Hoffwn groesawu datganiad y Gweinidog y prynhawn yma a'r gyllideb hon. Mae'n debyg mai dyma'r gyllideb anoddaf y mae unrhyw un ohonom ni yn y fan yma wedi'i gweld, ac yn sicr yn y tair Senedd yr wyf wedi eistedd ynddynt, dyma'r flwyddyn anoddaf i unrhyw Lywodraeth ar unrhyw adeg. Felly, rwy'n credu beth bynnag yw ein gwleidyddiaeth unigol a beth bynnag yw ein barn unigol am y penderfyniadau y mae'r Gweinidog yn eu gwneud, rwy'n credu y dylem ei llongyfarch a diolch iddi hi, ei thîm a'r Llywodraeth sydd wedi gweithio mor galed i sicrhau bod arian yn mynd drwy'r system ac allan trwy'r drws, gan gynnal a chefnogi swyddi, busnesau a gwasanaethau cyhoeddus yn y cyfnod anoddaf.

Hoffwn ymdrin â thair agwedd ar y gyllideb y prynhawn yma. Yn gyntaf oll, gwariant cyffredinol ar COVID dros y cyfnod hwn; yn ail, effaith cyllideb y DU a gyhoeddwyd yr wythnos diwethaf; ac yn olaf, cynlluniau Llywodraeth Cymru ar gyfer adferiad a arweinir gan fuddsoddiad, a arweinir gan swyddi, ar ôl COVID. Mae'n deg dweud y bu ein trafodaethau'n canolbwyntio ar COVID dros y flwyddyn ddiwethaf ac wrth edrych yn ôl dros y gyllideb bresennol, ond mae hefyd wedi bwrw cysgod dros ein trafodaethau a'n dadleuon ar y gyllideb hon ar gyfer y flwyddyn nesaf hefyd.

Rwy'n croesawu'n fawr y gefnogaeth a'r cymorth sydd ar gael i bobl, ac rwy'n parhau i wneud hynny. Mae'r cymorth brys a ddarparwyd gan Lywodraeth Cymru dros y flwyddyn ddiwethaf yn rhywbeth sydd wedi cynnal llawer o deuluoedd a llawer o gymunedau ledled y wlad, ond rydym yn gwybod nad yw hynny'n mynd i ddod i ben ar ddiwedd y flwyddyn ariannol hon, ac rwy'n falch o weld bod y Llywodraeth yn rhoi'r strwythurau, y fframweithiau a'r cyllid ar waith i sicrhau ein bod yn gallu parhau i gefnogi pobl dros y cyfnod sydd i ddod.

Yr ail agwedd yw cyllideb y DU. Yr hyn a welsom ni yr wythnos diwethaf oedd cyni gyda gwell cysylltiadau cyhoeddus: mwy o fuddsoddiad ym mrand ac uchelgeisiau'r Canghellor ei hun na buddsoddiad yn y bobl a gynrychiolwn. Gwelsom gonsuriaeth, geiriau cynnes ond mwy o'r cyni aflwyddiannus. A wyddoch chi, gwrandewais ar Aelodau Ceidwadol yn darllen eu llinellau'n slafaidd? Byddwn yn dweud wrth yr Aelodau hynny: gwnewch eich gwaith eich hun, darllenwch eich hunain, gwnewch eich ymchwil eich hun, a'r hyn a welwch fydd rhywbeth gwahanol. Byddwch yn gweld y Sefydliad Astudiaethau Cyllid yn disgrifio ffigurau'r gyllideb fel rhai sy'n amhosibl o isel. Fe welwch y Resolution Foundation yn dweud nad yw'n teimlo fel diwedd cyni, yn enwedig os ydych chi'n rhedeg awdurdod lleol neu garchar. Yr hyn yr ydych chi'n ei weld yw cyllideb i Gymru sydd 4 y cant yn is mewn termau real na degawd yn ôl, a'r hyn yr ydych chi'n mynd i'w weld yw gwasgfa wirioneddol ar wasanaethau cyhoeddus yn y blynyddoedd i ddod. Rydym ni eisoes wedi gweld barn Llywodraeth y DU am weithwyr y gwasanaeth iechyd. Wel, rydym ni'n mynd i weld hynny'n cael ei ymestyn dros y degawd nesaf i bob gweithiwr gwasanaeth cyhoeddus, ac mae hynny'n rhywbeth i beidio â bod yn falch ohono ond i fod â chywilydd mawr ohono.

Ac yn olaf, Dirprwy Lywydd, beth yw'r cynlluniau ar gyfer adferiad sy'n cael ei arwain gan fuddsoddiad ac sy'n cael ei arwain gan swyddi? Mae gwaith y Gweinidog cyllid a Gweinidogion eraill o fewn Llywodraeth Cymru wedi creu argraff fawr arnaf, gan gronni arian i fuddsoddi yn ein cymunedau. Rydym eisoes yn gwybod nad oes cyllid cyfalaf ychwanegol yng Nghymru yn y flwyddyn ariannol nesaf, ond mae wedi mynd ymhellach na hynny, ac rydym wedi gweld rhagor o gonsuriaeth ac addewidion wedi torri. Mae Llywodraeth y DU yn gwbl anonest yn ei dull gweithredu. O'r gronfa ffyniant gyffredin i'r gronfa codi'r gwastad, rydym yn gweld arian yn cael ei dynnu allan o Gymru, buddsoddiad yn cael ei dynnu allan o Gymru. Rydym yn gweld Llywodraeth sy'n pryderu am ei delwedd a'i hunaniaeth ond un nad yw'n poeni dim am ei phobl, ac mae hynny'n fy mhoeni i'n fawr, oherwydd bydd yn rhaid inni weld mwy o fuddsoddi mewn pobl a strwythurau a busnesau yn y flwyddyn nesaf nag yr ydym ni wedi'i weld ers degawdau, ac nid yw'n cael ei wneud yn deg ac nid yw'n cael ei wneud ar y lefel y mae angen iddi ddigwydd. Rydym wedi gweld Llywodraeth y DU yn sianelu arian i seddi'r Torïaid yng ngogledd Lloegr ac yn tynnu arian allan o Gymru, yn torri addewidion ar ddisodli cyllid Ewropeaidd, torri addewidion ynghylch sicrhau buddsoddiad, torri addewidion ynghylch bod yn chwaraewr teg. Rydym yn gweld Llywodraeth anonest yn gweithredu mewn ffordd na allwn fyth fod wedi credu y byddai Llywodraeth yn gweithredu yn y gorffennol.

Felly, i gloi, byddaf yn cefnogi Llywodraeth Cymru y prynhawn yma o ran y Bil hwn, ond ni fydd hynny'n syndod i neb. Ond yr hyn yr wyf eisiau ei wneud hefyd dros y flwyddyn i ddod, ac os caf fy ailethol ym mis Mai i gynrychioli Blaenau Gwent, yw y byddaf i'n ymgyrchu dros y buddsoddiad sydd ei angen ar y fwrdeistref hon, sydd ei angen ar ein pobl, bod angen i'r cymunedau hyn wella o COVID, ac mae hynny'n golygu Llywodraeth Cymru yn darparu'r buddsoddiad hwnnw, oherwydd rydym ni'n gwybod na allwn ymddiried yn y Torïaid i wneud hynny.