o swyddi newydd llawnamser ychwanegol yn y system addysg, ac maent yn cynnwys athrawon, cynorthwywyr addysgu a rolau eraill a gynlluniwyd i gefnogi dysgwyr sy'n wynebu'r heriau mwyaf. Rwy'n falch iawn fod awdurdodau lleol yn adrodd am lefelau recriwtio da iawn yn y cyd-destun hwnnw, o ran cyflawni'r prosiect penodol hwnnw, sy'n rhan o'n hymateb mwy cyflym ac uniongyrchol i'r heriau y mae pobl ifanc a phlant yn eu hwynebu o ganlyniad i'r pandemig. Ond yn amlwg, fel y mae Siân Gwenllian yn cydnabod ac yn dweud, nid yw hyn yn rhywbeth y gellir ei ddatrys ar unwaith; mae'n mynd i alw am fuddsoddiad parhaus.