2. Cwestiynau i'r Cwnsler Cyffredinol a'r Gweinidog Pontio Ewropeaidd (yn rhinwedd ei gyfrifoldebau fel y Gweinidog Pontio Ewropeaidd) – Senedd Cymru ar 3 Mawrth 2021.
7. A wnaiff y Cwnsler Cyffredinol ddatganiad ar effaith gadael yr Undeb Ewropeaidd ar draffig fferi drwy Borthladd Caergybi? OQ56354
Mae colli cludiant llwythi o'r llwybr rhwng Caergybi a Dulyn i borthladdoedd yng Ngogledd Iwerddon ac i lwybrau hirach ond mwy uniongyrchol o Iwerddon i gyfandir Ewrop yn peri pryder i ni. Canlyniad y cytundeb masnach a chydweithredu yw hwn, ac rŷn ni'n pwyso ar Lywodraeth Iwerddon a Llywodraeth y Deyrnas Unedig i geisio lleihau'r problemau y mae cludwyr yn eu hwynebu.
Diolch. Mae'r cwymp mewn masnach drwy'r porthladd yn sicr yn dal yn achos pryder mawr i fi. Fel y dywedodd un erthygl ar thejournal.ie cwpwl o ddyddiau yn ôl:
Wrth wynebu dewis rhwng busnes yn mentro ar lwybr cyflymach a allai wynebu oedi am oriau yn y pen draw, neu lwybr arafach a fydd yn sicr o gyrraedd mewn pryd, mae busnesau—hyd yn hyn—wedi bod yn dewis sicrwydd.
Mae busnes yn licio sicrwydd. Mae'r un erthygl hefyd yn sôn am y costau ychwanegol sy'n bodoli rŵan sy'n effeithio ar fusnesau a'u cwsmeriaid. Mi wnaeth un cwmni o Fiwmares ddweud wrthyf i y byddai'r gost o fewnforio gwerth £1,500 o nwyddau £200 yn fwy rŵan nag y byddai wedi bod. Beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud mewn trafodaethau â Llywodraeth Prydain a Llywodraeth Iwerddon hefyd i geisio dylanwadu—y cyfan y mae Llywodraeth Cymru yn gallu ei wneud, mewn difri—ar lefel y gwaith papur a'r costau sy'n gysylltiedig â mewnforion ac, yn allweddol, allforion ar draws Môr Iwerddon, ac i annog gwell llif o fasnach, eto a fyddai'n dda i Gaergybi?
Rŷn ni wedi bod yn gweithio ar y cyd â rhanddeiliaid i ddatblygu cynllun pum pwynt sydd wedi ffocysu ar y gallu i gymryd camau penodol i geisio ateb rhai o'r problemau hynny y mae'r cludwyr wedi bod yn eu disgrifio wrthym ni i gyd. Rŷn ni'n gobeithio gallu cyhoeddi'r cynllun hwnnw ar y cyd cyn diwedd y mis, felly gobeithio y bydd camau ymlaen yn digwydd yn sgil hynny. Fel y mae'r cwestiwn yn ei ddisgrifio, mae llawer o'r camau penodol yma wedi'u cadw'n ôl i Lywodraeth San Steffan, ond mae'n bosib i ni geisio—ac rŷn ni wedi llwyddo—dylanwadu ar hynny. Lle mae gennym ni ein penderfyniadau a'n cyfrifoldebau ein hunain sydd, efallai, ddim yn uniongyrchol yn rhan o'r sialens hon—er enghraifft, ynglŷn â lleoli canolfannau gwirio rheoliadol ar gyfer y dyfodol—rŷn ni'n sicr fel Llywodraeth ein bod ni'n moyn gwneud hynny mewn ffordd sydd ddim yn mynd i gynyddu'r ansicrwydd a chynyddu'r anghyfleustra i bobl sy'n cludo drwy Gaergybi. Felly, rŷn ni'n sicr eisiau lleoli'r rheini mor agos i'r porthladd ag sydd yn bosib i wneud y siwrnai yn haws i'r cludwyr hynny, ac rwy'n gobeithio dweud mwy am hynny yn y dyddiau nesaf.
Y tu ôl ymlaen, braidd, cwestiwn 4, Vikki Howells.