1. Cwestiynau i’r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru ar 15 Medi 2021.
7. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am bolisi treth incwm Llywodraeth Cymru? OQ56813
Rydym wedi ymrwymo i beidio â mynd â rhagor o arian oddi ar deuluoedd Cymru drwy gyfraddau treth incwm Cymru, o leiaf cyhyd ag y bydd effaith economaidd y coronafeirws yn parhau. Mae ein holl drethi'n cael eu llywio gan ein hegwyddorion treth, a nodir yn ein fframwaith polisi trethi ac sy'n cynnwys bod yn glir, yn sefydlog ac yn syml a chefnogi'r gwaith o gyflawni amcanion polisi Llywodraeth Cymru, ac yn benodol, cefnogi swyddi a thwf.
Diolch, Gweinidog. Hoffwn i ategu'r pwyntiau sydd wedi cael eu gwneud gan Aelodau eraill heddiw, sef bod penderfyniad Llywodraeth San Steffan i godi yswiriant gwladol yn annheg oherwydd bydd yn cael effaith anghyfartal ar bobl ar incwm isel.
O ran treth incwm, mae gan eich Llywodraeth chi y gallu i amrywio'r graddau o fewn y bandiau ond nid y pŵer i gyflwyno bandiau newydd. Ond mae gan Lywodraeth yr Alban y pŵer hwn ac, yn 2018, fe wnaethon nhw gyflwyno dau fand newydd, sef gradd ychwanegol i bobl ag incwm canolig a gradd ddechreuol i bobl ar incwm isel, sydd un geiniog yn llai na'r radd sylfaenol. Hoffwn i glywed, Gweinidog, eich safbwynt chi ynglŷn â'r posibilrwydd o gyflwyno graddfa ddechreuol yng Nghymru oherwydd gallai hyn fod yn un ffordd ymarferol o liniaru effaith y cynnydd mewn yswiriant gwladol ar y bobl hynny sy'n derbyn incwm sylweddol is na'r cyfartaledd. A fyddai'r Gweinidog o blaid datganoli'r pŵer hwn ac, os felly, hefyd o blaid ystyried cyflwyno band treth incwm dechreuol i bobl sy'n ennill llai na £15,000 y flwyddyn, fel yn yr Alban. Ac os na, beth yw'r rheswm am hynny, os gwelwch yn dda?
Wel, rydych yn llygad eich lle yn dweud bod cynyddu cyfraniadau yswiriant gwladol yn cael effaith wahaniaethol o gymharu â'r hyn y byddai codi cyfraddau treth incwm wedi'i gyflawni, yn rhannol oherwydd y ffordd y mae'r trothwyon wedi'u gosod. Felly, rydych yn dechrau talu eich cyfraniadau yswiriant gwladol pan fyddwch yn ennill cyflog ar drothwy is. Ac wrth gwrs, mae treth incwm yn cynnwys pethau fel pensiynau ac incwm rhenti a phethau eraill, nad yw pobl ar ben isaf y sbectrwm economaidd, yn aml, yn gallu eu codi beth bynnag. Felly, ni chredaf ei bod yn ffordd deg o godi arian ar gyfer yr agenda benodol hon.
Fel y dywedwch, nid oes gennym y pwerau hynny yma yng Nghymru. Mae gennym y tri band, ac rydym yn eu cynnal ar yr un lefel ar hyn o bryd oherwydd, fel y dywedaf, nid ydym am roi beichiau ychwanegol ar unigolion a theuluoedd ar y pwynt hwn. A byddwn yn sicr yn cadw'r dull hwn o weithredu cyhyd ag y bydd effaith economaidd y coronafeirws yn parhau.