Er bod rhai agweddau ar gyllideb Llywodraeth Cymru sydd i'w croesawu, megis yr arian ychwanegol ar gyfer y GIG, yn gyffredinol mae llawer yn y cynllun gwariant hwn i fod yn anfodlon yn ei gylch. 

Un o'm prif bryderon yw diffyg cymorth busnes. Nid argyfwng iechyd yn unig fu'r pandemig coronafeirws; mae wedi bod yn drychineb economaidd. Cymru a brofodd y cynnydd mwyaf mewn anweithgarwch economaidd mewn unrhyw wlad yn y DU. Gallai canlyniad economaidd ein hymateb i'r pandemig hwn gael ei deimlo am genedlaethau. Nid ydym yn gwybod eto beth yw gwir gost economaidd y pandemig hwn; faint o fusnesau fydd yn gorfod cau eu drysau'n barhaol; faint o swyddi a gollir; a faint o bobl fydd yn cael eu gwthio i dlodi o ganlyniad. Roedd 28 y cant o bobl mewn rhannau o'm rhanbarth i eisoes yn byw mewn tlodi. Faint o bobl ifanc fydd yn gweld eu cyfleoedd mewn bywyd yn lleihau? Mae llawer o ddaroganwyr economaidd yn credu y gallai'r pandemig ail-greu dirwasgiad mawr y ganrif ddiwethaf. Gwelodd y DU ei gostyngiad mwyaf mewn allbwn ers canrifoedd—y gostyngiad mwyaf mewn CDG blynyddol ers rhew mawr 1709. Felly, er inni gael rhywfaint o newyddion da gan y Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol y bydd economi'r DU yn tyfu yn y dyfodol, nid yw'r ffaith y bydd yr economi fyd-eang yn parhau i wastatáu yn rhoi darlun gwych. Felly, mae'n hanfodol ein bod yn gwneud popeth o fewn ein gallu i gyfyngu ar y difrod. Mae'r ffaith bod Llywodraeth Cymru wedi methu â darparu rhaglen gynhwysfawr o gymorth busnes yn y gyllideb hon yn warthus.

Mae hefyd yn eironig eu bod, yn gynharach y prynhawn yma, wedi dewis gweithredu dyletswydd anghydraddoldebau economaidd-gymdeithasol Deddf Cydraddoldeb 2010. Felly, er ei bod yn wir fod gan Lywodraeth Cymru rywfaint o gymorth busnes mwyaf hael y DU, mae hefyd yn wir fod llawer gormod o fusnesau a phobl yn cael eu gadael ar ôl. Mae llawer gormod o fusnesau nad ydynt yn gymwys i gael cymorth, oherwydd nid yw Llywodraeth Cymru yn cymeradwyo eu sector busnes, ac mae'r rhai sy'n gymwys yn gweld y prosesau ymgeisio'n ddryslyd, ac maen nhw eu hunain wedi drysu. Mae'r ffaith mai awdurdodau lleol yw canolwyr rhai pecynnau cymorth wedi arwain at loteri cod post o gefnogaeth, gyda busnesau tebyg yn cael gwahanol lefelau o gymorth, oherwydd i bwy y maen nhw'n talu eu hardrethi busnes.

Cawsom gyfle perffaith i gyflwyno pecyn cymorth busnes pwrpasol i helpu economi Cymru i oroesi storm COVID ac adfer, ond mae'r gyllideb hon wedi siomi busnesau Cymru. O ganlyniad i wariant pandemig Llywodraeth y DU, cafodd Cymru £0.66 biliwn o bunnau ychwanegol. O'r £30 miliwn ychwanegol o wariant ar adnoddau a ddyrannwyd i brif grŵp gwariant yr economi, ni wariwyd yr un geiniog ar helpu busnesau Cymru. Bydd hanner yr arian yn cael ei wario ar gymorth bysiau a'r llall ar ddysgu yn y gweithle. Ac er bod y ddau yn achosion teilwng, nid dyna sydd ei angen ar economi Cymru ar hyn o bryd. Ble mae'r hwb i'r galon a addawodd Canghellor y Trysorlys i fusnesau Lloegr? Yn anffodus, mae busnesau Cymru yn parhau i gael eu siomi a'u gadael ar ôl gan y Llywodraeth hon yng Nghymru, ac o ganlyniad, bydd pobl Cymru'n dioddef a bydd tlodi'n parhau i dyfu, er gwaethaf dyletswydd newydd Llywodraeth Cymru i fynd i'r afael ag anghydraddoldebau economaidd-gymdeithasol. Diolch yn fawr. Diolch.