2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru ar 3 Chwefror 2021.
6. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i ddiogelu’r diwydiant tai yn ystod y cyfyngiadau symud COVID-19? OQ56224
Diolch, David. Rydym wedi cyflawni ystod o gamau gweithredu i ddiogelu a chefnogi'r diwydiant tai ar draws pob math o ddeiliadaeth yn ystod cyfyngiadau symud COVID-19. Mae ein camau gweithredu yn cynnwys darparu cymorth ariannol, buddsoddiad parhaus a chydweithio i ddatblygu canllawiau ar gyfer gweithio'n ddiogel ar draws y diwydiant cyfan.
Diolch ichi am yr ateb hwnnw, Weinidog. Rwy'n pryderu'n fawr am y sector busnesau bach a chanolig, sy'n dibynnu ar y math o waith gwella tai sy'n gallu cael ei ohirio'n hawdd yn aml, yn enwedig mewn cyfnod o ansefydlogrwydd mawr. Felly, rwy'n meddwl tybed beth rydych yn ei wneud yn nhermau darparu cymorth. A hefyd sut y mae cynlluniau penodol, fel cynllun Hunanadeiladu Cymru, sy'n ceisio annog pobl i adeiladu eu cartrefi eu hunain, yn aml gyda busnesau bach a chanolig—mewn gwirionedd, bron yn gyfan gwbl—i sicrhau bod cynlluniau fel hynny, a gyhoeddwyd, yn anffodus, ar ddechrau'r cyfyngiadau symud, yn mynd rhagddynt ac y byddant yn gweithio'n dda yn y dyfodol?
Rydym wedi cadw mewn cysylltiad rheolaidd â'r diwydiant drwy ein rhaglen ymgysylltu ag adeiladwyr tai a'r fforwm adeiladu a'i is-grwpiau, dan gadeiryddiaeth fy nghyd-Aelod, Lee Waters, ond rwy'n eu mynychu. Drwy'r fforwm adeiladu, rydym wedi datblygu cynllun adfer—COVID yw'r eitem sefydlog ar yr agenda—i fynd i'r afael â'r problemau y mae'r diwydiant yn eu hwynebu, y gwn y bydd David Melding yn gyfarwydd iawn â hwy—felly, materion yn ymwneud â'r gadwyn gyflenwi, achosion o fewn systemau tracio ac olrhain y gweithlu neu drefniadau profi ar safleoedd lle mae prosiectau'n cael eu gohirio oherwydd bod angen i bobl hunanynysu ac yn y blaen. Rydym hefyd wedi parhau i gydweithio ar faterion sy'n ymwneud â chaffael a thalu cynnar. Ac rwy'n falch iawn o ddweud bod gennym nifer o bethau yn yr arfaeth i sicrhau llif arian ac ymwybyddiaeth o gyfleoedd gwaith yn enwedig i fusnesau bach a chanolig yn gyffredinol. Felly, maent wedi bod yn falch iawn o weithio gyda ni i sicrhau bod y pethau hynny ar waith. Ac mae gennym hefyd nifer o ffynonellau cyllid, sydd ar gael i fusnesau bach a chanolig—wedi'u targedu'n benodol atynt, mewn gwirionedd—ym mhob rhan o Gymru, a reolir gan Fanc Datblygu Cymru, gan gynnwys, er enghraifft, y gronfa safleoedd segur ac yn y blaen.
Y peth arall rydym wedi bod yn ei wneud gyda'r diwydiant, a gwn y bydd hyn o ddiddordeb arbennig i David Melding, yw gweithio gyda hwy i ddeall beth yw safonau gofod tai cymdeithasol i annog adeiladwyr sy'n adeiladu niferoedd bach o dai ledled Cymru—lleiniau o bum tŷ ac yn y blaen—i adeiladu yn unol â'r safonau hynny, er mwyn caniatáu, os oes anawsterau llif arian neu anawsterau yn y farchnad, i landlordiaid cymdeithasol cofrestredig a chynghorau brynu tai oddi ar y cynllun gan yr adeiladwyr hynny, i gynorthwyo gyda llif arian ac i'w cadw'n hyfyw ac yn y farchnad ac yn y cylch caffael. Felly, rydym wedi bod yn gwneud amrywiaeth o waith gyda darparwyr bach a chanolig, fel y dywedaf, ar draws y Llywodraeth, i sicrhau bod y diwydiant cyfan yn goroesi, a gallwn gynorthwyo os oes ansefydlogrwydd yn y farchnad wrth i'r pandemig ddatblygu.