Porthladd Caergybi

2. Cwestiynau i'r Cwnsler Cyffredinol a'r Gweinidog Pontio Ewropeaidd (yn rhinwedd ei gyfrifoldebau fel y Gweinidog Pontio Ewropeaidd) – Senedd Cymru ar 3 Mawrth 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru

7. A wnaiff y Cwnsler Cyffredinol ddatganiad ar effaith gadael yr Undeb Ewropeaidd ar draffig fferi drwy Borthladd Caergybi? OQ56354

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour 3:14, 3 Mawrth 2021

Mae colli cludiant llwythi o'r llwybr rhwng Caergybi a Dulyn i borthladdoedd yng Ngogledd Iwerddon ac i lwybrau hirach ond mwy uniongyrchol o Iwerddon i gyfandir Ewrop yn peri pryder i ni. Canlyniad y cytundeb masnach a chydweithredu yw hwn, ac rŷn ni'n pwyso ar Lywodraeth Iwerddon a Llywodraeth y Deyrnas Unedig i geisio lleihau'r problemau y mae cludwyr yn eu hwynebu.  

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru

Diolch. Mae'r cwymp mewn masnach drwy'r porthladd yn sicr yn dal yn achos pryder mawr i fi. Fel y dywedodd un erthygl ar thejournal.ie cwpwl o ddyddiau yn ôl:

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru

(Cyfieithwyd)

Wrth wynebu dewis rhwng busnes yn mentro ar lwybr cyflymach a allai wynebu oedi am oriau yn y pen draw, neu lwybr arafach a fydd yn sicr o gyrraedd mewn pryd, mae busnesau—hyd yn hyn—wedi bod yn dewis sicrwydd.

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru

Mae busnes yn licio sicrwydd. Mae'r un erthygl hefyd yn sôn am y costau ychwanegol sy'n bodoli rŵan sy'n effeithio ar fusnesau a'u cwsmeriaid. Mi wnaeth un cwmni o Fiwmares ddweud wrthyf i y byddai'r gost o fewnforio gwerth £1,500 o nwyddau £200 yn fwy rŵan nag y byddai wedi bod. Beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud mewn trafodaethau â Llywodraeth Prydain a Llywodraeth Iwerddon hefyd i geisio dylanwadu—y cyfan y mae Llywodraeth Cymru yn gallu ei wneud, mewn difri—ar lefel y gwaith papur a'r costau sy'n gysylltiedig â mewnforion ac, yn allweddol, allforion ar draws Môr Iwerddon, ac i annog gwell llif o fasnach, eto a fyddai'n dda i Gaergybi?

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour 3:15, 3 Mawrth 2021

Rŷn ni wedi bod yn gweithio ar y cyd â rhanddeiliaid i ddatblygu cynllun pum pwynt sydd wedi ffocysu ar y gallu i gymryd camau penodol i geisio ateb rhai o'r problemau hynny y mae'r cludwyr wedi bod yn eu disgrifio wrthym ni i gyd. Rŷn ni'n gobeithio gallu cyhoeddi'r cynllun hwnnw ar y cyd cyn diwedd y mis, felly gobeithio y bydd camau ymlaen yn digwydd yn sgil hynny. Fel y mae'r cwestiwn yn ei ddisgrifio, mae llawer o'r camau penodol yma wedi'u cadw'n ôl i Lywodraeth San Steffan, ond mae'n bosib i ni geisio—ac rŷn ni wedi llwyddo—dylanwadu ar hynny. Lle mae gennym ni ein penderfyniadau a'n cyfrifoldebau ein hunain sydd, efallai, ddim yn uniongyrchol yn rhan o'r sialens hon—er enghraifft, ynglŷn â lleoli canolfannau gwirio rheoliadol ar gyfer y dyfodol—rŷn ni'n sicr fel Llywodraeth ein bod ni'n moyn gwneud hynny mewn ffordd sydd ddim yn mynd i gynyddu'r ansicrwydd a chynyddu'r anghyfleustra i bobl sy'n cludo drwy Gaergybi. Felly, rŷn ni'n sicr eisiau lleoli'r rheini mor agos i'r porthladd ag sydd yn bosib i wneud y siwrnai yn haws i'r cludwyr hynny, ac rwy'n gobeithio dweud mwy am hynny yn y dyddiau nesaf.

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru 3:17, 3 Mawrth 2021

(Cyfieithwyd)

Y tu ôl ymlaen, braidd, cwestiwn 4, Vikki Howells.