3. Datganiad gan y Prif Weinidog: Cynllun Rheoli’r Coronafeirws

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:22 pm ar 14 Gorffennaf 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative 3:22, 14 Gorffennaf 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch, Brif Weinidog, am eich datganiad y prynhawn yma, ac yn wir, am y sesiwn friffio a gynigiodd y Gweinidog iechyd i arweinwyr y gwrthbleidiau y bore yma hefyd, sydd, yn amlwg, wedi llywio ein barn mewn perthynas â'r datganiad hwn. Chi yw'r Prif Weinidog, a fi yw arweinydd yr wrthblaid fwyaf, fe siaradodd pobl Cymru, ac a bod yn deg, fe wnaethant gymeradwyo'r dull o weithredu y mae Llywodraeth Cymru wedi'i ddilyn. Rwyf wedi anghytuno â'r dull hwnnw ar sawl achlysur, ond mae democratiaeth yn beth ardderchog; y blaid fwyaf sy'n ffurfio'r Llywodraeth ac yn pennu'r cywair a'r cyfeiriad.

Rydych yn llygad eich lle yn nodi ein bod yn dal i fod ynghanol llawer o gyfnodau heriol y byddwn yn eu hwynebu gydag argyfwng COVID ar hyn o bryd, yn enwedig mewn perthynas ag amrywiolion newydd. Yn bersonol, byddwn wedi hoffi gweld mwy o gyflymder a mwy o frys i gyflwyno rhai o'r mesurau hyn, ond rwy'n deall y penderfyniadau anodd y mae'r Cabinet wedi gorfod eu gwneud ar sail y dystiolaeth wyddonol o'u blaenau. Dyna fydd yn llywio'r cwestiynau y byddaf yn eu gofyn i chi heddiw, os caf, Brif Weinidog.

Rydych yn nodi tri chyfyngiad yn eich datganiad a fydd yn parhau i fod ar waith ar ôl 7 Awst. Byddaf yn ymdrin ag ef fel pe bai'n gynllun fel ein bod yn cyrraedd lefel 0, gan fy mod yn deall bod rhaid ystyried rhai pethau o hyd. A fydd unrhyw gyfyngiadau eraill ar waith pan fyddwn yn cyrraedd lefel 0, neu ai'r tri chyfyngiad hynny yw'r unig rai y gallwn ddisgwyl y byddant yn parhau i fod ar waith os bydd asesiad y Cabinet yn nodi bod yr amodau ar gyfer eu llacio wedi'u bodloni ar 7 Awst?

O ran masgiau wyneb, pa brofion y byddwch yn eu defnyddio i symud oddi wrth y cyfarwyddyd gorfodol a fydd yn cael ei roi ar waith i gadw'r defnydd o fasgiau wyneb mewn sawl lleoliad yma yng Nghymru? Oherwydd rwy'n siŵr y byddai pob un ohonom yn awyddus i symud, pe bai'n ddiogel i wneud hynny, i amgylchedd cyn COVID pan nad oedd gwisgo'r masgiau wyneb a welwn ar hyn o bryd yn normal. Felly, pa brofion y byddwch yn eu rhoi ar waith i sicrhau y gallwn fod yn hyderus y byddwn yn symud i'r sefyllfa honno lle na fydd masgiau wyneb yn orfodol?

O ran hunanynysu, gallwn weld effeithiau hunanynysu ar hyn o bryd, yn enwedig yr effeithiau y mae'n eu cael ar fusnesau a gwasanaethau wrth inni gael gwared ar gyfyngiadau. Rydych yn sôn yn y datganiad am ddarpariaeth brofi, olrhain a diogelu a'r gwelliannau sydd eu hangen a'r newidiadau sydd eu hangen yn y ddarpariaeth brofi, olrhain a diogelu. A allwch nodi pa newidiadau sydd eu hangen fel y gallwn symud i amgylchedd lle nad yw hunanynysu'n cael cymaint o effaith ar yr economi ac ar ein gwasanaethau?

Bydd asesiadau risg yn ofyniad cyfreithiol. A fydd y rhain yn amrywio fesul sector, neu a fydd yna ddull unffurf o weithredu? Credaf ei bod yn bwysig deall hynny, oherwydd fel Aelodau, rwy'n siŵr y byddwn yn cael cryn dipyn o ohebiaeth gan bobl yn ein rhanbarthau a'n hetholaethau ynglŷn â sut y cyflawnir yr asesiadau risg hyn. Felly, a fyddant yn amrywio fesul sector, neu a fydd yn ddull unffurf, gyda thempled safonol y bydd yn rhaid i fusnesau a gweithredwyr gydymffurfio ag ef?

Rydym yn gweld cyfraddau heintio'n codi; beth yw'r gwaith modelu, a beth y mae hynny'n ei ddangos ynglŷn â'r effaith ar y GIG yn y dyfodol, wrth iddi ddod yn haf? Rwy'n siŵr fod gan y Prif Weinidog fynediad at y gwaith modelu hwnnw, a chredaf ei bod yn bwysig inni ddeall, gyda'r cyfyngiadau hyn yn cael eu codi, pa effaith rydym yn disgwyl ei gweld ar y GIG, oherwydd yn y pen draw, rhoddwyd y cyfyngiadau hyn ar waith i ddiogelu'r GIG rhag cael ei orlethu.

Yn olaf, Brif Weinidog, os byddwn yn gweld cynnydd sydyn yn nifer yr achosion—a chredaf, yn anochel, y byddwn yn gweld ambell gynnydd sydyn gwaetha'r modd—a fyddwch yn ymdrin â hynny drwy gyfyngiadau lleol neu gyfyngiadau cenedlaethol, ac a fydd y cyfyngiadau cenedlaethol yn y pen draw yn cynnwys y mesurau llym rydym wedi'u gweld o dan gyfyngiadau symud blaenorol yng Nghymru—y cyfnod cyntaf o gyfyngiadau symud a'r ail gyfnod—neu a ydym mewn sefyllfa, gyda llwyddiant y rhaglen frechu a'r imiwneiddio ledled Cymru a'r lefelau imiwnedd a welwn, lle na fyddwn yn edrych tuag yn ôl ac yn meddwl y byddwn yn gweld y cyfnod cyntaf o gyfyngiadau symud a'r ail gyfnod yn cael eu hailadrodd yn yr hydref? Diolch, Brif Weinidog.