8. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru'n eu cymryd i leihau allyriadau fel rhan o Gymru sy'n gyfrifol ar lefel fyd-eang? OQ56971

Byddwn yn cyhoeddi ein cynllun cyflawni nesaf ar gyfer Cymru gyfan, sero-net Cymru, cyn COP26. Mae'r cynllun yn nodi'r camau sy'n rhaid i bob un ohonom eu cymryd drwy gydol tymor y Senedd hon, ac mae'n dechrau ein taith ddatgarboneiddio tuag at sero-net, gan gynnwys ein dull economi gylchol ar gyfer helpu i fynd i'r afael ag allyriadau defnydd.

Nid yr argyfwng byd-eang nesaf yw'r argyfwng hinsawdd a natur; mae eisoes gyda ni. Nid yw'n broblem y gallwn ei gadael i'n plant a'u plant hwythau. Rhaid inni weithredu yn awr. Fel Llywodraeth, ni oedd y wlad gyntaf yn y DU i ddatgan argyfwng hinsawdd, i wahardd ffracio ac i osod mesurau effeithlonrwydd ynni mewn dros 60,000 o gartrefi fel rhan o'r degawd diwethaf o weithredu. Mae'r degawd nesaf o weithredu yn gwbl allweddol, ac mae gan bob un ohonom ein rhan i'w chwarae. Fel gwlad, rydym ar y blaen yn fyd-eang ym maes ailgylchu, ond mae rhwystrau gwirioneddol i drigolion yn ein cymunedau rhag gallu chwarae eu rhan yn y trawsnewidiad gwyrdd. Sut y bydd y Gweinidog nid yn unig yn annog ond yn cynorthwyo trigolion ledled Cymru i fyw bywyd gwyrddach?

Diolch, Buffy. Rwy'n cytuno'n llwyr. Mae her newid hinsawdd yn ei gwneud yn ofynnol i bawb weithredu a gweithredu ar unwaith, fel y dywedais dro ar ôl tro. Nid wyf yn ymddiheuro am wneud hynny, ac efallai ei bod hi'n werth i'r Aelodau arfer â fy nghlywed yn ei ddweud, oherwydd byddwn yn ei ddweud yn ofnadwy o aml dros y blynyddoedd nesaf.

Rydym wedi dweud yn gwbl glir fod yn rhaid i'n cynllun Cymru sero-net fod yn gynllun i Gymru gyfan. Mae'n cynnwys addewidion i weithredu gan unigolion a sefydliadau ledled Cymru, yn ogystal â sut y gallant helpu i fynd i'r afael â newid hinsawdd. Rydym yn cydnabod y rôl hanfodol y mae ein cymunedau yn ei chwarae yn helpu i leihau allyriadau, yn ogystal ag ymdrin ag effeithiau newid hinsawdd ar eu bywydau hefyd. Felly, byddwn yn parhau i gefnogi sawl rhaglen grant i alluogi cymunedau i weithredu eu hunain. Felly, mae gennym y rhaglen camau cynaliadwy a gaiff ei rhedeg gan Gronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol, a ariannir drwy'r cyllid cyfrifon segur. Cefais gyfarfod da iawn gyda hwy yn ddiweddar iawn ynglŷn â sut y gallwn ddenu'r arian hwnnw i Gymru. Mae gennym raglen adnewyddu Cymru, sy'n rhoi cymorth i gymunedau nodi a gweithredu ar newid hinsawdd, o brosiectau ynni adnewyddadwy, i brosiectau tyfu bwyd yn y gymuned a'r mentrau effeithlonrwydd ynni a nododd hi. A hefyd gall pobl roi camau ar waith eu hunain drwy gerdded a beicio mwy, cynyddu effeithlonrwydd ynni yn eu cartrefi, lleihau defnydd ac ailddefnyddio eitemau, prynu'n lleol a phrynu cynnyrch mwy cynaliadwy. Mae gennym nifer fawr o raglenni sy'n canolbwyntio ar gefnogi unigolion i gymryd y camau hynny.

A hoffwn ddweud hyn hefyd wrth bobl ifanc Cymru sy'n gwrando heddiw—nid cyngor anobaith yw hyn. Gallwn newid hyn, ond rhaid inni wneud hynny, bob un ohonom, yn ein bywydau ein hunain ac yn ein cymunedau a gweithredu gyda'n gilydd. Felly, gyda'n gilydd gallwn yn bendant wneud gwahaniaeth a'n cyfrifoldeb ni yma yn y Senedd ac fel Llywodraeth yw rhoi'r platfformau ar waith i alluogi ein cymunedau i wneud y peth iawn.

Diolch i'r Gweinidog.