4. A wnaiff y Dirprwy Weinidog ddatganiad am rôl gwasanaethau cymorth arbenigol o ran cefnogi goroeswyr trais domestig yn ystod y pandemig? OQ56241

Ni allaf i ddiolch digon i'r gwasanaethau arbenigol am eu hymateb i ddioddefwyr yn ystod y pandemig. Maen nhw wedi bod yn achubiaeth hanfodol i gymaint o bobl, ac maen nhw wedi dangos cadernid, cryfder a gallu gwych i addasu. Mae fy swyddogion yn cyfarfod â'r grŵp strategol trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol yn rheolaidd i drafod yr effaith ar y sector o ran cefnogi goroeswyr trais domestig.

Diolch i chi am yr ateb yna. Fel y gwyddoch chi, wrth gwrs, mae'r argyfwng hwn a'r cyfyngiadau symud cysylltiedig wedi arwain at gynnydd mewn risg i fenywod sydd naill ai mewn perthynas gamdriniol neu sy'n ffoi rhagddynt. Ond mae argyfwng cyn waethed ar y gorwel sy'n gysylltiedig ag ariannu'r gwasanaethau cymorth arbenigol sy'n darparu achubiaeth yn llythrennol, neu'n drosiadol i'r menywod hyn. Derbyniwyd yr arian yn ddiweddarach na'r disgwyl ac maen nhw'n ei chael hi'n anodd gwario'r arian cyn y dyddiad cau ym mis Mawrth. Mae sefydliadau fel Cymorth i Fenywod Cymru yn galw am hyblygrwydd yn y terfyn amser hwn ar wariant, gan fod hyn yn broblem benodol mewn sefyllfaoedd lle cafodd y cyllid ei glustnodi ar gyfer recriwtio—mae sefydliadau wedi cael amser byr iawn i recriwtio a hyfforddi staff newydd i ateb y galw parhaus am wasanaethau. Os na chaiff yr hyblygrwydd hwnnw ei gyflwyno, Gweinidog, neu os yw'r ymrwymiad ariannu'n cael ei wneud i gyfateb â hynny ar ôl mis Mawrth, yna bydd llawer o staff yn cael eu colli. Yn sicr, Gweinidog, ni fyddai neb eisiau i'r sefydliadau hyn ailgeisio am arian ar ôl mis Mawrth, gan y gallai hyn y golygu amser ac adnoddau y gellid eu defnyddio'n well  i amddiffyn menywod. Felly, a wnaiff y Llywodraeth fynd i'r afael â'r pryderon hyn os gwelwch yn dda ac ystyried hyn ar frys?

Diolch, Delyth Jewell, am godi'r cwestiwn pwysig yna, oherwydd mae'n rhaid i ni sicrhau bod yr arian hwn sydd wedi ei neilltuo yn cyrraedd y gwasanaethau arbenigol hynny. Oherwydd bod y sector ei hun—ac, fel y dywedais i, mae fy swyddogion, ac yn wir fi fy hunan, pan rwy'n gallu, yn cwrdd â'r sector yn rheolaidd—wedi cael dros £4 miliwn o gyllid ychwanegol eleni; mae'n 67 y cant yn ychwanegol o'i gymharu â'r llynedd. Ac mae hyn hefyd yn ymwneud â sicrhau ein bod yn buddsoddi yn anghenion y sector, yn enwedig, er enghraifft, o ran llety, y llety cymunedol gwasgaredig—felly cyfalaf yn ogystal â refeniw. Ac mae'n bwysig hefyd bod y cyllid refeniw ychwanegol yn ymateb i'r anghenion sydd wedi eu codi gyda ni yn ystod y pandemig. Byddaf i, wrth gwrs, yn siarad â fy swyddogion o ran y ffyrdd y gallwn ni sicrhau bod yr arian hwnnw nid yn unig yn cyrraedd y gwasanaethau arbenigol, ond y gallan nhw ei wario a bod yna'r hyblygrwydd hwnnw. Oherwydd ei bod yn hanfodol bod yr arian ychwanegol yr ydym ni wedi gallu ei godi yn y gyllideb o ganlyniad i'r pandemig, ac, yn wir, drwodd i'r gyllideb ddrafft, yn cyrraedd y dioddefwyr hynny a'r menywod yn enwedig sy'n dianc rhag trais a cham-drin domestig, a phum mlynedd i mewn i'n deddfwriaeth Trais yn erbyn menywod, Cam-drin domestig a Thrais rhywiol—deddfwriaeth arloesol—ei bod wir yn cyflawni yn lle mae'n cyfrif.

Ac yn olaf, cwestiwn 5, Joyce Watson.