Part of the debate – Senedd Cymru am 5:48 pm ar 23 Chwefror 2021.
Diolch, Dirprwy Lywydd. Gweinidog, rwy'n croesawu'r datganiad yn fawr ac rwy'n cefnogi'r syniad yn llwyr bod angen i ni arbrofi gyda hyn a rhoi cynnig arni, ond mae angen i ni i ei gyflwyno ar raddfa fwy hefyd. Rwyf i newydd ddychwelyd amser cinio o daith gerdded i lawr fy stryd fawr. Nawr, cyn coronafeirws, roeddem ni'n dechrau mynd i'r afael â phethau, ac, mewn gwirionedd, mae gennym ni lawer o fuddsoddiad yma ym Maesteg, ond gallwn ni wneud yr un peth yng nghymoedd y Garw ac Ogwr ac mewn mannau eraill. Bydd yn rhaid i ni gael cymaint o hwb i'r cymunedau hyn sy'n dychwelyd o COVID, ac yn enwedig pan fyddwn i wedi gweld rhai o'r cyhoeddiadau ynghylch manwerthu, er enghraifft, ac yn y blaen. Mae'n fy nharo, i Weinidog, fod amrywiaeth y dulliau sydd wedi'u defnyddio yn y gwahanol ardaloedd treialu yn rhagorol, oherwydd gallwn ni oll ddewis rhywbeth a fyddai'n rhoi cryfder i ni a dull gweithredu wahanol, ond yr hyn sy'n fy nharo i yw ei bod yn ymddangos bod hyn yn addas ar gyfer dull nad yw'n cael ei ysgogi'n rhanbarthol gan Fyrddau Gwasanaethau Cyhoeddus a gan awdurdodau lleol yn unig, ond mewn gwirionedd rhywbeth i'w wneud â fforymau'r gymuned leol yn gallu eistedd i lawr a dysgu gan y gymuned honno yr oeddech chi'n sôn amdani, o ran yr hyn sydd wedi gweithio, ble mae'r anawsterau, ac yna'n llunio eu gafael eu hunain ar y dyfodol hwnnw, boed hynny'n ymwneud â chaffael a darparu bwyd i asiantaethau ac awdurdodau lleol, boed hynny'n ymwneud â pherchnogaeth a rheolaeth gymunedol, p'un ai yw'n adeiladu menter leol ar y stryd fawr ac o fewn y cymunedau hynny yn y Cymoedd. Mae rhywbeth yma, Gweinidog, ynglŷn ag ymgysylltu â phobl leol, nid dim ond gydag awdurdodau lleol, Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus ac yn y blaen. Nawr rwy'n edrych ymlaen at hyn. Rwy'n gobeithio'n fawr y bydd hyn yn parhau, nid yn unig ar hyn o bryd, ond ar ôl yr etholiad nesaf i mewn i'r chweched tymor. Ac os byddwch chi'n gwneud hynny, Gweinidog, beth fyddai'ch cyngor ar y ffordd orau o gyflwyno hyn, fel bod hyn yn treiddio'n ddwfn i bob cymuned leol, a gall pob cymuned leol ledled Cymru ddatblygu hyn mewn gwirionedd? Mae rhywbeth ynghylch ei wneud drosoch chi eich hun, ond cyflwyno'r gymuned ymarfer honno sy'n dweud, 'Mae gennym ni rai syniadau ynghylch sut y gall hyn weithio.'