Yr eitem nesaf, felly, yw'r datganiad a chyhoeddiad busnes, a dwi'n galw ar y Trefnydd i wneud y datganiad hynny—Rebecca Evans.

Diolch, Llywydd. Mae un newid i fusnes yr wythnos hon. Bydd y datganiad ar ymateb Llywodraeth Cymru i argymhellion Comisiwn Trafnidiaeth De-ddwyrain Cymru yn cael ei wneud gan Ddirprwy Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth. Mae'r busnes drafft ar gyfer y tair wythnos nesaf wedi'i nodi ar y datganiad a chyhoeddiad busnes, sydd i'w weld ymhlith papurau'r cyfarfod sydd ar gael i'r Aelodau'n electronig.

Rwy'n galw am ddatganiad gan Lywodraeth Cymru ar frechiad COVID-19 i swyddogion yr heddlu. Wrth ymateb i chi yr wythnos diwethaf, cyfeiriais at alwadau gan Ffederasiwn Heddlu Gogledd Cymru i blismona gael ei ystyried am rywfaint o flaenoriaeth ar raglen frechu COVID-19. Yn hytrach, dywedodd y Gweinidog iechyd, Vaughan Gething, wrthyf wedyn, ac rwy'n dyfynnu,

Mae yna effaith wirioneddol o ran symud grwpiau staff galwedigaethol o gwmpas  a chyfeiriodd at dreialon profi llif unffordd ar gyfer yr heddlu. Ddoe, dywedodd Ffederasiwn Heddlu Gogledd Cymru wrthyf, ac rwy'n dyfynnu, bod 'ffynonellau dibynadwy iawn sy'n gweithio yn y canolfannau brechu' wedi cysylltu â nhw dros y penwythnos, ac fe wnaethon nhw ddweud fod ysgrifenyddion ysbytai a hyd yn oed weithwyr cymdeithasol sy'n gweithio gartref yn cael y brechlyn, ac eto i gyd nid yw plismyn rheng flaen yn cael eu hystyried yn risg, na hyd yn oed yn cael defnyddio unrhyw frechlynnau sbâr neu rai sydd heb eu defnyddio. Ychwanegodd, 'Hyd yn oed pe byddai modd rhoi swyddogion heddlu rheng flaen ar restr wrth gefn, fel sy'n digwydd mewn rhai rhannau o Loegr, byddai hynny'n ddechrau.' Mewn e-bost gan un o swyddogion heddlu rheng flaen y gogledd heddiw dywedwyd 'Mae ymdeimlad o sioc a dryswch bob amser pan fyddaf i'n siarad â phobl a rhoi gwybod iddyn nhw nad yw'r heddlu'n cael eu hystyried yn grŵp blaenoriaeth ar gyfer y brechlyn. Rwy'n gofyn i Lywodraeth Cymru ymrwymo i roi rhywfaint o flaenoriaeth i blismon', meddai, 'lle mae angen i ni ddiogelu'r amddiffynwyr sydd, yn y pen draw, yn ein hamddiffyn ni i gyd.' Rwy'n galw am ddatganiad yn unol â hynny.

Diolch i Mark Isherwood am godi'r mater hwnnw y prynhawn yma, ac wrth gwrs, rwy'n deall yn iawn awydd pawb o ran gallu cael gafael ar y brechlyn cyn gynted ag y bo modd. Mae sawl cwestiwn i'r Gweinidog iechyd ar bapur trefn prynhawn yfory o ran brechlynnau COVID-19, felly efallai y bydd cyfle yno i godi hyn yn uniongyrchol gyda'r Gweinidog. Ond rwy'n siŵr y byddai ymateb y Gweinidog yn debyg iawn i Lywodraeth Cymru yn cymryd cyngor gan y Cydbwyllgor ar Frechu ac Imiwneiddio o ran yr amserlen flaenoriaeth oherwydd dylai hyn fod yn rhywbeth sy'n cael ei arwain gan glinigwyr, gan ystyried yr holl dystiolaeth sydd ar gael iddyn nhw, yn hytrach na gwleidyddion yn penderfynu ar drefn y brechu. Mae'n fater mor sensitif a difrifol, o ystyried ein bod yn sôn am achub cymaint o fywydau ag y gallwn ni. Ond mae sawl cyfle, rwy'n credu, o fewn y 24 awr nesaf i godi hyn, ac, wrth gwrs, mae'r Gweinidog iechyd newydd gael cwestiwn brys ar frechu y prynhawn yma.

A gawn ni ddatganiad, os gwelwch chi'n dda, ar gymorth iechyd meddwl amenedigol, sy'n cynnwys ffyrdd y bydd Llywodraeth Cymru yn gweithredu dull teulu cyfan ac yn cydnabod y ffaith nad oes gan lawer o rieni newydd y cymorth sydd ei angen arnyn nhw ar hyn o bryd? Rwy'n gofyn hyn oherwydd bod fy swyddfa wedi cynnal arolwg a gafodd dros 300 o ymatebion, sy'n dangos yn glir bod dros 80 y cant wedi teimlo nad oedden nhw'n cael digon o gefnogaeth wrth roi genedigaeth y llynedd, a'u bod, er gwaethaf mân newidiadau yn y gwasanaeth iechyd i'r rhai sy'n gallu bod yn bresennol yn ystod yr enedigaeth, yn dal i ganfod eu bod i raddau helaeth ar eu pennau eu hunain yn ystod y broses honno. Dywedodd dros ddwy ran o dair nad ydyn nhw wedi cael cyswllt ag ymwelydd iechyd. Ac yn syfrdanol, dywedodd 68 y cant o'r rhai â symptomau iechyd meddwl amenedigol ysgafn i gymedrol, nad oedden nhw wedi cael unrhyw gymorth o gwbl. Felly, byddai datganiad ynghylch hynny'n dda.

Fy ail gais yw datganiad ar ddarparu prydau ysgol am ddim. Yng Nghymru, mae rhai cynghorau'n dal i ddarparu parseli, ac rydym wedi gweld hynny'n cael ei ddileu yn Lloegr, er mawr lawenydd i lawer o'ch cyd-Aelodau Llafur. Ond yma yng Nghymru, mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn dal i weinyddu parseli bwyd ac ar hyn o bryd maen nhw'n gwrthod caniatáu unrhyw daliadau uniongyrchol neu unrhyw dalebau bwyd, er bod llawer o'r bwyd wedi mynd yn ddrwg, neu nad ydyn nhw'n derbyn bwyd sy'n briodol i ofynion dietegol eu pobl ifanc. Rwy'n credu ei bod yn bryd nawr i Lywodraeth Cymru ymyrryd yn hyn, o ystyried nad yw tri o'r cynghorau hyn yn fodlon ildio o ran yr agenda parseli bwyd ac nad ydyn nhw'n caniatáu i rieni wneud penderfyniadau dros eu plant eu hunain a fyddai'n caniatáu iddyn nhw wario'r arian yn ôl eu dymuniad.

Diolch am godi'r ddau fater hynny. O ran cymorth iechyd meddwl amenedigol, rwy'n gwybod y byddai gan y Gweinidog iechyd ddiddordeb gwirioneddol yng nghanlyniadau'r arolwg a gynhaliwyd gennych. Rydych chi'n dweud eich bod wedi cael mwy na 300 o ymatebion, felly rwy'n siŵr y bydd hynny'n rhoi sylfaen dystiolaeth ddefnyddiol iawn i Lywodraeth Cymru. Os gallech chi rannu hynny gyda'r Gweinidog iechyd, rwy'n gwybod y byddai'n awyddus i archwilio canlyniadau eich arolwg.

O ran prydau ysgol am ddim, y tro hwn byddwn yn eich gwahodd chi i ymgymryd â hyn efallai drwy ysgrifennu yn y lle cyntaf at y Gweinidog llywodraeth leol, a fydd yn gallu codi pryderon penodol gydag arweinydd cyngor Pen-y-bont ar Ogwr o bosibl ynglŷn â'r hyn yr ydych chi wedi'i ddisgrifio o ran bwyd sydd wedi mynd yn ddrwg ac ati. Mae hynny, yn amlwg, yn rhywbeth na fyddem eisiau ei weld yn digwydd.

Trefnydd, a gawn ni ddatganiad gan y Gweinidog Iechyd ynghylch a fydd yn gofyn i'r cyd-gyngor dros frechiadau ychwanegu gweithwyr angladd rheng flaen, technegwyr corffdai a phereneinwyr at y rhestr o staff gofal iechyd rheng flaen yng Nghymru y mae imiwneiddio galwedigaethol â'r brechiad COVID-19 yn cael ei argymell iddyn nhw? Rwy'n deall bod Gogledd Iwerddon yn debygol o wneud hynny o fewn y dyddiau nesaf, ac, yn wir, mae'r Alban a Lloegr wedi gwneud hynny yn y dyddiau diwethaf.

A gawn ni hefyd ddatganiad ynghylch tâl athrawon cyflenwi profiadol? Cafwyd croeso i roi ar waith fframwaith yng Nghymru i sicrhau bod yr holl athrawon cyflenwi yn cael eu talu i o leiaf M1, y cyflog lefel mynediad, ac mae'n welliant mawr i lawer. Fodd bynnag, i'r athrawon mwy profiadol, gan gynnwys un o fy etholwyr i sydd ar y lefel U1, mae hyn gryn dipyn o dan yr hyn y maen nhw wedi hyfforddi ar ei gyfer a'r hyn y maen nhw wedi cael profiad ohono dros lawer o flynyddoedd. Os yw athrawon cyflenwi'n cael eu cyflogi'n uniongyrchol gan gynghorau, maen nhw'n cael eu talu i'r raddfa y maen nhw arni, ond yr ofn yw bod asiantaethau cyflenwi'n cymryd drosodd ac nad yw'r ysgolion yn defnyddio'r cronfeydd cyflenwi mwyach, felly mae athrawon profiadol yn ennill llawer llai nag y maen nhw'n gymwys i'w gael.

Byddai datganiad, Gweinidog, hefyd yn gallu egluro'r trefniadau ar gyfer athrawon cyflenwi ar ffyrlo. Mae yna lawer o asiantaethau sy'n dal i benderfynu a ddylen nhw roi eu staff cyflenwi ar ffyrlo ai peidio. Gan fod athro cyflenwi yn dibynnu'n llwyr ar waith o ddydd i ddydd, mae'r asiantaethau cyflenwi'n cael y broses ffyrlo yn eithaf anodd, ac wrth gwrs, mae hyn yn effeithio, felly, ar eu hathrawon cyflenwi hefyd. Byddwn i'n croesawu'r ddau ddatganiad hynny, os gwelwch chi'n dda.

Diolch am godi'r ddau fater hynny y prynhawn yma. Mae'n wir fod canllawiau'r Cyd-bwyllgor ar Imiwneiddio a Brechu a gafodd eu cyhoeddi ar 2 Rhagfyr yn nodi bod gweithredwyr angladdau rheng flaen a thechnegwyr corffdai neu bereneinwyr mewn perygl o gysylltiad. Cytunwyd bellach y byddai'r rheini yn y sector angladdau, y byddai angen cyfarpar diogelu personol arnynt i ymgymryd â'u swydd, yn dod o dan garfan 2 ac, felly, y dylen nhw gael eu brechu. Felly, byddem ni'n gofyn i unrhyw un o'r rheini sy'n gweithio yn y diwydiant hwnnw drosglwyddo eu gwybodaeth i'r bwrdd iechyd lleol er mwyn sicrhau bod y brechiad yn cael ei gynnig iddyn nhw ar yr adeg briodol.

O ran yr ail fater, sy'n ymwneud â thalu am athrawon cyflenwi, fel rhan o'm cyfrifoldebau dros gaffael fe fyddaf i'n ysgrifennu atoch ar y mater hwnnw gan ddarparu ymateb manwl.

A gaf i yn gyntaf, gytuno â galwad Bethan Sayed am well cymorth iechyd meddwl amenedigol? Rwy'n credu bod hwnnw'n faes sydd wedi bod angen rhywfaint o waith arno ers tro, ac rwy'n falch o weld hynny'n mynd rhagddo.

Dau fater, os caf i, Trefnydd. Yn gyntaf oll, roeddwn i'n bresennol mewn cyfarfod, ynghyd â rhai cynrychiolwyr eraill, gyda Fferylliaeth Gymunedol Cymru ddoe, lle codwyd mater cyflymder cyflwyno'r brechlyn—ac mae wedi'i godi gan lawer o Aelodau heddiw hefyd, wrth gwrs—a rhan bosibl fferyllfeydd cymunedol ledled Cymru yn helpu i ddarparu'r brechlyn. Rwy'n gwybod bod y Prif Weinidog wedi sôn am hyn yn gynharach. Tybed a oes modd inni gael datganiad gan y Gweinidog iechyd ynghylch pa drafodaethau sy'n digwydd gyda Fferylliaeth Gymunedol Cymru i gynyddu eu hymgysylltiad yn y broses o gyflwyno'r brechlyn. Rwy'n credu bod ganddyn nhw rai sylwadau diddorol i'w gwneud am y brechlyn Pfizer sydd, yn amlwg, yn gorfod cael ei storio o dan dymheredd isel iawn, a gwn fod rhai fferyllfeydd cymunedol sydd wedi bod yn darparu brechlynnau ffliw ers peth amser, efallai, yn gallu ymdrin yn well â brechlyn fel hwnnw.

Yn ail, ac yn fyr, tybed a gawn ni ddatganiad gan y Gweinidog diwylliant ar ddigwyddiadau mawr a lleoliadau digwyddiadau mawr, a'r gefnogaeth y maen nhw'n ei chael yn ystod y pandemig. Gwn fod cae rasys Cas-gwent wedi cael ei effeithio'n arbennig. Mae busnes sy'n cynnal digwyddiadau blynyddol yng Nghas-gwent wedi cysylltu â mi, ac maen nhw'n ystyried cyfeirio at fwy o gefnogaeth i'w cael nhw drwy'r cyfnod hwn, fel y gallan nhw wedyn ailddatblygu'n well.

Diolch am y materion hynny y prynhawn yma. O ran fferyllwyr cymunedol, byddan nhw'n chwarae rhan bwysig iawn wrth gyflwyno'r brechlyn coronafeirws. Byddwch chi'n ymwybodol, wrth gwrs, fod y cynllun peilot fferylliaeth gymunedol cyntaf wedi'i gynnal yn y gogledd eisoes, felly byddwn ni'n ceisio dysgu o hynny a datblygu o hynny. Bydd fferyllwyr cymunedol eu hunain yn chwarae rhan bwysig. Efallai na fydd hyn o reidrwydd yn digwydd yn eu fferyllfa leol, ond efallai y byddant yn cael eu symud, er enghraifft, i rai o'r canolfannau brechu torfol, oherwydd nid yw pob fferyllfa o'r maint a'r raddfa briodol i gynnig y brechlyn. Rwy'n gwybod bod yr holl faterion hyn wedi'u trafod a'u bod yn dal i gael eu trafod. Pan fydd y Gweinidog yn rhoi ei wybodaeth ddiweddaraf ar frechu, rwy'n siŵr y bydd yn awyddus i bwysleisio ac ymhelaethu ar y rhan y bydd fferylliaeth gymunedol a fferyllwyr yn ei chwarae, ac y maent yn ei chwarae, yn y rhaglen frechu.

O ran yr ail fater, sef digwyddiadau chwaraeon mawr, a digwyddiadau chwaraeon i wylwyr yn benodol, gwn fod y Dirprwy Weinidog wrthi'n ystyried pa gymorth a allai fod ar gael a'i fod yn awyddus iawn i ddweud rhagor am hynny cyn bo hir.

A gaf i hefyd, fel Huw Irranca-Davies, ofyn am ddatganiad gweinidogol ynghylch athrawon cyflenwi? Rwy'n credu ei bod yn gwbl anghywir nad ydyn nhw'n cael eu cyflogi'n uniongyrchol gan gynghorau neu grwpiau o gynghorau. Hoffwn i holi'n benodol o ran cymorth ariannol i athrawon cyflenwi, oherwydd ychydig iawn o addysgu cyflenwi sydd ar gael ar hyn o bryd. Mae rhai wedi eu rhoi ar ffyrlo ac eraill ddim. Pa gymorth ariannol y gall Llywodraeth Cymru naill ai ei roi neu weithio gyda Llywodraeth San Steffan i'w gyflawni ar gyfer y bobl hyn, sydd â chymwysterau uchel, sy'n ymroddedig iawn ac yn cael eu trin yn eithriadol o wael? Os byddai gofyn i mi nodi un grŵp o weithwyr yng Nghymru sy'n cael eu trin yn wael, byddwn i'n dewis athrawon cyflenwi. Rwy'n credu ei fod yn echrydus, y ffordd y maen nhw'n cael eu trin, a hoffwn i gael datganiad gan y Llywodraeth ar hynny, neu, os oes modd, ddadl.

Diolch i Mike Hedges am godi pryderon athrawon cyflenwi. Rwy'n gwybod bod hyn yn destun pryder i sawl Aelod, felly byddwn ni'n archwilio'r hyn a allai fod yn bosibl o ran darparu gwybodaeth ddiweddar sy'n ehangach na'r honno a ddisgrifiais y prynhawn yma i Huw Irranca-Davies. Yng Nghymru, wrth gwrs, mae gennym ni fframwaith yr asiantaeth gyflenwi genedlaethol ar waith, a nod hwnnw yw sicrhau cyflog teg ac amodau i athrawon cyflenwi yma. Mae'r holl asiantaethau ar y fframwaith hwnnw wedi cadarnhau eu bod wedi defnyddio'r cynllun ffyrlo ar gyfer eu staff cyflenwi ers mis Mawrth, ac mae'r rhan fwyaf o'r asiantaethau fframwaith hynny wedi ymrwymo i roi staff cymwys ar ffyrlo unwaith eto o'r cyfnod presennol hwn o gyfyngiadau symud. Bydd telerau ac amodau staff cyflenwi yn amrywio, felly mae'n bwysig bod staff yn disgrifio ac yn trafod eu hamgylchiadau personol gyda'u hasiantaeth i weld a oes rhywfaint o gefnogaeth neu ffyrlo pellach, yn enwedig, ar gael iddyn nhw. Ond rwy'n cydnabod yn fawr sylw Mike Hedges, yn sicr o'r ohebiaeth yr wyf i wedi'i chael yn lleol gan athrawon cyflenwi ynghylch yr anhawster y maen nhw wedi'i gael wrth geisio cymorth. Felly, byddaf yn ymchwilio i beth arall y gallwn ni ei wneud i roi'r wybodaeth bellach honno y mae Mike Hedges wedi gofyn amdani.

Yn olaf, Alun Davies.

Rwy'n ddiolchgar i chi, Llywydd. A gaf i ofyn am ddau ddatganiad y prynhawn yma, os gwelwch chi'n dda? Yn gyntaf oll ar bysgodfeydd, ac yn ail ar y gronfa ffyniant gyffredin.

Gweinidog, nid wyf i'n credu y gallai'r un ohonom fod wedi methu â chael ein cyffwrdd gan yr adroddiadau yr ydym ni'n eu gweld gan y diwydiant pysgota ar hyn o bryd. Nid wyf yn hoffi defnyddio'r iaith hon, ond mae'n anodd dweud bod y diwydiant pysgota wedi cael unrhyw beth heblaw eu bradychu gan Lywodraeth y DU, nid yn unig gan y cytundeb, y daethpwyd iddo ar noswyl y Nadolig, lle'r oedden nhw wedi ildio mewn gwirionedd, ond hefyd yn y ffordd y maen nhw wedi cael eu trin ers hynny. Nid yw'r diwydiant pysgota'n ddiwydiant enfawr yng Nghymru, ond mae'n ddiwydiant pwysig, ac mae pobl yn dibynnu arno am eu bywoliaeth. Mae'r bobl hynny wedi cael eu trin yn ofnadwy gan Lywodraeth y DU ac mae'n anodd gorbwysleisio hynny. Felly, rwy'n credu y byddai'n bwysig inni gael naill ai datganiad ar gefnogaeth i'r diwydiant pysgota, neu ddadl ar sut y gallwn ni barhau i gefnogi'r diwydiant pysgota.

Sylwais i dros y penwythnos fod Stephen Barclay, Prif Ysgrifennydd y Trysorlys, wedi ysgrifennu at Weinidog Cyllid yr Alban, y Gweinidog sy'n cyfateb i chi yn Llywodraeth yr Alban. Nid wyf i'n gwybod a gawsoch chi gopi o'i lythyr, ond roedd yn ymddangos ei fod yn nodi rhai strwythurau ar gyfer y gronfa ffyniant gyffredin. Roedd yn ymddangos ei fod yn dweud yr hyn yr oeddem wedi'i dybio o'r blaen, rwy'n credu, sef y byddai'r cronfeydd newydd yn cael eu rheoli gan San Steffan, byddan nhw'n cael eu rheoli gan Whitehall, byddan nhw'n ceisio'n fwriadol, fel canolbwynt polisi, i osgoi ymwneud â'r Llywodraethau a gafodd eu hethol yn ddemocrataidd yng Nghymru neu'r Alban.

Nawr, nid wyf i eisiau mynd i ddadl dros bwerau, fel mae'n digwydd, ond rwyf i eisiau mynd i ddadl dros arian a sut mae'n cael ei wario, a'r strwythurau ar gyfer ei wario. Efallai y bydd y Gweinidog yn cofio, pan gafodd ei hethol, fy mod i'n Weinidog rhaglenni Ewropeaidd, a chyhoeddais y gwersi a ddysgwyd o gylch cyntaf Amcan 1 yn y swydd honno. Ac mae'n ymddangos i mi nad yw Llywodraeth y DU heddiw'n dysgu'r gwersi hynny, ond yn ailadrodd rhai o'r camgymeriadau gwaethaf. Yr hyn a welaf i yw strwythur sydd wedi'i sefydlu er hwylustod gwleidyddol, sy'n mynd i dynnu arian oddi ar y cymunedau tlotaf yng Nghymru fel mater o bolisi, a'i wastraffu mewn mannau eraill fel mater o bolisi. Rwy'n credu bod gwir angen inni fynd i'r afael â'r materion hynny ar frys mawr.

Diolch i Alun Davies am godi'r ddau fater hynny y prynhawn yma. Rwy'n credu bod y ddau ohonyn nhw'n disgrifio meysydd lle mae Llywodraeth y DU wedi camarwain yn llwyr, rwy'n credu, y bobl a fydd yn derbyn y gwahanol fathau o gymorth. Rwy'n gwybod bod llawer sy'n gweithio yn y diwydiant pysgota yn teimlo bod dyfodol wedi'i werthu iddyn nhw na chafodd ei wireddu mewn gwirionedd, ac rydym wedi gweld yr anawsterau y mae hynny'n ei olygu i'r rhai sy'n gweithio yn y diwydiant pysgota ar hyn o bryd. Byddaf yn siarad â'r Gweinidog ynglŷn â'ch cais am yr wybodaeth ddiweddaraf i archwilio'r ffordd orau o ddangos cefnogaeth Llywodraeth Cymru i'r diwydiant pysgota yma yng Nghymru.

Rwy'n cytuno â'r dadansoddiad hwnnw o ran y gronfa ffyniant gyffredin a'r effaith y gallai ei chael ar gymunedau fel y rhai y mae Alun Davies yn eu cynrychioli, a'r cyfleoedd y bydd ganddyn nhw am gyllid yn y dyfodol. Byddwch yn ymwybodol bod Llywodraeth y DU wedi dweud y byddan nhw'n cyflwyno cynllun peilot gwerth £220 miliwn, gan ddechrau gyda rhagor o wybodaeth ar gael o'r mis hwn ymlaen. Wel, wrth gwrs, yr amser ar gyfer cynllun peilot oedd amser maith yn ôl, ac rydym  mewn sefyllfa lle mae gennym ni gynllun gwerth £220 miliwn ar gyfer y DU gyfan, ond os byddem wedi cadw ein haelodaeth o'r Undeb Ewropeaidd, wrth gwrs, byddem yn edrych ar £375 miliwn i Gymru yn unig. Felly, mae'r dadansoddiad y mae Alun Davies yn ei ddisgrifio yn rhywbeth y byddwn i'n cytuno ag ef yn llwyr, a byddaf yn ymchwilio gyda fy nghydweithiwr, y Gweinidog sy'n gyfrifol am bontio'r UE a'n perthynas yn y dyfodol, i'r ffordd orau o roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Senedd ynghylch y materion hyn.

Diolch i'r Trefnydd.