Diolch i'r Aelod am godi hyn heddiw ac am godi materion mor bwysig sydd angen eu codi a siarad amdanynt yn y Senedd. Dylai sicrhau gofal o safon uchel i'n plant mwyaf agored i niwed fod yn rhywbeth y gallem i gyd ei gefnogi yn y Siambr hon.

Pan edrychwch ar yr ystadegau ar effaith byw mewn gofal ar blant ac oedolion ifanc, rydych yn deall pam y mae hyn mor bwysig. Mae 24 y cant o boblogaeth y carchardai sy'n oedolion wedi bod mewn gofal, mae 11 y cant o bobl ifanc ddigartref wedi gadael gofal, mae 70 y cant o weithwyr rhyw wedi bod mewn gofal. Rydych tua saith gwaith yn fwy tebygol o farw rhwng 18 a 21 oed os ydych wedi bod mewn gofal, o gymharu â phobl ifanc eraill o oedran tebyg.

Mae arnom ddyletswydd i'r bobl ifanc hyn i'w helpu i dorri'r cylch a sicrhau bod yr amser y maent yn ei brofi mewn gofal yn gadarnhaol, yn ddiogel, mewn amgylchedd meithringar, fel yr amlinellodd yr Aelod. Felly, mae arnom angen cydgysylltu gwasanaethau'n well er mwyn sicrhau bod pobl ifanc yn cael eu rhoi ynghanol y broses o wneud penderfyniadau, eu bod yn agos at eu cartrefi a'u bod yn y lleoliad cywir ar gyfer eu hanghenion unigol fel bod eu lleisiau'n cael eu clywed. Ni ddylem adael i sefydliadau, seilos a ffyrdd mympwyol o weinyddu ffiniau niweidio cyfleoedd bywyd pobl ifanc yng Nghymru. Gwn fod Cyngor Sir Fynwy, er enghraifft, yn gwneud gwaith da gyda'u cymdogion yn Nhorfaen i sicrhau bod gofal preswyl yn cael ei ddarparu yn agos at eu cartrefi. Dylid annog y math hwn o weithio mewn partneriaeth fel arfer gorau.

Mae'r math hwnnw o ddull gweithredu sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn yn bwysig, oherwydd nid oes unrhyw brofiad o ofal yr un fath ag un arall. Er enghraifft, bydd 40 y cant o blant sy'n cael eu gosod mewn gofal yno am lai na chwe mis, ond mae tua hanner y plant mewn gofal yn treulio dau neu fwy o gyfnodau mewn gofal. Felly, Ddirprwy Lywydd, mae'n bwysig fod gennym y math iawn o ddarpariaeth wrth law i allu rheoli'r math hwn o angen unigol.

Mae dros 7,000 o bobl ifanc yn derbyn gofal gan awdurdodau lleol yng Nghymru. Mae arnom angen mwy o ddarpariaeth, nid llai, a dyna pam rwyf mor ddryslyd ynglŷn â'r cynnig hwn yn y Bil i ddileu'r ddarpariaeth er elw. Dyma yw 80 y cant o'r ddarpariaeth gofal preswyl yng Nghymru. Os yw darparwr o'r fath yn darparu amgylchedd meithringar sy'n gofalu am bobl ifanc yn ôl y safonau rydym wedi'u gosod ar eu cyfer, a bod y rheolyddion priodol yn cadarnhau hynny, pam y dylem adael i'w trefniadau llywodraethu fod yn rhwystr i hynny? Ymddengys ein bod yn cosbi diwydiant oherwydd methiant y rheoliadau a'r rheolyddion i weithio'n effeithiol.

Pe bai darparwyr preifat yn cael eu dileu, sut y gellir cael gwasanaethau yn lle'r rhain a ninnau'n brin o leoliadau o'r fath ledled Cymru? A fydd trafodaethau gyda phartneriaethau, busnesau a phobl ifanc i sicrhau bod hyn yn cael ei wneud mewn ffordd sensitif a phriodol? A fydd mesurau diogelu i sicrhau nad yw pobl ifanc sy'n agored i niwed yn syrthio drwy'r rhwyd? Sut y byddwch yn gwarantu na fydd darparwyr preifat yn tynnu allan o'u cartrefi a'u buddsoddiadau'n gynnar, gan waethygu ymhellach y prinder lleoliadau ac ymestyn argyfwng a achoswyd gennych chi eich hun? Mae'r rhain i gyd yn gwestiynau sy'n rhaid eu hateb cyn rhoi camau mawr ar waith.

Mae'n drueni ei bod yn ymddangos bod y Bil hwn yn gadael i ideoleg ein rhwystro rhag gwneud yr hyn sydd orau i bobl ifanc, ac mae'n amharchus iawn tuag at broffesiynoldeb y bobl weithgar yn y sector sy'n gwneud gwaith anodd a heriol. Mae dogfen friffio'r Aelod ei hun yn tynnu sylw at y diffyg fframwaith cenedlaethol i gefnogi proses gwerthuso ansawdd. Dylem ganolbwyntio ar hynny, gan sicrhau dull gweithredu cyson.

Rwyf am ddirwyn i ben yn awr. Gallaf eich gweld yn syllu arnaf. Mae'r Ceidwadwyr Cymreig wedi galw o'r blaen am fwy o ffocws ar atal yn hytrach nag ymyrraeth, Ddirprwy Lywydd. Felly, er eich bod wedi crybwyll nifer o faterion pwysig yma heddiw, ac rwy'n ddiolchgar i chi am godi'r rhain, Jane Dodds, yn anffodus ni fyddwn yn gallu derbyn a chefnogi'r cynnig oherwydd 2(c) a gynhwysir gennych yn y cynnig, rhywbeth nad ydym yn cytuno ag ef. Diolch.