6. A wnaiff y Prif Weinidog nodi'r cyllid a ddarperir gan gyllideb flynyddol Llywodraeth Cymru mewn meysydd y tu allan i'w chyfrifoldebau gweithredol? OQ56490

Wel, Llywydd, rydym ni wedi camu ymlaen i ddiogelu buddiannau pobl Cymru ar draws amrywiaeth o gyfrifoldebau nad ydyn nhw wedi eu datganoli, o drafnidiaeth i fand eang, o ariannu swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu i gynorthwyo gwladolion yr UE sy'n gwneud cais am statws preswylydd sefydlog. Daeth comisiwn Thomas i'r casgliad bod 38 y cant o gyfanswm y gwariant ar gyfiawnder yng Nghymru—y rheini i gyd yn gyfrifoldebau nad ydyn nhw wedi eu datganoli—erbyn hyn yn dod gan Lywodraeth Cymru ac awdurdodau lleol Cymru.

Prif Weinidog, mae'n amlwg, os bydd y Ceidwadwyr Cymreig yn ennill etholiad y Senedd, mai un o'r pethau cyntaf y byddan nhw yn ei wneud yw diswyddo 500 o swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu yng Nghymru. Yn eu cynhadledd ddiwethaf yn y DU, gwnaeth arweinydd y Ceidwadwyr Cymreig eu safbwynt yn gwbl eglur pan ddywedodd:

Bydd y pethau hynny sydd wedi eu datganoli yn cael eu rheoli gan fy Llywodraeth i, a bydd y pethau hynny nad ydyn nhw wedi eu datganoli yn cael eu rheoli gan Boris.

Ac aeth ymlaen i ddweud y byddan nhw'n dadariannu'r hyn nad yw wedi ei ddatganoli. Dyna eu haddewid, Prif Weinidog.

Mae diogelwch cymunedol yn flaenllaw yn ein meddyliau ni i gyd ar hyn o bryd. Nid yw plismona wedi'i ddatganoli, ac eto mae Llywodraeth Cymru yn talu am y 500 o swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu gan nad yw Llywodraeth Dorïaidd yn fodlon gwneud hynny. Ym Mhontypridd, rydym ni'n gwerthfawrogi eu cyfraniad at ddiogelwch y cyhoedd a'r rhan y maen nhw wedi ei chwarae yn ystod pandemig COVID, ac rydym ni'n gweld cymaint o wahaniaeth y maen nhw'n ei wneud o ran helpu i ddatrys ymddygiad gwrthgymdeithasol. A wnewch chi gadarnhau eich cefnogaeth a'ch ymrwymiad parhaus i ddiogelwch cymunedol a swyddogaeth ein swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu yng Nghymru?

Wel, Llywydd, rwy'n hapus iawn i gadarnhau, os caiff y Llywodraeth hon ei dychwelyd i rym, bod y 500 o swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu hynny yn ddiogel ym mhob rhan o Gymru ac y byddwn ni'n ychwanegu atyn nhw hefyd. Fel y dywedodd yr Aelod, mae dull y Ceidwadwyr Cymreig yn berffaith eglur. Fe'i cyflwynwyd ganddyn nhw yn eu cynhadledd: os nad yw wedi ei ddatganoli, ni fyddan nhw'n ei ariannu. Dyna a ddywedodd arweinydd y blaid ar y pryd. Clywais Mark Isherwood yn ceisio gwadu hynny yn gynharach y prynhawn yma, ond mae arnaf i ofn bod pobl yng Nghymru wedi clywed yr hyn a ddywedodd ei blaid—'os nad yw wedi ei ddatganoli, ni fyddwn ni'n ei ariannu.' Nid yw swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu wedi'u datganoli; maen nhw'n rhan o'r system gyfiawnder y mae ei Lywodraeth ef yn gwrthod ei datganoli, mewn unrhyw ran, i Gymru. Byddwn ni'n eu hariannu nhw yma yng Nghymru. Nid yw'n dda i ddim, Llywydd, i Aelodau Ceidwadol edrych arnaf i fel criw o bysgod aur hen ffasiwn ar y sgrin yn y fan yma, rhyw fath o ddeinosoriaeth ddiwreiddiedig gwleidyddiaeth Cymru. Mae'r Llywodraeth hon yn eglur; byddwn yn parhau i wneud yn siŵr bod pobl yng Nghymru yn ddiogel. Nid yn unig y gwnaeth y Blaid Geidwadol gael gwared ar 40 y cant o swyddogion yr heddlu a throseddu, fe wnaethon nhw ein hamddifadu o 500 o swyddogion yr heddlu hefyd.