[Anghlywadwy.]—newydd—

Os gallwch ddechrau eto, David; mae'n ddrwg gennyf, nid oedd y meicroffon wedi cael ei agor mewn pryd.

Roeddwn braidd yn gyflym.

3. Pa fesurau sydd ar waith i helpu allforwyr Cymru i bontio i'r telerau masnach newydd gyda marchnad sengl yr Undeb Ewropeaidd? OQ56182

Yn ddiweddar, cyhoeddwyd cynllun gweithredu newydd gennym ar gyfer allforio, sy'n nodi'r cymorth sydd ar gael i allforwyr Cymru i'w helpu i ddeall a llywio'r rhwystrau newydd i allforio i'r UE o ganlyniad i'r penderfyniad i adael yr undeb tollau a'r cytundeb a negodwyd gan Lywodraeth y DU.

Diolch ichi am yr ateb hwnnw. Rwy'n pryderu'n benodol am fusnesau bach a chanolig sy'n allforio i'r farchnad sengl neu sydd wedi gwneud hynny yn y gorffennol. Mae'r busnesau bach a chanolig hyn yn aml yn arweinwyr sector, maent yn arloesol iawn—rhai o'n busnesau gorau—ac mae ganddynt botensial mawr ar gyfer twf hefyd. Ond nawr, er mwyn sicrhau eu bod yn mynd drwy ddrysni tystysgrifau a biwrocratiaeth arall, sy'n mynd i fod yn filiynau o bunnoedd allan o economi'r DU yn ôl yr hyn a ddywedir wrthyf, mae llawer ohonynt angen cyflogi broceriaid allforio er enghraifft. Pa fath o gymorth rydych chi'n mynd i'w roi fel y gallant o leiaf gontractio gyda phobl sydd ag enw da ac sy'n gweithredu am gost weddol isel?

Wel, diolch i David Melding am y cwestiwn hwnnw sy'n tynnu sylw at fater pwysig iawn. Fe fydd yn ymwybodol, wrth gwrs, o'r hyn sy'n cyfateb i'r cynlluniau masnachwyr dibynadwy sydd wedi'u cyflwyno fel rhan o'r trefniadau newydd. Fodd bynnag, yn gyffredinol, mae'r rheini'n tueddu i fod yn gwmnïau mwy yn hytrach na llawer o'r cwmnïau llai a chanolig eu maint y mae ei gwestiwn yn cyfeirio atynt ac mae rheini, yn amlwg, yn cynrychioli canran fawr o economi Cymru.

Mae'r cynllun gweithredu ar allforio yn tynnu sylw at ychydig o bethau ymarferol rydym yn eu gwneud i fynd i'r afael â'r her y mae ei gwestiwn yn tynnu sylw ati. Yn ddiweddar, ysgrifennodd Gweinidog yr economi lythyr agored at fusnesau yn nodi'r cymorth a'r canllawiau sydd ar gael gennym, gan gynnwys rhai sydd ar gael drwy borth pontio'r UE. Yn ogystal â hynny, ceir hwb allforio newydd ar-lein, sy'n rhoi cyngor ymarferol iawn ar y math o weithdrefnau tollau, y gwaith papur a'r gwaith o ganfod cleientiaid newydd y mae'n eu crybwyll yn ei gwestiwn.

Ochr yn ochr â hynny, rydym wedi datblygu cyfres o weminarau ar gyfer egluro'r gofynion rheolau tarddiad newydd, a gofynion tystysgrifau allforio ac yn y blaen, i allforwyr. Yn ogystal â hynny, mae Gweinidog yr economi wedi ehangu capasiti drwy recriwtio cynghorwyr masnach rhyngwladol, sy'n gallu gweithio'n uniongyrchol gyda busnesau a atgyfeirir gan Busnes Cymru. Maent yn rhoi cymorth a chyngor pwrpasol iawn i fusnesau penodol ynglŷn â sut y gallant lywio'u ffordd drwy rai o'r heriau hyn yn eu sectorau penodol, sy'n ffordd ymarferol iawn o'u cefnogi.

Weinidog, rwyf wedi derbyn e-bost gan berchennog cwmni trafnidiaeth sylweddol yn fy etholaeth, ac mae'n dweud,

Rydym mewn argyfwng ar hyn o bryd mewn perthynas ag allforion i Iwerddon. Roeddem o dan yr argraff, pan fyddai cytundeb Noswyl Nadolig wedi'i gwblhau, y byddai gweithdrefnau'n cael eu rhoi ar waith ar unwaith i ganiatáu allforion i Iwerddon, ond nid ydym yn gallu allforio i Ogledd Iwerddon o hyd, y credwn ei fod yn dal i fod yn rhan o Brydain. Mae ein cwmni'n arbenigo mewn allforio offer meddygol hanfodol i Ddulyn a gwahanol ardaloedd o Belfast—offer y mae treth wedi'i dalu arno, carwn ychwanegu, ac a fyddai'n caniatáu i gleifion adael yr ysbyty, gan ryddhau gwelyau i'r rhai sydd eu hangen yn daer ar hyn o bryd. Mae biwrocratiaeth y system newydd yn ddiffygiol, yn rhy gymhleth ac yn annigonol, ac nid yw'n ymddangos bod neb eisiau derbyn cyfrifoldeb am ba fesurau y mae angen eu rhoi ar waith i alluogi'r allforion i barhau fel o'r blaen.

Weinidog, pwy sy'n gyfrifol am y llanast economaidd hwn?

Wel, mae'r cyfrifoldeb am y rhwystrau newydd i allforio a chludo llwythi drwy ein porthladdoedd yn ganlyniad uniongyrchol i flaenoriaethau gwleidyddol Llywodraeth y DU yn y cytundeb masnach a chydweithredu gyda'r Undeb Ewropeaidd. Mae'n amlwg fod rhwystrau newydd i fasnachu wedi'u cyflwyno ar 1 Ionawr. Yr hyn y byddwn yn ei ddweud serch hynny yw ein bod wedi rhoi cynlluniau ar waith fel Llywodraeth i ymdrin ag effaith hynny ar drafnidiaeth a thraffig ein porthladdoedd, ac yn wir rydym yn gweithio gyda Llywodraeth y DU a Chyllid a Thollau Ei Mawrhydi a Llywodraeth Iwerddon i sicrhau bod trefniadau mor llyfn â phosibl ar waith ar gyfer cludo llwythi drwy Gaergybi a thrwy ein porthladdoedd yn y de-orllewin yn arbennig. Ac mae hynny'n sicr yn cael effaith ar wneud y daith honno'n fwy llyfn. Ond y pwynt y mae'n ei wneud yn ei gwestiwn yw bod y rhain, yn y bôn, yn faterion o ddewis gwleidyddol. Maent yn rhwystrau newydd i fasnach ac rydym yn amlwg yn gresynu'n fawr eu bod yn cael eu gorfodi ar gludwyr Cymru.