9. Pa asesiad y mae'r Prif Weinidog wedi'i wneud o effaith Brexit ar y GIG yng Nghymru? OQ56200

Diolchaf i Lynne Neagle. Mae gadael yr Undeb Ewropeaidd yn dod ag amrywiaeth o oblygiadau andwyol i'r GIG, yn y byrdymor ac yn y tymor hir. Rydym ni'n gweithio yn agos gyda GIG Cymru i liniaru'r rhwystrau newydd hyn ar adeg pan fo'r gwasanaeth eisoes o dan bwysau enfawr o'r argyfwng iechyd cyhoeddus byd-eang.

Diolch yn fawr, Prif Weinidog. Yn Nhŷ'r Cyffredin yr wythnos diwethaf, gwelsom ASau Torïaidd yn pleidleisio yn erbyn gwelliant Tŷ'r Arglwyddi i'r Bil Masnach a oedd yn eithrio data'r GIG o gwmpas unrhyw gytundebau masnach yn y dyfodol, gan adael y drws yn agored i'r posibilrwydd y gallai cwmnïau ddefnyddio'r data hynny i ddatblygu offer a meddyginiaethau i'w gwerthu yn ôl i'r GIG. Er bod Gweinidogion Torïaidd yn dweud wrthym ni yn gyson nad yw'r GIG ar werth mewn cytundebau masnach yn y dyfodol, mae eu ASau eu hunain yn pleidleisio yn erbyn y gwelliant sy'n gwireddu hynny. A gaf i ofyn i chi, Prif Weinidog, roi sicrwydd i ni nad yw ein GIG ar werth yng Nghymru? Pa gamau a wnewch chi eu cymryd i sicrhau bod hynny yn cael ei gyfleu yn gwbl eglur i Lywodraeth y DU?

Diolchaf i'r Aelod am y cwestiwn yna. Yn gwbl sicr, nid yw'r GIG yng Nghymru ar werth, ac ni fydd yn cael ei aberthu ychwaith, ar allor rhyw gytundeb masnach y DU. Roedd yn eithriadol o siomedig—byddwn yn mynd ymhellach na hynny, mewn gwirionedd—bod Llywodraeth y DU wedi penderfynu gwrthdroi unwaith eto gwelliannau a basiwyd yn Nhŷ'r Arglwyddi ar y mater hwn, gwelliannau a basiwyd gyda chefnogaeth tair gwahanol blaid a gynrychiolir yma yn y Senedd. Mae ein cydweithwyr yn Nhŷ'r Arglwyddi wedi paratoi i amddiffyn buddiannau'r GIG ac i amddiffyn buddiannau Cymru rhag ymosodiad Llywodraeth y DU. Yma yng Nghymru byddwn yn gwneud popeth o fewn ein gallu i sefyll dros GIG Cymru, i wneud yn siŵr bod y rhai sy'n gweithio ynddo yn gwybod bod ganddyn nhw ein cefnogaeth lawn, i geisio goresgyn y rhwystrau newydd a fydd yno. Dywedodd adroddiad Cydffederasiwn y GIG a Chanolfan Polisi Cyhoeddus Cymru ym mis Tachwedd wrthym ni fod y rhai sydd fwyaf tebygol o gael eu heffeithio gan rwystrau newydd i recriwtio yn cynnwys gyrwyr ambiwlans, gweithwyr gofal cymdeithasol, gweithwyr cymorth gofal iechyd a chynorthwywyr gofal iechyd. Mae'r holl bobl hynny yn hanfodol i GIG Cymru. Bydd yn fwy anodd recriwtio'r holl bobl hynny oherwydd gweithredoedd y Llywodraeth hon. Gallen nhw, yn hytrach na dweud geiriau gwresog, fod wedi cefnogi'r gwelliant hwnnw yr wythnos diwethaf, a fyddai wedi cynnig rhywfaint o gysur i bobl na fydd ein GIG yn cael ei aberthu gan y Llywodraeth hon sy'n cael ei gyrru gan ideoleg. Ni wnaethon nhw hynny; byddwn yn sefyll drostyn nhw a dros y GIG.

Diolch i'r Prif Weinidog.