2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru ar 24 Chwefror 2021.
7. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am y ddarpariaeth gwasanaethau deintyddol yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda? OQ56306
Rydym yn parhau i ailsefydlu gwasanaethau deintyddol y GIG yn ddiogel ac yn raddol. Mae practisau deintyddol bellach yn darparu ystod lawn o driniaethau i gleifion. Gan fod COVID-19 yn dal i ledaenu, mae angen mesurau iechyd y cyhoedd o hyd er mwyn sicrhau amgylchedd diogel. Bydd hyn yn golygu bod llai o gleifion yn cael eu trin ym mhob sesiwn glinigol.
Weinidog, fel y gwn eich bod chi'n gwybod, mae deintyddion lleol yn fy etholaeth wedi cysylltu â mi am eu bod yn teimlo'n rhwystredig am y diffyg cefnogaeth y maent wedi'i brofi yn ystod y pandemig, wrth iddynt wynebu costau sylweddol yn trin cleifion lleol a helpu i wrthbwyso argyfwng posibl ym maes iechyd y geg drwy ddarparu gofal hanfodol i bobl leol.
Gwn ein bod wedi gohebu ar y mater hwn ychydig o weithiau dros y misoedd diwethaf, ac rwy'n derbyn o'ch llythyr diweddaraf fod gan fyrddau iechyd hyblygrwydd i dalu 80 y cant i 100 y cant o werth eu contract deintyddol blynyddol i gontractwyr y GIG. Ond yn amlwg, o'r trafodaethau rwy'n eu cael gyda deintyddion, nid yw hynny i'w weld yn digwydd.
O ystyried ei bod yn bwysig sicrhau y gall deintyddion oroesi yn ystod y pandemig hwn, ac os oes gan fyrddau iechyd hyblygrwydd i gefnogi deintyddion fel y soniwyd, pa drafodaethau y mae Llywodraeth Cymru wedi'u cael gyda Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda am y mater hwn er mwyn sicrhau bod cysondeb ledled Cymru gyfan? A allwch ddweud wrthym hefyd beth y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i ddiogelu cynaliadwyedd y sector ar gyfer y dyfodol, fel bod pobl sydd angen triniaeth yn gallu ei chael yn eu cymunedau lleol?
Rwy'n credu bod sawl peth gwahanol yno. Yn gyntaf, mae gwahaniaeth rhwng gwasanaethau deintyddol y GIG a'r rhai sy'n bractisau cwbl breifat. Mae pwynt am gymorth busnes i bractisau preifat sy'n gweithredu o fewn proses a gweithdrefn sy'n ystyried iechyd a diogelwch y claf yn ogystal ag aelodau o staff. Mae hynny'n cyfeirio'n ôl at gwestiynau cynharach am gyflogwyr yn gwneud y peth iawn.
O ran practisau'r GIG, mae'n debyg y byddai'n well os caf ysgrifennu atoch ynglŷn â'r dull y mae Hywel Dda yn ei ddilyn, eu sgyrsiau â swyddfa'r prif swyddog deintyddol a sut y mae hyblygrwydd i ddarparu cymorth ar gyfer gwasanaethau deintyddol y GIG yn cael ei ddarparu, oherwydd gwn fod gennych bryderon a leisiwyd wrthych gan bobl sy'n darparu gwasanaethau deintyddol yn yr ardal.FootnoteLink
Ar y cymorth pellach rydym wedi'i ddarparu, rydym wedi darparu cymorth cyllid awyru i helpu i sicrhau bod gwell awyru wedi caniatáu i ystod bellach o weithgarwch gael ei chyflawni. Ar y dyfodol mwy hirdymor, rydym yn awyddus i barhau â'n rhaglen i ddiwygio contractau. Felly, gwyddom fod y newidiadau sylweddol i gontractau wedi cael croeso yn gyffredinol gan y gwasanaeth deintyddol, gydag oddeutu 40 y cant o'r holl bractisau yn rhan o'r rhaglen ddiwygio cyn iddi gael ei hatal cyn y pandemig.
Felly, mae gennym raglen sylweddol i ddiwygio contractau i ddychwelyd ati pan fydd y pandemig ar ben, a dylai hynny olygu bod gennym ffordd fwy hirdymor a mwy cynaliadwy o ddarparu'r gwasanaeth, o ran yr amlen ariannol sydd gennym i wneud hynny, ond hefyd o ran y gwerth y bydd gwasanaethau deintyddol yn ei gynnig i'r claf yn y ffordd newydd o weithio sydd, fel y dywedais, wedi'i chefnogi gan ymarferwyr deintyddol yn gyffredinol.
Ac yn olaf, cwestiwn 8, Hefin David.