5. Pa fesurau y bydd Llywodraeth Cymru yn eu cyflwyno i gynyddu’r cyflenwad o dai fforddiadwy yn ne-ddwyrain Cymru? OQ56222

Rydym wedi gwneud y buddsoddiad mwyaf erioed mewn tai fforddiadwy yn nhymor y Senedd, gan effeithio'n sylweddol ar y ddarpariaeth o dai fforddiadwy. Yn ystod 2019-20, gwnaethom fuddsoddi ychydig dros £33 miliwn yn rhanbarth Dwyrain De Cymru, drwy ein grant tai cymdeithasol a'n grant cyllid tai, ac roedd hynny'n cyfateb i 361 o gartrefi cymdeithasol newydd yn 2019-20, a disgwyliwn i'r ffigur hwnnw gynyddu eleni.

Diolch. Lywydd, a gaf fi ddatgan buddiant fel cynghorydd sir yn sir Fynwy? Rwyf newydd gael gwybod.

Weinidog, mae'r pandemig coronafeirws wedi arafu proses yr awdurdodau lleol i adnewyddu'r cynllun datblygu lleol. Bydd hyn yn effeithio ar y gwaith o adeiladu tai fforddiadwy hyd nes y cytunir ar gynllun newydd. A hyd yn oed wedyn, gallai gymryd tua dwy flynedd hyd nes y daw tai ar gael. Mae angen iddynt allu adeiladu tai er nad oes cynllun ar waith. Mae eich Llywodraeth wedi gosod targed o 50-50 o dai fforddiadwy i dai masnachol, targed y mae cynghorau'n ei dderbyn ond yn cydnabod na fydd yn hawdd ei gyflawni. Pa ystyriaeth rydych wedi'i rhoi i ganiatáu pwerau brys i awdurdodau lleol ddarparu tai fforddiadwy mawr eu hangen ar draws Dwyrain De Cymru?

Rydym yn hapus iawn i weithio gydag awdurdodau lleol. Gan ein bod bellach wedi llwyddo i gael gwared ar gap y Llywodraeth Geidwadol ar y cyfrifon refeniw tai ar draws yr holl gynghorau sy'n dal stoc dai yng Nghymru, mae cynghorau wedi bod yn gweithio'n gyflym i adeiladu tai cyngor yng Nghymru eto. Rydym hefyd wedi gweithio'n agos iawn, wrth gwrs, gyda'n holl landlordiaid cymdeithasol cofrestredig i adeiladu tai yn gyflym. Fe fyddwch yn ymwybodol, rwy'n siŵr, ein bod wedi bod yn cynorthwyo, drwy ein rhaglen dai arloesol, nifer o'r hyn a elwir yn gontractwyr dulliau modern o adeiladu ledled Cymru i adeiladu tai ffatri carbon niwtral neu oddefol hyfryd ym mhob rhan o Gymru. Ac rydym yn hapus iawn i weithio gydag unrhyw gyngor sydd â chynllun ar waith i gyflymu hynny, boed drwy ddefnyddio ei gyfrif refeniw tai ei hun neu drwy ddefnyddio cyllid Llywodraeth Cymru, neu'n wir, drwy ysgogiad trefniadau gwahanol. Felly, rydym yn hapus iawn i weithio gyda Sir Fynwy neu unrhyw gyngor arall sydd eisiau cyflwyno amrywiaeth o dai cymdeithasol.

Nid yw hynny'n golygu, wrth gwrs, nad oes rhaid i hynny fod y tu mewn i ffiniau'r cynllun datblygu lleol, a'r cynllun strategol rhanbarthol yn wir. Rwy'n falch o ddweud bod fy nghyd-Aelod, Ken Skates, a minnau'n cyfarfod â'r 10 awdurdod sy'n dod at ei gilydd i greu cydbwyllgor corfforaethol y de-ddwyrain i edrych ar y cynllun datblygu strategol eto, a fyddai'n ein galluogi i leoli tai'n briodol ar draws y rhanbarth mewn ffordd gynaliadwy sy'n gwella trefniadau tai pobl, ond hefyd eu hiechyd a'u llesiant cyffredinol o fewn ystyriaethau Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015. Felly, rydym wedi bod yn falch iawn o gydweithrediad y cynghorau a'r landlordiaid cymdeithasol cofrestredig yn y cynllun hwnnw, ac edrychaf ymlaen at weithio gyda hwy yn y dyfodol.