8. Pa gynnydd sydd wedi'i wneud o ran sicrhau setliad ariannol cynaliadwy gan Lywodraeth y DU i gefnogi'r gwaith o adfer 2,100 o domenni glo Cymru yn effeithiol? OQ57006

Rhaid i Lywodraeth y DU weithredu i fynd i'r afael â'r gost etifeddol hirdymor i Gymru o atgyweirio, adfer ac ail-lunio safleoedd tomenni glo, a etifeddwyd gan y diwydiant glo cyn datganoli. Mae angen o leiaf £600 miliwn dros ddegawd a hanner, llawer mwy na'r disgwyl pan ddechreuodd datganoli a'n trefniadau ariannu presennol.

Diolch am eich ateb, Weinidog. Mae creithiau ffisegol y chwyldro diwydiannol yn etifeddiaeth yr ydym yn byw gyda hi heddiw, gyda bron i 40 y cant o'r holl domenni glo segur yn y DU yma yng Nghymru. Fel y dywedoch chi mor gywir, mae costau adfer ar raddfa sy'n uwch nag unrhyw beth y gellid bod wedi'i ragweld pan ddechreuodd datganoli, ond mae'n bwysig ein bod yn ymdrin â'r mater hwn yn awr. Felly, a wnewch chi bwyso ar Lywodraeth y DU yn yr adolygiad o wariant sydd i ddod i ymrwymo'r buddsoddiad sydd ei angen i fynd i'r afael â'r broblem hirsefydlog hon, mewn ardaloedd fel Cwm Cynon, i sicrhau diogelwch ein holl gymunedau?

Gallaf yn bendant roi'r ymrwymiad hwnnw i bwyso ar Lywodraeth y DU mewn perthynas â'r mater hwn. Cyn yr adolygiad o wariant, byddaf yn ysgrifennu at y Canghellor yn amlinellu ein blaenoriaethau i Gymru yn y llythyr hwnnw, a byddaf yn gofyn i Lywodraeth y DU weithio ar frys gyda ni i ddatblygu strategaeth ffurfiol a rhaglen ariannu ar gyfer atgyweirio, adfer ac ail-lunio safleoedd tomenni glo yn hirdymor, er mwyn rheoli effeithiau newid hinsawdd a lleddfu pryderon yn ymwneud â diogelwch y cyhoedd yn hynny o beth.

Yn y cyfarfod rhagarweiniol a gefais gyda Phrif Ysgrifennydd newydd y Trysorlys yn ddiweddar, manteisiais ar y cyfle i amlinellu ein blaenoriaethau allweddol ar gyfer yr adolygiad o wariant, ac roeddwn yn glir iawn mai diogelwch tomenni glo yw ein pryder allweddol yr ydym am ei weld yn cael sylw yn yr adolygiad o wariant. Edrychaf ymlaen at gyfarfod â'r Prif Ysgrifennydd yfory lle byddaf unwaith eto'n pwyso mewn perthynas â'r union bwyntiau a nodwyd gennych y prynhawn yma.

Diolch i'r Gweinidog.