7. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am gyflwyno'r brechlyn yn Sir Gaerfyrddin? OQ56146

Diolch. Ar 11 Ionawr, cyhoeddais y cynllun brechu cenedlaethol, a oedd yn adlewyrchu misoedd o waith cynllunio manwl gan y GIG. Roedd y strategaeth yn nodi nifer o gerrig milltir allweddol y bydd yr Aelod yn gyfarwydd â hwy. Mae bwrdd iechyd Hywel Dda, sy'n gwasanaethu poblogaeth Sir Gaerfyrddin, yn cadarnhau y bydd yr holl bractisau meddyg teulu yn cymryd rhan, ac yn cynyddu nifer eu canolfannau brechu torfol o gyfanswm o ddwy i o leiaf un ar gyfer pob sir.

Diolch i'r Gweinidog am ei ateb, ac rwy'n ddiolchgar iawn i'r staff am bopeth y maent yn ei gyflawni i gael cleifion wedi'u brechu. Ond rwyf wedi cael gohebiaeth gan deuluoedd dau glaf dros 90 oed yn Llanelli ac un claf dros 90 oed yn Llangennech, nad ydynt, hyd yma, wedi clywed gan y GIG pa bryd y byddant yn cael eu brechu. Nawr, yn amlwg, mae'r cleifion hyn yn y grŵp oedran bregus iawn, ac o gofio bod yma fwy nag un, mae gennyf bryder y gallai fod problem gyda'r modd y mae'r bwrdd iechyd yn cyfathrebu â chleifion yn y grŵp hwn. A gaf fi ofyn i'r Gweinidog ofyn i'w swyddogion sicrhau bod Hywel Dda yn cyfathrebu'n effeithiol? Oherwydd os oes angen i'r cleifion hyn aros a bod rheswm da pam fod angen iddynt aros, mae'n bwysig iawn—rwy'n siŵr y byddai'n cytuno â mi—eu bod hwy a'u teuluoedd yn deall y sefyllfa ac yn deall pryd y maent yn debygol o gael y brechlyn.

Credaf ei bod yn deg dweud y bydd rhai pobl heb glywed eto, gan y bydd y GIG yn cysylltu â mwy a mwy o'r bobl hynny'n gynyddol nid yn unig drwy’r wythnos hon, ond yr wythnos nesaf hefyd. Ac mae'n wir, mewn rhannau eraill o'r DU, y bydd pobl na fyddant wedi clywed a phobl na fyddant wedi cael gwahoddiad i apwyntiad eto, gan gynnwys pobl dros 80 oed ac mewn cartrefi gofal mewn rhai mannau hefyd. Yng Nghymru, rwy'n disgwyl gwneud cynnydd sylweddol iawn yr wythnos hon ar breswylwyr cartrefi gofal a phobl dros 80 oed. Efallai y bydd pobl yn cysylltu â chi, neu’r Aelodau eraill yn wir, ddydd Llun i ddweud eu bod yn dal heb gael eu hapwyntiad, ond rwy'n hyderus y bydd pethau'n cyflymu ymhellach yr wythnos hon. Rwy’n hyderus y bydd mwy a mwy o bobl dros 80 oed yn cael eu brechlynnau yr wythnos hon, neu’n cael eu llythyrau apwyntiad yr wythnos hon.

Mae Powys wedi llwyddo i weithredu'n gyflymach nag unrhyw fwrdd iechyd arall yn ôl pob tebyg ar fynd drwy eu poblogaeth, a dyna pam eu bod eisoes yn gallu dechrau dosbarthu llythyrau gwahoddiad i bobl dros 70 oed yn y sir honno. Rwy'n disgwyl i bob bwrdd iechyd gyrraedd y sefyllfa honno'n gyflym dros yr wythnos neu ddwy nesaf. Felly, dylai eich etholwyr naill ai gael eu pigiad neu dderbyn llythyr gwahoddiad yn y dyddiau nesaf. Unwaith eto, byddaf yn nodi’n agored ble rydym arni gyda chyflymder cyffredinol y rhaglen, a hoffwn ddweud fy mod yn credu bod Hywel Dda, drwy gydol argyfwng COVID, yn haeddu llawer o glod am y ffordd y maent wedi trefnu eu hunain, y ffordd y maent wedi dod â’u staff a'u partneriaid at ei gilydd, a chredaf eu bod yn haeddu canmoliaeth aruthrol. Rwy'n gobeithio y bydd y cyhoedd yn ystyried hynny, a bod ganddynt hyder na fydd ein GIG yn gadael pobl ar ôl. Gwyddom beth sy’n rhaid inni ei wneud i ddiogelu pobl, ac mae'r rhaglen frechu yn parhau i fod yn flaenoriaeth Rhif 1 i ni.

Diolch i'r Gweinidog.