6. Datganiad gan y Gweinidog Addysg: Effaith Drawsnewidiol Diwygio Cyllid Myfyrwyr

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:56 pm ar 23 Chwefror 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 4:56, 23 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch, Suzy, am y sylwadau yna, ac a gaf i ddiolch ichi am eich cydnabyddiaeth o waith caled darlithwyr a staff prifysgolion ar hyd a lled Cymru, sydd wedi gwneud popeth o fewn eu gallu yn y sefyllfaoedd mwyaf heriol i gefnogi eu myfyrwyr? Ac rwy'n siŵr yr hoffai pob un ohonom ni yn y Siambr ategu'r sylwadau y bu pobl yn gweithio'n eithriadol o galed i allu gwneud hynny.

A gaf i ddweud ei bod yn ddrwg gennyf nad yw'r Aelod yn teimlo bod niferoedd myfyrwyr rhan-amser yn llwyddiant i Gymru? Rwy'n siŵr bod yr Aelod, fel fi, yn cyfarfod â'r Brifysgol Agored droeon, ac maen nhw'n dweud bod effaith diwygiadau Diamond wedi bod yn gwbl drawsnewidiol, ac mae nifer y myfyrwyr y maen nhw'n eu gweld nawr yn astudio'n rhan-amser gyda'r Brifysgol Agored yng Nghymru yn destun balchder mawr iddyn nhw ac yn cymharu'n anhygoel o ffafriol â phrofiad y Brifysgol Agored dros y ffin yn Lloegr. Yn wir, cefais y pleser yn ddiweddar o rannu llwyfan gydag is-ganghellor y Brifysgol Agored, ac roedd yn llawn canmoliaeth ynghylch sut mae Llywodraeth Cymru wedi mynd ati o ran y parch cydradd a roddwn ar astudio rhan-amser a'r effaith drawsnewidiol sydd ganddo.

Y pwynt a wnaethoch chi ynghylch astudio yn rhan amser, yr amser astudio cyfartalog yw chwe blynedd, ac felly mae ffigurau HESA yr ydych wedi cyfeirio atynt yn cynnwys rhai materion cyn ein diwygiadau, a myfyrwyr newydd yw gwir fesur ein llwyddiant. A chredaf fod angen ystyried hynny wrth edrych ar astudiaethau HESA.

O ran ôl-raddedigion, un o'r cryfderau ac, yn wir, un o'r egwyddorion y cyfeiriais ato yn fy natganiad agoriadol yw bod ein cefnogaeth ar gael ar gyfer unrhyw le. Os oes gan fyfyriwr uchelgais i astudio ar lefel ôl-raddedig mewn sefydliad y tu allan i Gymru, nid wyf eisiau i'r diffyg cyllid nac, yn wir, diffyg cefnogaeth gan Lywodraeth Cymru gyfyngu'r uchelgais hwnnw. Rwy'n credu ei bod yn gwbl bwysig bod myfyrwyr sy'n hanu o Gymru yn gallu astudio mewn prifysgolion lle maen nhw'n dewis gwneud hynny. Ond yr hyn yr ydym ni wedi'i wneud, fel y dywedais yn fy natganiad agoriadol, yw darparu cymorth ychwanegol o ran bwrsariaethau ychwanegol sydd ar gael i'r myfyrwyr hynny sy'n dewis astudio ar lefel ôl-raddedig yng Nghymru, yn enwedig ym maes STEMM, oherwydd gwyddom fod lefelau uwch o sgiliau yn y meysydd hynny'n gwbl hanfodol i dyfu economi Cymru. Ac mae bwrsariaethau eto i'r rhai sy'n dymuno astudio ar y lefel uchaf honno drwy gyfrwng y Gymraeg.

Ac felly rwy'n credu mai'r hyn y gallwn ni ei gyflawni yw rhoi dewis i fyfyrwyr o Gymru i allu ymgymryd â'u hastudiaeth ôl-raddedig gan wybod y bydd eu Llywodraeth yn eu cefnogi, ond bydd cymorth ychwanegol i'r myfyrwyr hynny os byddant yn dewis gwneud hynny mewn ardal sydd o fudd arbennig i economi Cymru mewn prifysgol yng Nghymru, neu i allu cefnogi ein cyfleoedd i ddysgu drwy gyfrwng y Gymraeg a datblygu'r sgiliau hynny, a'r capasiti hwnnw gyda'n sefydliad, oherwydd nid yw'r gallu i wneud hynny drwy gyfrwng y Gymraeg o fudd i'r myfyriwr unigol sy'n dilyn y cwrs ôl-raddedig hwnnw yn unig, ond mewn gwirionedd mae'n helpu i feithrin y gallu ledled y brifysgol i ganiatáu i fyfyrwyr eraill elwa ar y capasiti hwnnw.

Yn ddiau, deallaf y bydd gan fyfyrwyr bryderon am ansawdd yr addysgu y maen nhw wedi'i gael y tymor hwn o ganlyniad i COVID, yn enwedig lle mae'r rhan fwyaf o hwnnw wedi gorfod cael ei ddarparu o bell y tymor hwn. Mae prifysgolion wedi gweithio'n galed. Maen nhw wedi recriwtio staff ychwanegol i sicrhau bod y profiad addysgu hwnnw'n un da, ac rydym yn monitro'n ofalus iawn gyda'n cyngor cyllido ein hunain a'r cyrff rheoleiddio unrhyw lefelau o gwynion lle mae pobl yn teimlo nad yw eu hyfforddiant wedi bodloni eu safonau, ac mae'n rhaid i mi ddweud, hyd yma, nad ydym yn gweld cynnydd enfawr mewn cwynion o'u cymharu â rhai mewn blwyddyn arferol. Fodd bynnag, byddwn yn cydnabod yn llwyr yr effeithiwyd ar y profiad crwn hwnnw y tu hwnt i astudio yn unig—felly, effeithiwyd ar fynediad i'r holl bethau eraill sydd gan brifysgol i'w cynnig i unigolyn ar wahân i hyfforddiant yn unig, ac rydym yn cydnabod, i lawer o fyfyrwyr, y bu caledi penodol. Dyna pam yr wyf yn ddiolchgar iawn i brifysgolion Cymru am gydnabod hynny o ran ad-daliadau rhent i'r rhai sy'n byw yn eu llety eu hunain, ac mae Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi tua £40 miliwn, yn y cylch ariannu diweddaraf, i gynorthwyo gyda chaledi myfyrwyr. Er na allaf gael gwared ar COVID, rydym yn awyddus i gefnogi myfyrwyr i dynnu rhywfaint o'r straen a'r pwysau ariannol oddi ar fyfyrwyr drwy weithio mewn partneriaeth â'r sector a CCAUC i allu cynyddu arian ar gyfer caledi. Ond diolch i'r Aelod am ei chydnabyddiaeth o'r ymdrechion y mae'r sector wedi'u gwneud hyd yma. Diolch.