7. Datganiad gan Ddirprwy Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth: Yr Economi Sylfaenol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:42 pm ar 23 Chwefror 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lee Waters Lee Waters Labour 5:42, 23 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch. Rwy'n cytuno'n llwyr â'r dadansoddiad hwnnw, ac mae'r pwynt ynghylch gweithwyr allweddol, rwy'n credu, wedi'i wneud yn dda iawn, ac mae'n helpu i fynd i'r afael ag un o'r cwestiynau sydd gennym ni: beth yw'r economi sylfaenol? Mae'n ymadrodd clogyrnaidd; nid yw'n gysyniad gwleidyddol ofnadwy o ddestlus. Ond rwy'n credu y gall pobl weld nawr pwy yw'r gweithwyr allweddol, a pha mor werthfawr y mae nhw, pan fydd pethau'n anodd, yn arbennig, a sut y cawson nhw eu hesgeuluso. Ac rwy'n credu eu bod yn symbol, mewn gwirionedd, o'r economi bob dydd yr ydym ni'n ceisio'i cipio drwy'r dull hwn. 

Rwy'n credu bod y pwynt ynghylch maint contractau yn un pwysig iawn, ac rwy'n credu bod gwaith i'r ddwy ran yma, i'r rheini sy'n gosod y contractau—Llywodraeth—ac i'r sector preifat o ran uwchsgilio a gallu manteisio arnyn nhw. Ac yn hynny o beth, mae gwaith da iawn yn cael ei wneud gan Wynne Construction ym Modelwyddan sydd wedi cael eu cydnabod droeon yn y diwydiant am y gwaith y maen nhw wedi'i wneud i ddatblygu eu cadwyn gyflenwi eu hunain, a helpu cwmnïau llai i allu cael y contractau mwy hynny. Felly, yn bendant mae problem sgiliau, ac yn rhannol mae natur, yn enwedig ym maes adeiladu, maint llawer o gwmnïau Cymru, nad oes ganddyn nhw'r swyddogaethau swyddfa gefn i allu gwneud gwaith ysgrifennu ceisiadau wrth gystadlu yn erbyn cwmnïau rhyngwladol llawer mwy sydd â thimau sy'n gwybod sut i gael y gorau ar y system sgorio, fel petai.

Felly, yn bendant mae gwaith o helpu'r sector preifat i ddod yn fwy craff a chyfuno eu hadnoddau er lles pawb, ond mae gwaith hefyd i'r gweithwyr caffael proffesiynol eu hunain. Ac mae hon yn agenda yr ydym ni wedi bod yn gweithio arni ers peth amser, ac mae'n rhywbeth y mae'r Prif Weinidog wedi bod yn ei hyrwyddo ynghylch codi statws gweithwyr caffael proffesiynol, eu symud o'r ystafell gefn i'r ystafell fwrdd, yn ymadrodd destlus yr Athro Kevin Morgan, a rhoi iddyn nhw'r sgiliau a'r lle i allu datblygu contractau y mae gan gwmnïau lleol well cyfle o'u cael. Oherwydd, yn aml, yr ateb yw llunio un contract mawr, sy'n haws ei reoli, na chlytwaith cyfan o gontractau llai a fyddai'n helpu cwmnïau llai, ond sy'n hunllef i awdurdod lleol sydd o dan bwysau. Felly, does dim ateb hawdd i hynny, ond mae'n rhywbeth yr ydym ni'n gobeithio mynd i'r afael â hi yn rhan o'n rhaglen ddiwygio ar gyfer y proffesiwn.