3. Datganiad gan y Prif Weinidog: Cynllun Rheoli’r Coronafeirws

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:15 pm ar 14 Gorffennaf 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 3:15, 14 Gorffennaf 2021

(Cyfieithwyd)

Lywydd, heddiw, rydym hefyd yn cyhoeddi fersiwn wedi'i diweddaru o gynllun rheoli'r coronafeirws, sy'n nodi'n fwy cyffredinol sut y gallwn symud o lefel rhybudd 1 fel y mae pethau ar hyn o bryd i lefel rhybudd 0 newydd. Bwriad y Cabinet yw y dylai Cymru symud i lefel rhybudd 0 ar 7 Awst, ar yr amod fod sefyllfa iechyd y cyhoedd ymhen tair wythnos yn dal i ganiatáu inni wneud hynny. Pwysleisiaf heddiw, fel y gwnaf bob amser, bwysigrwydd yr amod hwnnw. Mewn sefyllfa lle mae heriau iechyd y cyhoedd yn parhau i fod mor gyfnewidiol, byddwn yn asesu ac yn ailasesu'r sefyllfa ar 7 Awst, ond gyda'r bwriad y dylai Cymru symud i lefel rhybudd 0, ar yr amod y bydd sefyllfa iechyd y cyhoedd yn parhau fel y mae heddiw.

Ar lefel rhybudd 0, rydym wedi canolbwyntio ar gadw'r cyfyngiadau sy'n helpu pobl i fod yn ddiogel, ond sy'n cael yr effaith niweidiol leiaf ar eu hiechyd corfforol ac emosiynol ehangach. Ar lefel 0, felly, ni fydd unrhyw derfynau cyfreithiol ar nifer y bobl sy'n gallu cyfarfod ag eraill, gan gynnwys mewn cartrefi preifat, mannau cyhoeddus neu mewn digwyddiadau, ac ar lefel rhybudd 0, bydd pob busnes a safle ar agor.

Lywydd, bydd bywyd wedi newid yn ôl, i raddau helaeth iawn, i fel roedd pethau cyn y pandemig coronafeirws, ond yma yng Nghymru, ni fyddwn yn cefnu ar yr holl fesurau sydd wedi gwneud cymaint i gadw pob un ohonom yn ddiogel. Ar lefel rhybudd 0, ac o 7 Awst, felly, dylai pobl barhau i weithio gartref lle bo modd. Pan fydd angen dychwelyd i'r gweithle, byddwn yn parhau i sicrhau y bydd asesiadau risg COVID yn ofyniad cyfreithiol i fusnesau, cyflogwyr a threfnwyr digwyddiadau. Bydd llunio'r asesiadau hyn gyda chyfranogiad y gweithwyr yn ofyniad cyfreithiol, ac mae'n rhaid rhoi'r mesurau lliniaru a nodir yn yr asesiadau risg hynny ar waith. Yng Nghymru hefyd, Lywydd, ar lefel rhybudd 0, bydd gorchuddion wyneb yn parhau i fod yn ofyniad cyfreithiol ar drafnidiaeth gyhoeddus, mewn lleoliadau iechyd a gofal ac ym mhob man cyhoeddus dan do, ac eithrio lleoliadau addysg a lletygarwch. Nod y Llywodraeth fydd llacio'r gofynion hyn yn raddol wrth i risg y coronafeirws leihau.

Yn olaf, Lywydd, trof at ddau newid pellach i'r gofynion hunanynysu. Gresynaf yn fawr at benderfyniad Llywodraeth y DU i gael gwared ar y gofyniad i deithwyr sydd wedi cael dau ddos o'r brechlyn ac sy'n dychwelyd o wledydd ar y rhestr oren hunanynysu. Nid yw'r risg o ailfewnforio'r coronafeirws o rannau eraill o'r byd, ac yn enwedig amrywiolion newydd, wedi diflannu. Mae'n anodd iawn deall pam eu bod wedi cael gwared ar amddiffyniad yn erbyn y risg honno, yn enwedig ar adeg pan fo'r feirws yn lledaenu mor gyflym. Ond gan fod y mwyafswm helaeth o deithio rhyngwladol i ac o Gymru yn digwydd drwy Loegr, mae'n anghynaladwy, fel y dywed ein prif swyddog meddygol, inni beidio â gwneud yr un peth. Felly, byddwn yn cael gwared ar y gofyniad i bob oedolyn sydd wedi cael dau frechlyn COVID gan y GIG, ac i bobl dan 18 oed, hunanynysu ar ôl dychwelyd o wledydd y rhestr oren, a byddwn yn cael gwared ar y gofynion hynny o 19 Gorffennaf. Fodd bynnag, yng Nghymru, rydym yn parhau i gynghori yn erbyn teithio dramor oni bai fod hynny'n hanfodol, ac rydym yn parhau i argymell yn gryf y dylai pobl fynd ar wyliau yn y wlad hon yr haf hwn.

Trof yn awr at y sefyllfa mewn perthynas â hunanynysu domestig. Yma, mae'r Cabinet wedi penderfynu, yn ystod y cylch tair wythnos nesaf, sy'n dechrau ar 7 Awst, y byddwn yn cael gwared ar y gofyniad i bobl sydd wedi'u brechu'n llawn hunanynysu os ydynt yn gyswllt agos i rywun sydd wedi profi'n bositif. Mae gwaith i'w wneud o hyd cyn y gall y newidiadau hyn ddod i rym, er enghraifft, wrth addasu ein system profi, olrhain a diogelu a rhoi trefniadau ar waith ar gyfer y rheini sy'n gweithio mewn lleoliadau iechyd a gofal. Bydd hunanynysu'n parhau i chwarae rhan bwysig iawn yn torri'r gadwyn drosglwyddo i unrhyw un sydd â symptomau'r feirws, unrhyw un sy'n profi'n bositif ac unrhyw un nad ydynt wedi cael dau ddos ​​o'r brechlyn.

Lywydd, nid yw'r coronafeirws wedi diflannu. Ni waeth beth fydd yn digwydd dros yr wythnosau a'r misoedd nesaf, bydd y mesurau syml sydd wedi helpu i gadw pob un ohonom yn ddiogel drwy gydol y pandemig yn parhau i ddiogelu pob un ohonom: cadw pellter, cyfarfod yn yr awyr agored, bod mewn mannau sydd wedi'u hawyru'n dda, osgoi mannau gorlawn lle bo modd a gwisgo gorchudd wyneb pan nad oes modd gwneud hynny, a hylendid dwylo da.