1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi, Trafnidiaeth a Gogledd Cymru – Senedd Cymru ar 3 Mawrth 2021.
3. Pa fesurau sydd ar waith i gefnogi Maes Awyr Caerdydd pan ddaw'r cyfyngiadau symud i ben? OQ56353
Mae swyddogion yn parhau i weithio gyda Maes Awyr Rhyngwladol Caerdydd Cyfyngedig a’u bwrdd gweithredol i werthuso effaith y coronafeirws ar y maes awyr, gan gynnwys, wrth gwrs, camau gweithredu yn y dyfodol mewn perthynas ag opsiynau adfer, ac rydym yn bwriadu dweud mwy am hynny yn ystod yr wythnosau a’r misoedd i ddod. Nid oes amheuaeth gennyf, fel y dywedais wrth Russell George, fod gan y maes awyr ddyfodol disglair tu hwnt.
Diolch am eich ateb, Weinidog. Fe wyddoch fod Wizz Air, am resymau nad oes angen eu disgrifio, yn gohirio gweithrediad eu gwasanaethau newydd o Faes Awyr Caerdydd. Bydd y rhain yn wasanaethau rheolaidd newydd pwysig iawn pan fyddant yn cychwyn, a hoffwn gael sicrwydd y bydd pwy bynnag sy'n ffurfio Llywodraeth Cymru ar ôl yr etholiad yn sicrhau bod y llwybrau hyn, yn bennaf i Sbaen, Portiwgal a Gwlad Groeg, yn cael eu nodi ar gyfer blaenoriaeth, er enghraifft os bydd angen inni sefydlu coridorau diogelwch i gysylltu gwledydd sydd â COVID dan reolaeth. Yn amlwg, bydd angen asesu wedyn a yw COVID dan reolaeth yn y gwledydd hynny, ond nid wyf am weld llawer o oedi oherwydd biwrocratiaeth. Mae'n gwbl amlwg fod rhai gwledydd yn debygol o fod yn agored i ni, fel partneriaid hedfan, yn gynt nag eraill.
Byddwn yn cytuno â David Melding ein bod eisiau sicrhau bod gan faes awyr rhyngwladol Caerdydd y rhagolygon gorau posibl er mwyn manteisio ar unrhyw amgylchiadau gwell mewn perthynas â hedfan. Mae David Melding wedi tynnu sylw'n briodol at y llwyddiant y mae maes awyr rhyngwladol Caerdydd wedi'i fwynhau'n ddiweddar o ran denu Wizz Air, a byddant yn gweithredu o fis Mai 2021 ymlaen; byddant yn gweithredu naw llwybr hedfan i wahanol gyrchfannau gwyliau. Mae galw aruthrol am deithio hamdden rhyngwladol—teithio gwyliau. Rydym eisiau sicrhau bod maes awyr rhyngwladol Caerdydd yn elwa o hynny a bod ei gwmnïau hedfan hefyd yn elwa ohono, gan gynnwys KLM, Vueling, Ryanair ac eraill.
Rydym yn gweithio gyda'r maes awyr i ddenu mwy o gwmnïau awyrennau ac rydym yn gweithio gyda Llywodraeth y DU mewn perthynas â pholisi hedfanaeth. Mae'n gwbl hanfodol fod Llywodraeth y DU yn ymateb i ni mewn ffordd deg pan ofynnwn i rai pethau gael eu datganoli, gan gynnwys y doll teithwyr awyr, ein bod yn rhan o unrhyw ystyriaethau'n ymwneud â phecynnau cymorth a allai fod ar gael i'r sector hedfanaeth, a'n bod yn rhan lawn o unrhyw benderfyniadau ynglŷn â chyfyngiadau y gellid eu llacio i alluogi teithio rhyngwladol.
Weinidog, a gaf fi groesawu'r gefnogaeth y mae Llywodraeth Cymru wedi'i rhoi i'r maes awyr, gan ddiogelu'r cannoedd o swyddi sy'n ddibynnol ar y maes awyr hwnnw, yn uniongyrchol neu'n anuniongyrchol, yn ardal Pontypridd a Thaf Elái? A ydych yn cytuno â mi fod y maes awyr yn bwysig i'r sector hedfanaeth a'r swyddi sydd gennym yn y sector hedfanaeth yn ardal ehangach de Cymru, ond yn enwedig mewn lleoedd fel Nantgarw ac ardal Pontypridd a Thaf Elái? A allech ymhelaethu ychydig efallai ar y cynlluniau ar gyfer y maes awyr yn y dyfodol, yn enwedig mewn perthynas â’r syniad o'i ymgorffori'n rhan o'n system drafnidiaeth integredig gyhoeddus i'w wneud yn fwy hygyrch ac mor effeithiol â phosibl wrth sicrhau twf economaidd yn y cyfnod ar ôl COVID?
A gaf fi ddiolch i Mick Antoniw am ei gwestiwn? Rwy'n croesawu ei gefnogaeth i'r maes awyr yn fawr. Mae'n iawn: mae cannoedd o swyddi yn ei etholaeth ac mewn etholaethau cyfagos yn dibynnu'n uniongyrchol ar y maes awyr, ac mae llawer mwy'n dibynnu'n anuniongyrchol ar fodolaeth y maes awyr. Rwyf eisoes wedi rhoi'r ffigur: mae cyfanswm o 5,200 o swyddi'n cael eu cefnogi gan y maes awyr, gyda 2,400 o swyddi'n gysylltiedig â hedfanaeth. Ni ellir ond dychmygu faint o'r swyddi hynny a'r cyflogwyr allweddol hynny yn ne-ddwyrain Cymru yn y diwydiannau awyrofod a hedfanaeth sy'n dibynnu'n uniongyrchol ar fodolaeth maes awyr rhyngwladol Caerdydd. Dyna pam rwy’n benderfynol o sicrhau ei fod yn goroesi'r her hon yn y tymor byr a bod ganddo'r rhagolygon gorau posibl ar gyfer llwyddiant hirdymor.
O ran y rhagolygon ar gyfer y dyfodol, yn amlwg, mae'r maes awyr yn awyddus i fod yn batrwm o deithio awyr carbon isel. Ym mis Medi 2019, lansiodd y maes awyr lwybr hedfan amgylcheddol—taith tuag at fod yn garbon niwtral. Mae'n uchelgeisiol iawn, ac fe'i croesawyd yn fawr gennym. Mae prif gynllun y maes awyr ar waith ac mae'n cyflawni yn erbyn nodau’r prif gynllun. Ynddo, ceir awydd i weld trafnidiaeth gyhoeddus well a mwy integredig yn gwasanaethu un o'n hasedau cenedlaethol tra phwysig. Byddwn yn gweithio gyda'r maes awyr a chyda'n rhanddeiliaid llywodraeth leol i sicrhau y gall trafnidiaeth gyhoeddus, mewn ffordd integredig, ddiwallu anghenion y maes awyr a'r cyhoedd sy'n teithio.
A gaf fi ategu diolch Helen Mary Jones a Russell George i'r Gweinidog am fy nghynnwys yn ei drafodaethau drwy gydol y pum mlynedd diwethaf, fel llefarydd ac ar ôl hynny? A gaf fi ddweud bod gennyf barch mawr tuag at eich galluoedd a'ch ymrwymiad i'ch dyletswyddau fel Gweinidog? Fel y gŵyr y Gweinidog, rwyf wedi bod yn gefnogwr brwd i strategaeth ymyrraeth Llywodraeth Cymru mewn perthynas â Maes Awyr Caerdydd. Cyn COVID, roedd y strategaeth honno'n talu ar ei chanfed, gyda ffigurau teithwyr yn codi'n sylweddol a chwmnïau awyrennau newydd yn cael eu denu i'r maes awyr. Felly, byddwn yn eich annog i barhau i gefnogi'r maes awyr, nid yn unig ar ôl y cyfyngiadau symud ond yn y dyfodol. Mae maes awyr rhyngwladol bywiog sy'n tyfu yn hanfodol er mwyn hyrwyddo Cymru i weddill y byd, ac wrth gwrs, mae'n gyfleuster hanfodol i deithwyr a busnesau o Gymru. Ni allwn anwybyddu’r modd y mae arian a fuddsoddir yn y maes awyr yn rhaeadru i gynnal twf busnesau a diwydiannau cysylltiedig. Rwy'n argyhoeddedig y bydd yn ad-dalu buddsoddiad y Llywodraeth cyn gynted ag y daw teithio'r byd yn normal unwaith eto.
A gaf fi ddiolch i David Rowlands am ei sylwadau a hefyd am ei eiriau caredig ynglŷn â'r amser a dreuliodd fel llefarydd gwrthblaid ac fel Aelod o'r Senedd sydd wedi craffu ar fy ngwaith yn deg iawn? Heriol iawn ar adegau, ond yn deg iawn. Mae wedi bod yn bleser cael y briff hwn gyda llefarwyr mor adeiladol yn y gwrthbleidiau a chyda Siambr o Aelodau o’r Senedd sydd mor angerddol am yr economi a thrafnidiaeth yng Nghymru. Gallaf sicrhau David Rowlands fod y weinyddiaeth hon wedi ystyried Maes Awyr Caerdydd yn ased cenedlaethol eithriadol o bwysig. Rwy’n gobeithio y bydd y weinyddiaeth nesaf—. Os caiff ei harwain gan y Blaid Lafur, bydd yn sicr yn fater allweddol i ni yn y blynyddoedd i ddod. Ac mae David Rowlands yn iawn; mae gan y maes awyr botensial enfawr i gefnogi swyddi ar draws y rhanbarth a thu hwnt. Mae ganddo botensial enfawr i gario'r faner dros economi Cymru a dangos pa mor uchelgeisiol yr ydym. Mae ôl troed gwerth ychwanegol gros y maes awyr yn eithaf syfrdanol, gan ddangos bod ganddo botensial enfawr i gynhyrchu ffyniant mawr i Gymru. Dyna pam, unwaith eto, nad wyf yn ymddiheuro am sicrhau bod y maes awyr yn goroesi.